गरिब र असहायलाई दान गर्ने पर्व

A+ A A-

मुस्लिम धमावलम्बीको पवित्र पर्व रमजान अहिले चलिरहेको छ । इस्लामी पात्रो हिजरी संवत्को नवौं रमजानुल मुबारक महिनाको रौनकता अहिले मुस्लिम धमावलम्बीहरूमा छ ।

मानवलाई हरेक पाप (गुनाह)बाट बचाउन र अरूलाई सहयोग गर्ने भावना जागृत गराउने भएकाले यो महिनालाई मुस्लिम समुदायले विशिष्ट रुपमा लिन्छन् । आठौं ‘साबान’ महिनाको अन्तिम दिनमा आकाशमा चन्द्रमा उदाएपछि रोजा बस्न सुरु गर्ने गरिएको मुस्लिम धर्मका जानकारहरू बताउँछन् ।

एक महिनासम्म चल्ने रमजान यसपटक ३ जेठबाट सुरु भएको । रमजानमा मुस्लिम धर्मावलम्बीहरू रोजा (उपवास) बस्ने परम्परा छ । ३० दिनको रोजा सकिएको भोलिपल्ट ‘इदउल फित्र’ पर्व मनाइने गरिन्छ ।

रोजा बस्नेले शरीर शुद्ध राख्नुपर्छ । दिनमा नियमित पाँचपटक नमाज पढ्नुपर्छ ।

मुस्लिम धमावलम्बी सूर्य उदाउनुभन्दा दुई घण्टाअगाडि केही खानेकुरा (सेहरी) खार्ई रोजा सुरु गर्छन् ।

सूर्यास्त भएपछि रोजा बस्नेहरू केही खाने कुरा खाएर रोजा तोड्ने त्यस कार्यलाई ‘इफ्तारी गर्नु’ भनिन्छ । विशेषगरी, इफ्तारमा खजुर, मिठाई, फलफूललगायत खाने परम्परा रहेको जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका पूर्वउपमेयर असगर अलीले बताए ।

इस्लामका पाँच आधार स्तम्भ इमान (आस्था), नमाज (प्रार्थना), हज (तीर्थ), जकात (दान) र कल्मामध्ये रोजा पनि एक खम्बा हो ।
रमजान महिनालाई दान गर्ने महिनाका रुपमा समेत लिइन्छ । धनाढ्यले गरिब र विपन्नलाई आर्थिक सहयोगसमेत गर्छन् । कुरानअनुसार वयस्क मुसलमानले रोजा अनिवार्य रूपमा गर्नैपर्छ ।

रमजान महिनामा नै इस्लामका प्रवर्तक हजरत मोहम्मदमाथि कुरानका आयातहरू (श्लोक) अवतरण हुन सुरु भएको थियो । रमजान महिनाको अन्तिम दशांशको कुनै एक बिजोडी रातमा कुरानको अवतरण सुरु हुन थालेको मुस्लिम धर्म गुरु बताउँछन् ।

रोजा बस्नाले मानिसमा आज्ञापालन, अनुशासन, नम्रता, सत्प्रियता, संयम, सहनशीलता, सदाचारी, त्याग, परोपकार, दया, दानशीलतालगायतका आचरणमा विकास आउने विश्वास गरिएको जनकपुरधाम–८ स्थित मदरसाका प्रधानाध्यापक मुफ्ती सौकत मिसवारीले बताए ।

भोकतिर्खा सहन नसक्ने वृद्धा, सिकिस्त बिरामी, रजस्वला भएकी महिला र सुत्केरीका लागि रोजा अनिवार्य नरहेको मौलाना इजराइल अहमद रिजवी बताउँछन् ।

जानीजानी खानपिन गर्ने, शक्तिवद्र्धक सुई लिने, नशाबाट औषधि प्रवेश गराउने, स्लाइन चढाउने, वीर्य स्खलन गर्ने र बान्ता निलेमा व्रत अन्त्य हुने उनको भनाइ छ ।

त्यस्तै, शरीरमा तेल लगाउँदा, दाँत माझ्दा, भुलेर खानपिन गर्दा, स्वप्नदोष हुँदा, बान्ता हुँदा, सुगन्ध वा सेन्ट लगाउँदा भने रोजा भंग नहुने उनको भनाइ छ ।

इस्लामी कानुनअनुसार कुनै व्यक्ति ऋणमुक्त छ । र, ऊसँग दैनिक उपभोग्य वस्तु, आवश्यक आवास सुविधाबाहेक साढे सात तोला सुन वा साढे बाउन्न तोला चाँदी वा त्यस बराबरको सम्पत्ति छ भने उसले जकात निकाल्नैपर्ने साजिद हुसैनले बताए । यसरी सम्पत्ति चुक्ता गर्नाले ऊसँग बाँकी भएको सम्पत्ति अझै शुद्ध भएर जाने विश्वास रहेको हुसैनले बताए ।

मुस्लिम समुदायबाट यसरी निकालिएको जकातको रकम गरिब, असक्षम र असहायले मात्रै प्रयोग गर्न सक्छन् ।

३० दिनको रोजा पूरा गरिसकेपछि इदको चाँद अर्थात् चन्द्रमा हेर्ने प्रचलन छ । भोलिपल्ट इदगाहमा गएर पुरुष मुसलमानले सामूहिक रूपमा नमाज पढी इदुल फित्र मनाउछँन् । त्यसपछि उनीहरूले एक अर्कालाई अँगालो मारेर इद मुवारक एवं बधाई साटासाट गरी घरमा गएर मीठो–मीठो खानेकुरा खान्छन् ।