जसपामा आधिकारिकताका निम्ति पार्टी कब्जाको होडबाजी

A+ A A-

जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव पक्षको ८ र ९ को केन्द्रीय कार्यकारिणी बैठक निर्णय थियो- महन्थ ठाकुर, राजेन्द्र महतो, लक्ष्मणलाल कर्ण र सर्वेन्द्रनाथ शुक्ललाई स्पष्टीकरण सोध्ने । त्यही निर्णयमा टेकेर ११ जेठमा प्रकाश अधिकारीले यी चार नेतालाई पत्र पठाए । नौवटा बुँदामा ठाकुरलाई स्पष्टीकरण सोधियो । त्यसको काउन्टरमा सातवटा बुँदामा ठाकुरले उल्टै उपेन्द्र यादवलाई स्पष्टीकरण सोधे ।

दुई अध्यक्षबीच प्रतिस्पष्टीकरण सोधासोध भएपछि जसपा एक रहने सम्भावना कम छ । विभाजनको सँघारमा पुगेको जसपाको आधिकारिकता कोसँग हुने भन्ने लडाइँ मात्रै बाँकी छ ।

अहिले खासमा जसपा कसले कब्जा गर्ने रणनीति र प्रयास मात्रै भइरहेको छ । पार्टी संरचनामा बहुमत पक्ष यादव लाइनमा देखिएका कारण उनको पक्ष बलियो देखिएको छ । संसद् नभएको अवस्थामा निर्वाचन आयोगले निर्णय लिनुपर्ने अवस्था आए, यादव पक्षलाई आधिकारिकता दिनसक्छ । तर, संसद् पुनर्स्थापना भयो भनेचाहिँ यादवको आधिकारिकतामा समस्या हुन्छ ।

अर्कातिर संसदीय दलमा मात्रै बहुमत देखिएको ठाकुर–महतो पक्षले पनि पार्टीको आधिकारिकता पाउँदैन । त्यसैले ठाकुर–महतो पक्षले ९ जेठमा विज्ञप्ति निकालेर यादव पक्षको बैठक अवैध भन्यो र उक्त बैठकले चार नेतालाई सोधेको स्पष्टीकरणको खण्डन पनि गर्‍यो ।

ठाकुर–महतो पक्षका नेता केशब झाको भनाइमा त्यही दिन ठाकुर–महतो पक्षले निर्वाचन आयोगलाई जानकारी गराएको पनि थियो । त्यसभन्दा पनि १४ वैशाखमा लुम्बिनी प्रदेशका चार जना सांसदलाई कारबाही गर्ने निर्णयमा पनि ठाकुर–महतो पक्षले असहमति जनायो र निर्वाचन आयोगमा पत्र लेख्यो ।

झण्डै एक वर्षयता जसपाको केन्द्रीय कार्यकारिणी बैठक बस्न सकेको छैन । ५ चैत ०७७ मा बस्न लागेको बैठक दुई घण्टाअघि बिथोलियो । त्यसपछि विवाद चरमोत्कर्षतिर लाग्यो । १४ वैशाख ०७८ मा उपेन्द्र यादवले आफ्नो पक्षका २६ सदस्य भेला गरेर बैठक राखे र ८ र ९ जेठ अर्को बैठक राखे । झण्डै एक वर्षको अन्तरालमा अर्का अध्यक्ष ठाकुरले न कुनै बैठक राखेका छन्, न बैठकमा सहभागी नै भएका छन् ।

ठाकुर कतिसम्म अप्ठ्यारोमा परेका छन् भने केपी ओली नेतृत्वको सरकारमा सहभागी हुने निर्णय पनि गर्न सकेका छैनन् । ठाकुर–महतो समूहबाट मन्त्री आकांक्षीले ठाकुरलाई निर्णय लिन दबाब दिएका छन्, त्यसमा उनी टाढिइरहेका छन् ।

पार्टीको बैठकले निर्णय गर्नुपर्ने बाध्यता पनि छ ठाकुरसँग । पार्टी संगठनमा अल्पमतमा भएका कारण ठाकुर बैठक बोलाउने पक्षमा नरहेको उनीनिकट एक कार्यकारिणी सदस्यको दाबी छ । ती सदस्यले शिलापत्रसँग भने, ‘हाम्रोतिरका ६ जना सदस्य अर्को पक्षमा लागेका छन्, अहिलेसम्म १९ जना मात्रै प्रस्ट खुलेका छन् ४० प्रतिशत पनि नपुग्ने केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिको बैठक बोलाउन ठाकुर मानिरहेका छैनन् ।’

जसपाका नेताहरू आफ्ना पूर्वसमूहका पार्टी कार्यालयलाई सक्रिय बनाइरहेका छन् । ठाकुर–महतो पक्षका नेताहरू बालकुमारीस्थित पार्टी कार्यालयमा नगई बबरमहलको पुरानो पार्टी कार्यालयमा जम्मा हुने गरेका छन् । यादव पक्षका नेताहरू पूर्वराजपाको बरमहलको पार्टी कार्यालयमा नभई बालकुमारीस्थित पार्टी कार्यालयमा जम्मा हुन्छन् ।

ठाकुर–महतो पक्षलाई बहुमत पुर्‍याउनै धौधौ

पार्टी एकीकरणको समयमा ५१ सदस्यीय केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिमा ठाकुर–महतो पक्षमा २६ जना थिए । पूर्वराजपा समूहभन्दा एक जना सदस्य कम २५ जना मात्रै लिएको थियो, पूर्वसमाजवादी पार्टीले । तर, पूर्वराजपा समूहका नेताहरूबीचको बेमेलकै कारण केन्द्रीय कार्यकारिणी सदस्यहरूमध्ये छ जनाले ठाकुर–महतोको साथ छोडिदिए ।

यादव पक्षले ८ र ९ जेठको केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिको बैठकमा ३१ जना सहभागी थिए भन्ने दाबी गरेको छ । ठाकुर–महतो पक्षले बहिस्कार गरेको उक्त बैठकमा भक्तबहादुर शाहले पत्र लेखेर यादव पक्षमा रहेको बताएका थिए । अन्य दुई जना जुमबाट बैठकमा जोडिएका थिए ।

जसपाका नेता विश्वदीप पाण्डेले ८ र ९ जेठको बैठकमा ३१ जना सहभागी भएको दाबी गरे । त्यही बैठकले ठाकुर, महतो, कर्ण र शुक्ललाई स्पष्टीकरण सोध्ने निर्णय गरेको थियो र अध्यक्षको अधिकार केन्द्रीकरण पनि गर्ने निर्णय लिएको थियो ।

यसरी फेरिएको समीकरण हेर्दा ठाकुर–महतो पक्षमा २० जना कार्यकारिणी सदस्य देखिएका छन् । त्यो भनेको पार्टी कमिटीमा ४० प्रतिशत पनि नपुग्ने अवस्था हो । ५१ सदस्यमा ४० प्रतिशत पुग्न २१ जना आवश्यक पर्छ ।

हुनलाई त्यही अवस्था संसदीय फाँटमा यादव पक्षको छ । ३२ सांसदमध्ये २० जना ठाकुर–महतो पक्षमा खुलेका छन् । यादव पक्षमा देखिएका १२ जना मात्रै खुल्दा उनको पक्षमा ४० प्रतिशत पनि देखिएको छैन । कम्तीमा ४० प्रतिशत पुर्‍याउनका लागि १३ जना सांसद चाहिन्छ ।

काठमाडौंको परकम्प जनकपुरमा

जसपाको अन्तरविरोध विभाजनतिर उन्मुखपछि बाछिटा प्रदेश २ को सरकारसम्म पुग्ने संकेत देखिएको छ । जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवनिकट लालबाबु राउत प्रदेश २ मा मुख्यमन्त्री छन् । पूर्वराजपाका नेता जितेन्द्र सोनलले अर्का अध्यक्ष महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतो पक्षको नेतृत्व गरेर प्रदेश २ को सरकारमा सहभागी छन् । प्रदेश २ मा पूर्वराजपा र पूर्वसंघीय समाजवादी मिलेर बहुमतको सरकार बनाएका छन् ।

पूर्वराजपा समूहका मन्त्रीलाई हटाएर माओवादी, कांग्रेस र एमालेको माधव नेपालल समूहलाई समेट्ने सम्भावना रहेको जसपाका नेताहरूको भनाइ छ । सरकार परिवर्तन हुन सक्ने संकेत पाएपछि ठाकुर–महतो पक्षका दुई मन्त्री नवलकिशोर साह र रामनरेश राय ८ र ९ को केन्द्रीय कार्यकारिणी बैठकबाट यादव पक्षमा खुलेका छन् ।

ठाकुर–महतो पक्षबाट केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिका महेन्द्र राय यादव, रामनरेश राय, नवलकिशोर साह, रमेश यादव, गजाधर यादवसहित छ जनाले ठाकुर–महतोको लाइन छोडेका हुन् । महेन्द्र राय यादवले ठाकुर–महतो लाइन छोड्नुमा राजेन्द्र महतोसँगको पुरानो प्रतिस्पर्धात्मक सम्बन्ध पनि हो । सर्लाहीमा उनीहरू एउटै निर्वाचन क्षेत्रमा नेता हुन्, जसले गर्दा यादव एमालेमा हुँदादेखि नै उनीहरूबीच प्रतिस्पर्धा थियो ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ १२, २०७८ २०:२३