चिन्नुहोस् लोकतन्त्रका यी दुई मलामीलाई

A+ A A-

देशभरि कोरोना- सिर्जित भय, अत्यास र आर्तनाद व्याप्त छ ।
देशभरि सत्ता-सिर्जित अभाव, उपेक्षा र क्रूरता व्याप्त छ ।
तथापि देशको प्रधानमन्त्री कुटिल चश्माले हेर्दै दुच्छर स्वरमा भन्छ- देशमा सब ठीकठाक छ । कारण सत्तामा म छु ।

अस्पताल छन्, पुग्दो बेड छैनन् ।
अस्पताल छन्, पुग्दो अक्सिजन छैन ।
अस्पताल छन्, पुग्दो आईसीयू छैनन् ।
अस्पताल छन्, पुग्दो भेन्टिलेटर छैनन् ।
अस्पताल छन्, पुग्दो स्वास्थ्यकर्मी छैनन् ।
अस्पताल छन्, चुस्त-दुरुस्त व्यवस्थापन छैन ।

अस्पतालमा जे छ, एकदम अपर्याप्त छ । अस्पतालमा जे छ, एकदम दुर्लभ छ । अस्पतालमा जे छ, एकदम अस्तव्यस्त छ । तथापि देशको प्रधानमन्त्री दम्भी लबजमा भन्छ, 'अस्पतालमा हरचीज पर्याप्त छ, ठीकठाक छ, चुस्त-दुरुस्त छ । कारण सत्ताको शिखरमा म छु ।'

कोरानाग्रस्त मनुवा बेड नपाएर इमर्जेन्सी कक्षबाहिर भुइँमा लम्पसार परेको छ ।
कोरोनाग्रस्त मनुवा एम्बुलेन्स नपाएर घरैमा मरिरहेछ ।
कोरोनाग्रस्त मनुवा अस्पताल चहार्दा-चहार्दै बेड नपाएर बाटामै मरिहेछ ।
कोरोनाग्रस्त मनुवा अक्सिजन नपाएर अस्पतालमै छटपटाइरहेछ ।
कोरानाग्रस्त मनुवा अस्पतालमा बेड पर्खिँदा-पर्खिंदै मरिरहेछ ।

अस्पतालमा भयावह अत्यास छ, अस्पतालमा व्यर्थको याचना छ, अस्पतालमा निरर्थक प्रतीक्षा छ, अस्पतालमा निरन्तर कोलाहल छ । अस्पतालमा इच्छा जीवनको छ, हातलागी मृत्युको छ । देशभरि जीवितलाई त बेचैन छ नै, मृतकलाई पनि चैन छैन । घाटमा दाहसंस्कार गर्ने ठाउँ नपुगेर हाहाकार छ । तथापि देशको प्रधानमन्त्री क्रुद्ध मुद्रामा भन्छ, 'यो जे भनिँदै छ, सब झुट हो । कारण सत्ताको शिखरमा म छु ।'

०००

कोरोना र कुशासन-सिर्जित यो विकराल भय, यो दर्दनाक रोदन र यो हृदयविदारक कोलाहलमाझ सत्ताका लुब्ध शिकारीहरू सत्ताको हड्डीमा लुछाचुँडी गर्नमा व्यस्त छन् । ती छन्- हर्दम यस्त, मस्त र अलमस्त । कोरोना आओस् कि जाओस्, कोरोनाले कोही मरोस् कि बाँचोस्, तिनलाई मानौँ रत्तिभर पर्वाह छैन । तिनलाई पर्वाह छ केवल सत्ताको शक्तिको । तिनलाई पर्वाह छ केवल सत्ताको स्रोतको । र, जनबोलीमा तिनलाई पर्वाह छ केवल सत्ताको हड्डीको ।

जो सत्ताको गद्दीमा छ, उसलाई हर प्रकारको जाल, झेल, कपट र तिकडमद्वारा गद्दीको रक्षा गर्नु छ । जो सत्ताबाहिर छ, उसलाई हर प्रकारको अकर्मण्यता, आलस्य, विलम्ब, गनगन र रोदनद्वारा सत्ताको लोभ गर्नुछ । सत्ताधारी विधि, नीति, दायित्व, कर्तव्य र मर्यादाका यावत् वस्त्र उतारेर सर्वाङ्ग नग्न छ । सत्ताकांक्षी अग्रसरता, हस्तक्षेप, इख, लाज र जोखिमका यावत् अस्त्रहरू बिर्सेर बिलखबन्द छ । सत्ताधारी भन्छ- सत्ता छ, त्यसैले म छु । म छु, त्यसैले सत्ता छ । म छउञ्जेल कुनै कुम्भकर्णले छ/छ महिनामा सत्तातिर फर्केर हाई काढ्दै घुटुक्क थुक ननिले हुन्छ । त्यो सुनेर सत्ताकांक्षी अल्छे तुरुक्क आँसु झार्छ, पिलपिल रुन्छ, हाई काढ्छ, निदाउँछ र भ्राम्तिकारी सपनामा सत्ता अरोहण गर्दै मखलेल हुन्छ ।

०००

कोरोनाको संक्रमण तुफानी वेगमा बढिरहेछ । न्यूनतम उपचार नपाई मर्नेहरूको संख्या हिजो दुगुना, आज चौगुना बढिरहेछ । भोलि सिङ्गो देश उराठलाग्दो चिहानघारीमा परिणत हुने खतरा ज्वलन्त छ । यो बीभत्स यथार्थमाझ सत्ताधारी त सत्ताको नशामा लट्ठ परेर कोरोनाको फैलावट, अस्पतालको दुरावस्था, उपचारको अभाव र मृत्युको बिगबिगी हेर्दै जिब्रो चाटिरहेछ नै, प्रतिपक्ष के हेरेर बसिरहेछ ? कुरुप उत्तर भन्छ– प्रतिपक्ष अकर्मण्यता, आलस्य, गनगन र घुर्कीद्वारा हात पार्न नसकिने सत्ताको हड्डी हेदेर घुटुक्क थुक निल्दै झोक्राइरहेछ । लाग्छ, कोरोना महाव्याधि र नागरिकहरूको अकाल मरणलाई हेर्ने दृष्टिकोण सत्ताधारी अपराधीको जस्तो छ, प्रतिपक्षी लम्पटहरूको पनि त्योभन्दा खासै मानवीय किमार्थ छैन ।

०००

सत्ताधारीले मारेको र अदालतले पम्प दिएर बचाएको संसदमा इतिहासको यो चरम पीडामय घडीमा घिनलाग्दो रमिता छ । सत्ताधारी अपराधी विश्वासको मतमा फेल भएको छ । लम्पट प्रतिपक्षी बहुमतको गणितमा फेल भएको छ । फेल हुने सत्ताधारीको झेलको खेल र प्रतिपक्षीको गणितको गन्तीबीच कोरोना रोकथाम, उपचार र जनजीवनको रक्षा छायामा परेको छ ।

कोरोना महाव्याधिकालमा अमूल्य जनजीवनलाई भुतुभुतु मर्न छाडिदिएर सडेगलेको प्रतिगामी सत्ताको हड्डीवरिपरि झुम्मिने महन्थ-माधव गुटको पनि इतिहास त लेखिएला नै । त्यो इतिहासमा शायद लेखिएला- ज्यानमारा कोरोनाद्वारा आक्रान्त भई मानव-जीवन घोर संकटमा परेको बखतमा महन्थ-माधव गुट ज्यानमारा प्रतिगमनकारीका बफादार भरिया भई लोकतन्त्रको मलामी जाँदा भए !

भुइँमान्छेलाई सरकार, सत्ता र राज्य चाहिने यस्तै अभरमा हो, यस्तै दुःखमा हो, यस्तै विपद्‍मा हो । तर, अदृश्य कोरोना र दृश्यमान सरकारद्वारा सिर्जित यो महाव्याधिकालको यो महादुःखमा भुइँमान्छेको कोही भएन । सरकार, सत्ता र राज्य त भएनन् नै, प्रतिपक्ष पनि भएन । चिन्तन, प्रवृत्ति र आचरण हेर्दा यो लम्पट प्रतिपक्षी झुण्ड यही अपराधी सत्ताक्षको जानअन्जान अनुगामी प्रतीत हुन्छ । सारा कामलाई पर सारेर सारा ध्यान, साधन र यत्नलाई गर्नु छ कोरोना रोकथाम, नियन्त्रण र उपचार-कर्ममा केन्द्रित, तर सत्ताधारी र प्रतिपक्षी सरकार बिगार्ने र बनाउने संसदीय कर्मकाण्डको दुश्चक्रको मियोमा बुढो गोरुझैँ लुखुर-लुखुर हिँडिरहेछन् ।

सत्ताधारी अपराधीलाई महाव्याधिको अनिश्चयी र अन्तहीन प्रतीत हुने कालक्रममा सत्ताको निरन्तरता र झटपट चुनाव चाहिएको छ । प्रतिपक्षी लम्पटलाई के चाहिएको छ ? सत्ता । किन ? कोरानाको घातक कहरबाट जनजनका ज्यान बचाउन कि हालको अपाराधी सत्ताधारीको सिको गर्दै कुशासन, भ्रष्टाचार र अहंकारको शासन चलाउन ? थाहा छैन ।

०००

वर्तमान अपराधी शासकलाई सत्ताबाट हुत्याउँदा योभन्दा गुणात्मक रूपले गतिलो पात्र सत्तामा सट्टाभर्ना होला भनी आस गर्ने ठाउँ कहीँ कतै कत्ति छैन । तथापि रिक्त सत्तामा जोकोही सट्टाभर्ना भए पनि ऊ यति दुच्छर, यति भ्रष्ट, यति दम्भी, यति ढोँगी, यति प्रतिशोधी र यति अमानवीय त नहोला कि ! त्यसैले संसदमा तत्काल गरिहाल्नुपर्ने एकीकृत यत्न सत्ताधारी अपराधीलाई आजीवन घरबिदामा पठाउनु हो ।

विडम्बनावश, प्रतिपक्षका कतिपय तत्त्व जानिँदो गरी वा नजानिँदो गरी सत्ताधारी अपराधीलाई जोगाइराख्न यत्नशील छन् । अपराधीलाई जानिँदो गरी जोगाउन यत्नशील पात्र हुन्, मान्यवर महन्थ ठाकुर । र, अपराधीलाई नजानिँदो गरी जोगाउन यत्नशील पात्र हुन्, श्रीमान् माधवकुमार नेपाल । महन्थजीको यो चाल, यो हठ, यो लिच्चडपन र यो दलाली बुझिनसक्नु छ । र, माधवजीको पनि । हिजो सत्ताधारी अपराधीले संसदको हत्या गर्दा प्रतिगम भयो भनी यी दुवै पात्र आकाश चिरिने गरी कुर्लिएका थिए । अहिले उही प्रतिगमनकारी पात्रलाई काँध थाप्न यिनले खुट्टा उचालेका छन् ।

महन्थ ठाकुर भद्र लोकतन्त्रवादी एवं विनयशील व्यक्ति भनी चिनिन्थे । त्यसो त उनी सकल उत्पीडित मधेसीजनका अथाह पीडा र दुर्दम आकांक्षाका प्रतिध्वनि र प्रतिनिधिपात्र भनीकन पनि चिनिन्थे । अनि अहिले ? जो टुप्पीदेखि पैतालासम्म सर्वाङ्ग मधेसी विरोधी हो, जो गणतन्त्र, संघीयता र समावेशनको जघन्य शत्रु हो, अहिले महन्थजी उसैलाई हाकाहाकी काँधमा बोकेर हिँड्या छन् । महन्थश्री भन्छन्- सत्ता भत्काउने र सत्ता बनाउने खेलमा म तटस्थ बस्छु ।

वास्तवमा स्वार्थ र सत्य विभाजित समाजमा तटस्थता एक ढोङ हो । यो कथित तटस्थता प्रकारान्तरले यथास्थितिको, हालको सन्दर्ममा प्रतिगमको, ठाडो प्रतिरक्षा हो । यावत् लोकतान्त्रिक मूल्यहरू ध्वंस गर्ने प्रतिगमनकारीको प्रतिरक्षा गर्न मान्यवर महन्थ ठाकुर किन अभिशप्त छन् ? मोदी महलका एक उस्ताद स्वामी सुव्रमण्यम स्वामीले भनेछन्- हाल ओली हाम्रो रोजाइका पात्र हुन् । षड्यन्त्रको सिद्धान्तमा म विश्वास गर्दिनँ । तर विश्वास गर्नेहरू भन्न थालिसके- महन्थ ठाकुर पनि उतैका विश्वासपात्र हुनाले दङदङी गन्हाउने ओली प्रवृत्तिलाई काँध थाप्न यिनलाई कर लागेको पो हो कि !

आयो कुरा अब एमालेभित्रको माधव गुटको । अस्तित्वको सङ्कटमा परेको माधव गुटको हाल बेहाल छ । सम्झिँदैमा त्यसैत्यसै रोऊँ-रोऊँ लाग्ने । यो गुटको न एमाले केन्द्रीय समितिमा चालिस प्रतिशत मत छ, न संसदमा छ । फुटेर पार्टीबाट बाहिर निस्कूँ, पार्टीको मान्यता गुम्छ र शून्यबाट दलको सृष्टि गर्न सुरु गर्नुपर्छ । भित्रै बसिरहूँ, ओली प्रवृत्तिले हेपेर, हियाएर, कुल्चेर, लतारेर, थुकेर गर्नु नगर्नु गरिसक्यो । छाँटले माधव गुट दृष्टिविहीन, दिशाविहीन, साहसविहीन तसर्थ स्वाभिमानविहीन छ ।

अर्को शब्दमा भनुँ भने वैचारिक दृष्टिले यो विल्कुल टाट पल्टिएको छ । यो टाट गुट एमालेको थोत्रो, चर्केको, लच्केको र टेका दिएर जेनतेन ठाडो पारिराखेको पार्टीरूपी महल यसो हेर्छ । महलका भित्तामा सूर्यछाप ठोकिएको छ । माधव गुटमा बसिआएको जराजीर्ण गृह त्याग गरी नवनिर्माण गर्ने स्वप्नदृष्टि र दूरदृष्टि, जोखिम उठाउने आँट र जीवनको अस्मेल भेल कि तरुँला कि मरुँला भन्ने संकल्प एक पित्को पनि छैन । त्यसैले यो गुट एक हातमा बाल्टिनमा गहुँत र अर्को हातमा कुचो बोकेर ओली प्रवृत्तिलाई धोइपखाली गर्न, चोख्याउन र सच्याउन कटिवद्ध प्रतीत हुन्छ ।

यो कुहेर दङदङी गनाउने अण्डालाई झारफुक गरी गहुँत, बेसार-पानी र अम्बापाते जल छर्केर सद्दे बनाउने मूर्खतापूर्ण चेष्टा हो । यो रुढ परम्परा, गतिशून्य अवस्थिति, जराजीर्ण गृह र पश्चगामी संस्कृति एवं आचरणलाई त्याग्ने विद्रोही चेतशून्य लम्पटहरूको चेष्टा हो । यो विद्रूप चेष्टामा माधव गुट ओली प्रवृत्तिकै निस्तेज छाया प्रतीत हुन्छ । केवल भन्नलाई बेग्लो, हुनलाई हुबहु उही पतीत र पत्रुको छाया औतारतुल्य ।

कोरोना महाव्याधिकालमा अमूल्य जनजीवनलाई भुतुभुतु मर्न छाडिदिएर सडेगलेको प्रतिगामी सत्ताको हड्डीवरिपरि झुम्मिने महन्थ-माधव गुटको पनि इतिहास त लेखिएला नै । त्यो इतिहासमा शायद लेखिएला- ज्यानमारा कोरोनाद्वारा आक्रान्त भई मानव-जीवन घोर संकटमा परेको बखतमा महन्थ-माधव गुट ज्यानमारा प्रतिगमनकारीका बफादार भरिया भई लोकतन्त्रको मलामी जाँदा भए !

प्रकाशित मिति: बुधबार, वैशाख २९, २०७८ १८:४०