महामारीमा मरेको मानवता : घाटसम्म शव पुर्‍याउन कोही मान्दैन, सेना पनि पन्छियो

महामारीमा मरेको मानवता : घाटसम्म शव पुर्‍याउन कोही मान्दैन, सेना पनि पन्छियो

A+ A A-

कोरोना संक्रमण भएपछि होम आइसोलेसनमा बसेकी शोभा भट्टराईलाई ३ जेठको राति एक्कासी सास फेर्न गाह्रो हुन थाल्यो । चिनजानको अटो बोलाएर नजिकैको कोभिड अस्पताल गइन् । तर, अस्पतालले पनि उनलाई बचाउन सकेन । भोलिपल्ट बिहानै उनले संसार छाडिन् ।

शोभा आफैँ स्वास्थ्यकर्मी भएकाले घरमै ख्याल गर्ने भन्दै होम आइसोलेसनमा बसेकी थिइन् । श्रीमान्‌को पहिल्यै निधन भइसकेको थियो । दुई छोरीमध्ये एउटीको बिहे भइसकेको र अर्की छोरी कामको सिलसिलामा बर्दिबासमा रहेकाले घरमा शोभा एक्लै थिइन् । लालबन्दी नगरपालिका–२ मा रहेको एक निजी अस्पतालमा काम गर्थिन्, शोभा ।

नर्स भएर धेरैको जीवन बचाएकी उनले आफूलाई त बचाउन सकिनन् । उल्टै मरेपछि पनि उनको सद्‍गद गर्न पनि कोही अघि सरेनन् । कोरोना संक्रमित भएकाले उनको शव अलपत्र पर्‍यो ।

न आफन्त आए, न कसैले शव उठाउने हिम्मत गर्‍यो । कोरोना संक्रमितको शव व्यवस्थापनको जिम्मा पाएको नेपाली सेनासमेत पन्छिएको बताउँछन्, हरिवन नगरपालिका–११ का वडाध्यक्ष शेष मेहबुव रेजा । कोही अघि नसरेपछि शोभाको शव व्यवस्थापन गर्न रेजा आफैँ खटे । आफ्नै वडावासी भएकाले व्यवस्थापन गर्नुपर्ने जिम्मेवारी रेजाको पनि हो ।

सुरुमा त आफूले शोभाको माइतीपक्षसँग सम्पर्क गरेको रेजा बताउँछन् । उनीहरू पनि शव भएको स्थानमा आउन हिचकिचाए । रेजाले घाटमा चिताको व्यवस्था गरेर आफैँले शव घाटसम्म पुर्‍याउने भएपछि शोभाको माइती पक्षका ८–१० जना सद्‌गदस्थलमा आउने भए ।

‘मलाई शव घाटसम्म पुर्‍याउन अर्को अप्ठेरो थपियो,’ रेजा भन्छन् । घाट ९ किलोमिटर परको बागमती नदी किनारमा छ । त्यहाँसम्म पुर्‍याउने वाहन खोज्न मुस्किल पर्‍यो । ‘कोही बिरामी छु भन्छन्, कोही के भन्छन,’ उनले भने, ‘हुँदाहुँदा नगर प्रमुखले नै फोन गरेर जिल्ला प्रशासनसँग अनुरोध गर्दा पनि केही सहयोग पाइएन । आपत्‌मा सबै भाग्दा रहेछन् ।’

जिल्लामा भएका कुनै शववाहनचालक तयार नदेखिएपछि रेजाले नेपाली सेना गुहारे । आफूहरूले सहजीकरण मात्र गर्ने हो भन्दै सेनाले पनि आनाकानी गरेको उनी बताउँछन् । ‘शववाहन हामी उपलब्ध गराउँछौँ, हामीलाई सेनाकै भए पनि चालक उपलब्ध गराइदिनू भन्यौँ,’ उनी भन्छन, ‘तर चालकधरी दिएन सेनाले ।’ बल्लतल्ल सेनाले गाडीमा शव लोडचाहिँ गरिदिने भयो ।

शववाहन नपाएपछि रेजाले स्थानीयवासीका निजी सवारीसाधन खोज्न थाले । तर, कसैले दिन नमानेको उनी सुनाउँछन् । केही उपाय नलागेपछि अन्त्यमा आफैँले चलाउने मनस्थिति बनाएर शववाहन लिन चालकको घर गए, जहाँ बिरामी छु भनेका चालक लुडो खेलेर चौतारीमा बसिरहेको उनले भेट्टाए ।

चालकको यो व्यवहारलाई अमानवीयताको हद ठान्छन्, रेजा । ‘मानवता मारेर बचाएको जीवनको के अर्थ ? सतर्कता अपनाएरै पनि धर्म निर्वाह त गर्नुपर्‍यो नि,’ उनी भन्छन्, ‘अब सेवा गर्दागर्दै मेरो ज्यान जान्छ भने पनि कुनै पर्वाह छैन । त्यसमाथि हामीलाई त सेवा गर्न नै जनताले चुनेका हुन् ।’

पीपीई लगाएर उनी आफैँ शववाहनको चालक सिटमा बसे । शव उठाएर नेपाली सेनाले गाडीभित्र हालिदियो । र, एक्लै लागे घाटतर्फ । अनि अर्को गाडीमा पछाडि लागे नेपाली सेनाका जवान ।

रेजाका अनुसार घाट पुगेपछि सेनाले शव झिकिदियो र माइतीपक्षको सहयोगमा शोभाको अन्तिम दाहसंस्कार गरियो ।

एउटा शव व्यवस्थापनमा वडा अध्यक्षले झेल्नुपरेको यो समस्या त एक उदाहरण मात्र हो । केही दिनअघि मात्र देवघाट गाउँपालिकामा सञ्जीव मरठालाई आफ्नी आमाको शव घाटसम्म पुर्‍याउन पनि यस्तै कठिन भयो । गाउँमा भएका ट्रयाक्टरले खाद्यान्न बोक्ने बहानामा उनकी आमाको शव बोक्न अस्वीकार गरेका थिए ।

धेरैतिर हारगुहार गरेपछि उनकी आमाको शव बोक्न बल्लबल्ल एउटा डोजर आइपुग्यो । र, जसोतसो आमाको सद्गद गरे । सञ्जीवलाई पीडादायी क्षण त त्यतिबेला भयो, जतिबेला सद्गदका लागि शव बोक्न कोही राजी भएनन् ।

संक्रमितलाई अस्पताल पुर्‍याउन एम्बुलेन्स पनि मान्दैन

माथि उल्लेखित घटनामा त मृत्युपश्चात् सद्गद्‌मा कठिनाइभएको देखियो । यहाँ त जीवित मान्छे पनि समयमा अस्पताल पुग्न नपाएर मर्न विवश छन् । २० वैशाखमा नवलपरासीको देवचुली नगरपालिकामा त्यस्तै भयो ।

देवचुलीमा १० वटा एम्बुलेन्स छन् । तर, डेढ किलोमिटर परको अस्पताल पुग्न गाडी नपाएर ६८ वर्षीय एक पुरुषले जीवन गुमाउनुपर्‍यो । स्थानीयले धेरैतिर फोन घुमाएपछि बल्लबल्ल एउटा एम्बुलेन्स आए पनि कोरोना संक्रमित भएको थाहा पाएपछि चालकले बिरामी बोक्न अस्वीकार गरे । र, ती पुरुषले पनि ट्रयाक्टरको डालीमै अन्तिम सास फेरे ।

सम्बन्धित समाचार