चट्टानी अडान राखेका कृष्ण, जसकी श्रीमती र दूधे बच्चालाई पञ्चायतकालमा घरबाटै गिरफ्तार गरिएको थियो

चट्टानी अडान राखेका कृष्ण, जसकी श्रीमती र दूधे बच्चालाई पञ्चायतकालमा घरबाटै गिरफ्तार गरिएको थियो

पदमुक्त थापा र उनकी श्रीमती शान्ति । थापालाई पक्राउ गर्न नसकेपछि पञ्चायतकालमा प्रहरीले श्रीमती शान्ति र पाँच महिने छोरीलाई गिरफ्तार गरेको थियो ।

A+ A A-

गण्डकी प्रदेशसभा सदस्यबाट राष्ट्रिय जनमोर्चाका नेता कृष्ण थापा बिहीबार पदमुक्त भए । मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङलाई हटाउन हुँदैन र कांग्रेस नेतृत्वको सरकार बन्न हुँदैन भन्ने अडानले उनको राजनीतिक जीवन अनिश्चितताको चौघेरोमा फसेको छ ।

थापालाई साधारण सदस्यसमेत नरहने गरी एक वर्षका लागि गत ८ जेठमा पार्टीले निलम्बन गर्नु्का साथै केन्द्रीय सदस्यबाट पनि निष्कासन गरिएको छ । जनमोर्चाबाटै राजनीतिक जीवन सुरु गरेका थापा पार्टीका कट्टर नेता मानिन्थे । तर, पछिल्लो राजनीतिक घटनाक्रममा उनले पार्टीको निर्णय लत्याए र चट्टानी अडान कायम राखे ।

गत २०७४ सालको प्रदेशसभा चुनावमा उनी बागलुङ १ (ख) बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित भएका थिए । उनी प्रदेशसभाको प्रदेश मामिला समितिका सभापति पनि थिए । सांसदबाट बिहीबार पदमुक्त भएसँगै उनी तत्काललाई कुनै राजनीतिक भूमिकामा छैनन् ।

पञ्चायती व्यवस्थाविरुद्ध भिडेका, राजतन्त्र फालेर गणतन्त्र स्थापना गर्न सक्रिय उनी अब राजनीतिमा फर्कने, नफर्कने पक्का छैन । शिलापत्रसँगको कुराकानीमा थापाले आफूले राजनीतिबारे तत्काल कुनै योजना बनाइनसकेको प्रतिक्रिया दिए । गाउँ फर्किएर सामाजिक काम, किसानी र अध्ययनमा समय बिताउने योजना रहेको थापाले सुनाए । ६० वर्षीय थापाको घर बागलुङको जैमिनी नगरपालिका-४, सर्कुवा हो ।

राजनीतिक यात्रा

२०७४ सालको प्रदेशसभा निर्वाचनमा प्रतिष्पर्धीलाई भारी मतले हराएर उनी संसद प्रवेश गरे । एमालेसँगको गठबन्धनबाट चुनाव लडेका थापाले १५ हजार ६३६ मत पाएका थिए ।

थापाले नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवार प्रकाश शर्मा पौडेललाई ६ हजार ५४२ मतले हराएका थिए । पौडेलले ९ हजार ९४ मत पाउँदा अर्का उम्मेदवार तत्कालीन नयाँ शक्ति पार्टीका युनिस मियाले ३ सय १० मत पाए ।

निकटस्थहरू थापालाई निकै हक्की र कट्टर स्वभावका मान्छन्, भलै अहिले उनी पार्टीको निर्देशन विपरीत गए । ३० को दशकदेखि जनमोर्चासँग आबद्ध भएर राजनीतिमा लागेका थापाले सांसद हुनुअघि कुनै पनि लाभको पद लिएनन् ।

विवादरहित छविका उनी पञ्चायतविरुद्ध बोले, विभिन्न कालखण्डका आन्दोलनमा होमिए, जेल पनि परे । निस्वार्थ जनमोर्चासँग जोडिइरहेका उनी त्यही पार्टीको निर्णय अनुसार सांसदबाट पदमुक्त भए । पदमुक्त भएपछि बिहीबार थापाले सुनाए, ‘दुःखको के मूल्य हुन्छ र ? पहिलाको राजनीतिक जीवनबारे भनिसाध्य छैन ।’

उनी २०३५ साल ताका जनमोर्चासँग जोडिएका हुन् । पञ्चायतविरुद्ध बोल्दा उनको परिवार नै जोखिममा पर्‍यो । ‘उनी (थापा) साह्रै संघर्ष गरेको कम्युनिस्ट हुन् । पञ्चायतकालमा प्रहरी पक्रन आउँदा भागे, श्रीमती र काखे छोरीलाई पुलिसले समात्यो,’ बागलुङका एक जनमोर्चा नेताले सुनाए, ‘कांग्रेसीहरू यसलाई मार्छौं भनेर आउँदा पनि जोगिए । भूमिगत पनि भएर लागे ।’

थापा जिल्ला अध्यक्ष हुँदै दुईपटक जनमोर्चाको केन्द्रीय सदस्यसम्म बने । २०५७ देखि २०६३ सम्म पार्टीको जिल्ला कार्यालय सचिव भए । २०६२ देखि २०६५ सालसम्म थापा पार्टीको बागलुङ अध्यक्ष थिए । २०६२-६३ सालको जनआन्दोलनमा होमिँदा उनी दुई महिना जेल परेका थिए ।

‘निकै संघर्ष गरेको मान्छे हो उहाँ । त्योबेला जेल परे पनि त्यहाँभन्दा अगाडि पञ्चायतमा वारेन्ट त कति हो कति जारी भयो उहाँको नाममा,’ बागलुङका एक जनमोर्चा नेताले भने । २०६३ देखि २०७२ सालसम्म थापा राष्ट्रिय जनमोर्चाका केन्द्रीय सदस्य रहे । गत चैतमा बुटवलमा भएको राष्ट्रिय सम्मेलनबाट थापा पुनः केन्द्रीय सदस्य बनेका थिए । केन्द्रीय सदस्य बनेको दुई महिना नहुँदै गत ८ जेठमा साधारण सदस्यसमेत नरहने गरी उनी कारबाहीमा परे ।

बागलुङकै विद्यालयबाट एसएलसी उत्तीर्ण गरेका थापा कृषि विज्ञान पढ्न भरतपुर पुगेका थिए । पढ्दापढ्दै उनी तनहुँको एउटा कृषि फर्ममा काम गरे । त्यहाँ एक वर्ष काम गरेर २०३८ सालमा बागलुङ फर्किएका उनी अखिल नेपाल युवक संघको जिल्ला अध्यक्ष भए ।

...अनि प्रहरीले श्रीमती र दुधे बच्चा लग्यो

देशमा पञ्चायती व्यवस्थाको रजगज थियो । पञ्चायती व्यवस्थाविरुद्ध थापाले खुब आलोचना गरे । प्रहरी घरमै आइपुग्यो, थापा भागे । यो २०४६ साल फागुनतिरको कुरा हो ।

‘पञ्चायतको विरोध गर्दा ४-५ वटा मुद्दा थिए । श्रीमतीलाई पनि मुद्दा लगाएका रहेछन्,’ थापा सुनाउँछन्, ‘मलाई पक्रन नसकेपछि श्रीमती र पाँच महिनाको छोरीलाई लगे । म बिहानै पुलिससँग लडेर भागेँ ।’ कान्छी श्रीमती शान्ति र काखे छोरी बिहानीलाई बागलुङ कारागारमा राखियो । २०४६ साल चैतमा पञ्चायती व्यवस्था अन्त्य भएर बहुदल स्थापना भयो । त्यसपछि श्रीमती र छोरी कारागारमुक्त भए ।

थापाले पञ्चायती व्यवस्था चलिरहँदा दोस्रो विवाह गरेका थिए । उनका दुई छोरा र एक छोरी छन् । पञ्चायतकालमा घरबाटै गिरफ्तार भएकी थापाकी छोरी बिहानी अहिले नेपाली कृषि अनुसन्धान परिषद्‍मा कार्यरत छिन् । कान्छी श्रीमतीतर्फका छोरा प्रदीप पोखरामै ब्याच्लर पढ्दै छन् भने जेठीतर्फका छोरा खगेन्द्र जनमोर्चासँगै आबद्ध छन् । खगेन्द्र राष्ट्रिय युवक संघ जैमिनी नगरपालिका बागलुङका अध्यक्ष हुन् ।

घर फर्किएर किसानी गर्छु : कृष्ण थापा

पृथ्वीसुब्बा गुरुङ नेतृत्वको सरकार जोगाउन लागिपरेको थापा एमाले नै जान्छन् भन्ने आशंका पनि नभएको होइन । शिलापत्रसँगको कुराकानीमा थापाले आफू कुनै पनि पार्टीमा नलाग्ने बताएका छन् ।

‘म त्यस्तो अरु पार्टी कतै जाँदिनँ । मलाई कारबाही गर्नेहरू धेरै पार्टी चाहरेर आएका पनि छन् । म त्यस्तो कुनै पार्टीमा चाहर्दिनँ । अहिलेसम्म त्यस्तो गरेको छैन,’ उनले भने । उनले आफू किसानी पृष्ठभूमिको भएको र गाउँ फर्किएर किसानी गर्ने सुनाए । पदमुक्त भएका उनले कसरी अगाडि बढ्ने भनेर कुनै योजना बनाइनसकेको सुनाए ।

बागलुङको सर्कुवास्थित घरमा थापा ।

‘पोखराको एउटा अतिथि हो । अब आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र, आफ्नो घर जाने हो,’ उनले शिलापत्रसँग भने, ‘त्यहाँ सामाजिक काम गर्छु, खेती गर्छु । म अहिले पनि खेती गर्ने मान्छे हो, किसानी गर्ने मान्छे हो ।’

उनी मुख्यमन्त्री गुरुङविरुद्धको अविश्वास प्रस्तावको विपक्षमा पार्टीको निर्णय विपरीत खुलेरै लागेका थिए । सांसद थापा कांग्रेस नेतृत्वको सरकारलाई समर्थन नगर्ने भन्दै पार्टीभित्रै विद्रोह गरेका थिए । यही कारण थापालाई ८ जेठमा पार्टीले कारबाही गरेको थियो । गत वैशाख अन्तिममा मुख्यमन्त्री गुरुङले राजीनामा दिएपछि प्रदेश प्रमुखले विपक्षी दललाई सरकार गठनका लागि आह्वान गरेकी थिइन् ।

कांग्रेस नेतृत्वमा सरकार बनाउन सांसद थापाले हस्ताक्षर गरेनन् । पार्टीले विपक्षीको पक्षमा जान भने पनि उनले खुलेरै विरोध गरे, पार्टीमा पनि विमति राखेका थिए । त्यही चट्टानी अडानले जनमोर्चासँगको साढे चार दशक लामो राजनीतिक जीवनमा तत्काललाई ब्रेक लागेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ २०, २०७८ १९:३०