याे कस्ताे न्याय ? काेराेनाबाट ज्यान गुमाउनेका आफन्तलाई पशुपतिमा किरिया घरकाे ढाेका बन्द

याे कस्ताे न्याय ? काेराेनाबाट ज्यान गुमाउनेका आफन्तलाई पशुपतिमा किरिया घरकाे ढाेका बन्द

A+ A A-

पशुपतिको विद्युतीय शवदाहगृहमा कोभिडबाट मृत्यु भएकालाई सोमबार बिहानैदेखि जलाइँदै थियो । बाहिर मृतकका आफन्तहरूको चीत्कार उत्तिकै सुनिन्थ्यो । आफन्तले मृतकको अनुहार पनि हेर्न पाउँदैनन्, दागबत्ती दिन त परको कुरा । बाहिरबाटै फूलमाला र पीताम्बर अर्पिन्छन् । अनि शव जलाउन सेनाको टोलीले विद्युतीय शवदाहगृहभित्र लैजान्छ ।

अब मृतकका आफन्तलाई अर्को समस्या जन्मन्छ । किरिया कहाँ बसेर गर्ने ? घर हुनेले त घरमै गर्छन् । कोठामा बस्ने र बाहिर जिल्लामा घर भएकाले के गर्ने ? विद्युतीय शवदाहगृहनजिकै छ पशुपति विकास कोषको ‘किरियापुत्री सेवा’ भवन ।

‘कोभिडबाट मृत्यु भएकाको परिवारलाई त पशुपतिमा बसेर किरिया गर्न दिँदैनन् रे !,’ विद्युतीय शवदाहगृहअगाडि मृतकका आफन्त भन्दै थिए । ती व्यक्तिले थपे, ‘हाम्रो त दक्षिणकाली हो । यहाँ नदिने रहेछ । अब घरमै जाने हो,’ उनको टोली किरियाका लागि दक्षिणकाली घरतर्फ लाग्यो ।

०००

पशुपतिको किरियापुत्री सेवा भवन । लहरै छन् कोठाहरू । केही कोठामा ननकोभिडका किरियापुत्री बसेका छन् । केही कोठा खाली नै देखिन्थे । तर, भवनबाहिर भने कोभिडका मृतकका आफन्त किरिया घरको खोजीमा थिए । एकातिर आफन्त गुमाउनुको पीडा । अर्कोतिर किरिया गर्न कोठा छैन । पीडामाथि थप पीडा ।

पशुपतिको किरियापुत्री भवन ।

किरियापुत्री सेवा भवनको माथिल्लो तलामा थियो कार्यालय । कार्यालयका कर्मचारीलाई सोध्यौँ, ‘कोभिडबाट मृत्यु भएकाको किरियापुत्रीलाई राख्नुपर्ने, के गर्नुपर्छ ?’

'अहँ, हुन्न । कोभिड भएकाको परिवारलाई राख्ने गरेको छैन’, ती कर्मचारीको जवाफ थियो ।

केही बेर ती कर्मचारीसँग सवालजवाफ चल्यो ।

‘त्यसो भए किरियापुत्रीलाई कहाँ राख्ने त ?’

'खोइ ...!,' जवाफ दिन उनले आनाकानी गरे ।

‘कोठामा बस्ने र बाहिर घर भएकाले किरिया कसरी गर्ने त ?’

‘थाहा छैन’, उनी छोटो उत्तर दिएर टार्न खोज्छन् ।

‘गोपीकृष्णतिर राख्ने गरेको छ रे !,’ अर्का कर्मचारी बोले ।

‘कोभिड भएका त मरे । बाँचेका त कोभिड भएका होइनन् नि । किन नराख्ने ?,’ ती कर्मचारीको जवाफ आएन । यस्तो महामारीमा कोठा खाली राखेर किरियापुत्रीलाई नदिनु मानवीयताविपरीत भएन र ? भवनहरू पनि छुट्टाछुट्टै छन् । व्यवस्थापन गर्ने हो भने ननकोभिड र कोभिडकालाई अलगअलग राख्न सकिन्छ ।

माथिल्लो तहमा फोनबाट कुरा गरेर आएको भन्नेबित्तिकै ती कर्मचारीले बोली नै फेरे । ‘किरियापुत्रीको पीसीआर गर्नुभएको छ ? पीसीआर गरेर नेगेटिभ आएको भए राख्न सकिन्छ । सामानचाहिँ यहाँबाट दिइँदैन । सबै किन्नुपर्छ,’ पहुँच नभएकाका लागि पशुपतिको किरियापुत्री घरको ढोका पनि बन्द छ भन्ने प्रस्टै देखिन्थ्यो ।

पशुपतिको किरियापुत्री भवन ।

रिपोर्ट नेगेटिभ आए त किरियापुत्रीले कोठा पाउने भए । तर, पोजिटिभ आए किरियापुत्रीले कोठा नपाउने भएका छन् । पशुपति विकास कोषका सदस्यसचिव डा. प्रदीप ढकालले पनि पीसीआर रिपोर्ट नेगेटिभ आए मात्र राखिने बताए ।

‘कोरोना पोजिटिभ भएकालाई राखेका छैनौँ । कोभिडबाट मृत्यु भएकाकाे परिवारको हकमा पीसीआर रिपोर्ट नेगेटिभ आए राख्छौँ’, उनले भने, ‘कोभिड केसलाई राख्दा अरु नर्मललाई सर्ने जोखिम हुन्छ । गर्न सक्नेसम्म गरेका छौँ ।’

पीसीआर गरेर राख्दा रिपोर्ट आउन २४ घण्टा लाग्ने भएकाले कोभिडका परिवारले अन्यत्रै व्यवस्थापन गर्ने गरेको उनी बताउँछन् । पशुपति किरियापुत्री सेवा भवनमा हाल ५२ वटा कोठा छन् ।

पशुपतिको किरियापुत्री भवन ।

कसरी व्यवस्थापन गर्ने त ?

जनस्वास्थ्यविद् डा. शरद वन्त खाली ठाउँमा अस्थायी संरचना बनाएर संक्रमित मृतकका किरियापुत्रीलाई राख्न सकिने सुझाव दिन्छन् । ‘नागरिकलाई पीडामाथि पीडा दिनु हुँदैन । खाली ठाउँमा पाल, टेन्ट हालेर अस्थायी संरचना बनाउन सकिन्छ’, उनी भन्छन्, ‘इच्छाशक्ति भयो भने यो ठूलो समस्या होइन ।’

यो पनि पढ्नुस् :

कोरोनाबाट मृत्यु भएकाको अब सामूहिक दाहसंस्कार !

उनी लाख बत्ती बाल्न दाङबाट पशुपति आएका थिए, कोभिडले पशुपति त पुर्‍यायाे, तर मृत (भिडियोसहित)

विद्युतीय शवदाहगृह बिग्रिएपछि बागमती किनारमा डोजर लगाएर दाहसंस्कार थलो बनाइँदै

विद्युतीय शवदाह गृह बिग्रिएपछि बागमती किनारमा कोरोना संक्रमितको शव जलाइँदै

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख २१, २०७८ २०:०५