जहाँ डोजरले घाटसम्म पुर्‍याउँछन् संक्रमितको शव

डाेजरमा राखिएकाे शव

A+ A A-

थकित ज्यान । त्यसमाथि क्वारेन्टाइनको बास । अनि आमाको निधनले गलाएको मानसिकता । देवघाट गाउँपालिका–५ का सञ्जीव मरठालाई आफ्नी आमाको शव बोकेर घाटसम्म पुर्‍याउने हिम्मत छैन ।

करिब ५ सय मिटर परको गण्डकी नदी किनारमा घाट छ । जहाँ पुग्न लगभग १५ मिनेटको पैदलयात्रा गर्नुपर्छ । त्यसमाथि पहाडको बाटो भएकाले अप्ठ्यारो छ । सञ्जीवका भाइ–बुहारी, श्रीमती र दुई छोरासमेत बिरामी परेकाले शव घाटसम्म बोकेर पुर्‍याउन उनलाई गाह्रो भयो ।

एक त मृतक कोरोना संक्रमित भएकाले शव छुन कसैले मान्दैन, अर्कोतिर जसरी पनि त्यसको व्यवस्थापन गर्नुपर्ने बाध्यता छ । त्यसैले गाउँलेले नै ट्रयाक्टर गुहारेर शव घाटसम्म पुर्‍याउने सोच बनाए । तर, ट्रयाक्टरवालाले शव बोक्न नमानेको बताउँछन्, सञ्जीवका छिमेकी सीताराम अधिकारी ।

डाेजरबाट घाटतिर लैजाँदै गरेकाे शव ।

ट्रयाक्टरवालाको यस्तो व्यवहारलाई अमानवीयताको हद ठान्छन्, उनी । ‘अघिपछि १५–२० वटा ट्रयाक्टर देखिन्थे, संकटमा त एउटा पनि सहयोगका लागि तयार भएनन्,’ उनले भने, ‘उनीहरू कोरोना सर्ला भनेर डराएका हुन सक्छन् । तर, सतर्कता अपनाएर सकेको सहयोग त गर्नुपर्‍यो नि । भोलि त्यसैगरी डाक्टर, नर्स पनि डराए भने के हुन्छ ?’

स्थानीयसमेत रहेका गाउँपालिकाका प्रवक्ता यालबहादुर गुरुङ भने ट्रयाक्टरले खाद्यान्न बोक्नुपर्ने भएकाले शव नबोकेको तर्क गर्छन् । ‘गाउँपालिकामा शववाहन छैन । भएको एउटा एम्बुलेन्स पनि बिरामी बोक्न स्ट्यान्डबाइ छ,’ उनी भन्छन्, ‘त्यसैले केही उपाय नभएर नजिकै रहेको डोजरले बोकिएको हो ।’

खाद्यान्न बोक्ने ट्रयाक्टरले संक्रमितको शव बोक्न नमिल्ने भन्दै ट्रयाक्टरवाला पन्छिएपछि गाउँलेले अर्को विकल्पका रूपमा डोजरलाई शव बोक्न अनुरोध गरे । तर, उक्त डोजरका चालक पनि पन्छिए ।

त्यसपछि गाउँलेले अर्कै डोजर बोलाएर शवलाई घाटसम्म पुर्‍याए । सँगसँगै गए सञ्जीवका बाउछोरा । गाउँलेको सहयोगमा उनले जसोतसो आफ्नी आमाको अन्त्येष्टि गरे ।

कोभिड महामारी सुरु भएसँगै सञ्जीवकी आमाले ज्यान जोगाउन काठमाडौं छोडेकी थिइन् । तर, कोभिडले उनलाई गाउँसम्मै पछ्यायो । काठमाडौंमा संक्रमण बढ्न थालेपछि एक हप्ताअघि एम्बुलेन्समा गाउँ पुगेकी थिइन, उनी । कान्छो छोरो र बुहारी पनि सँगै गएका थिए ।

घर पुग्नासाथ उनीहरू क्वारेन्टाइनमा बसे । त्यहीँबाट पीसीआर जाँचका लागि स्वाब दिए । तर, रिपोर्ट आउन नपाउँदै सञ्जीवकी आमाको मृत्यु भयो । ‘राति एक्कासि आमा सास फेर्न गाह्रो भयो भनेर छटपटाउन थाल्नुभयो । अस्पताल पनि पुर्‍याउन भ्याएनौँ, उहाँ बित्नुभयो,’ सञ्जीवको भनाइ उद्धृत गर्दै उनका छिमेकी अधिकारीले भने ।

सञ्जीवकी आमाको मृत्यु भइसकेपछि रिपोर्ट आयो । रिपोर्ट आएसँगै उनमा कोरोना भाइरसको संक्रमण पुष्टि भयो ।

पीसीआर रिपोर्ट नआउञ्जेल उनीहरूलाई क्वारेन्टाइनमै राखिएको थियो । त्यतिञ्जेल आवश्यक सामग्री गाउँलेले नै गेटसम्म पुर्‍याइदिएको सञ्जीवका छिमेकी अधिकारीले बताए ।

सञ्जीव गाउँमा निजी विद्यालय सञ्चालन गरेर बसेका थिए । भाइ पनि १० वर्षको जापान बसाइपश्चात् काठमाडौंमै घर बनाएर बसेका थिए ।

तर, उनीहरूको यो सुखलाई कोरोना भाइरसले क्षणभरमै चुँडेर लग्यो । उनीहरूले ६८ वर्षीया आमालाई गुमाउनुपर्‍यो । पीडादायी क्षण त्यतिबेला भयो, जतिबेला सद्गदका लागि शव बोक्न कोही राजी भएनन् ।

मृतकको शवबाट भाइरस सर्ने सम्भावना कम हुने बताउँछन्, स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्तासमेत रहेका डा. जागेश्वर गौतम । ‘मृतकको शवबाट भाइरस सर्ने सम्भावना एकदमै न्यून हुन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘कोरोना भाइरस शरीरका नाक, मुख वा अन्यत्र भागबाट निस्कने तरल पदार्थबाट सर्ने भएकाले त्यसलाई नछोईकन मास्क र पञ्जा लगाएर सद्‌गद गर्न सकिन्छ ।’

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ ५, २०७८ १२:१२