आन्तरिक पर्यटकको गन्तव्यस्थल बन्दै खप्तड

A+ A A-

सुदूरपश्चिमको खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्ज आन्तरिक पर्यटकको गन्तव्य बन्दै गएको छ । सामुद्रिक सतहदेखि ३ हजार २ सय मिटर उचाइमा रहेको यो क्षेत्रमा खप्तड पाटन, त्रिवेणी, खप्तड दह, नागढुंगा, केदार ढुंगा, खप्तड बाबा आश्रम, सहस्रलिंग र चैत वैशाखमा फुल्ने लालीगुराँस यो क्षेत्रका मुख्य आकर्षण हुन् ।

खप्तड घुम्न वैशाखदेखि मंसिर महिनासम्मको समयलाई उपयुक्त समय मानिन्छ । खप्तडमा जाने पर्यटकका लागि बझाङको मेल्तडी र डोटीका विभिन्न ठाउँमा आश्रमस्थल, होमस्टे र झिग्रानासम्म सडक विस्तार भएसँगै आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक बढ्न थालेका हुन् ।

खप्तड क्षेत्रमा पर्यटनका लागि आवश्यक पूर्वाधारको विकास भएको छैन । तर पनि यो क्षेत्र पर्यटकका लागि आकर्षणको केन्द्रविन्दु बन्दै आएको छ । पछिल्लो समय खप्तड आउने पर्यटकहरूलाई लक्षित गर्दै विभिन्न सुविधा पुग्ने खालका संरचना निर्माण हुन थालेपछि पर्यटकको आगमन बढ्न थालेको पर्यटन अभियन्ता किशोर खड्काले बताए ।

खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्ज कार्यालयको तथ्यांकअनुसार आर्थिक वर्ष ०७५-७६ देखि हालम्म ७ हजारभन्दा बढीले खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जको अवलोकन भ्रमण गरेका छन् । यो आर्थिक वर्षको हालसम्म भारतीयसहित ३९ जना विदेशी र ३ हजारभन्दा बढी स्वदेशी पर्यटकले खप्तडको भ्रमण गरेका छन् ।

यो संख्या अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा झण्डै दोब्बर हो । पर्यटकमाझ लोकप्रिय बनेको खप्तड यात्रालाई कोरोनाको महामारीले छेक्न सकेन । खप्तडको प्रवेशद्वारका रूपमा मानिएको बझाङको मेल्तडी र डोटीको झिग्रानासम्म सडक सुविधा पुगेको छ । त्यहाँबाट घोडा चढेर वा केही घण्टाको पैदल यात्रापछि खप्तड पुग्न सकिन्छ । अहिले पनि खप्तडमा दैनिकजसो ८०-९० जना पर्यटक पुग्ने गरेका छन् ।

बझाङ, बाजुरा, डोटी र अछामको सिमानामा रहेको खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जमा २२ वटा पाटन रहेका छन् । पहाडको चुच्चोमा अग्ला-अग्ला लेकाली सल्लाका रूख, त्यसको फेदीमा सुन्दर हराभरा ठूला-ठूला पाटन, मैदानमा छाडिएका घोडा र चौरमा फुलेका रंगीबिरंगी फूलले पर्यटकको मनलाई लोभ्याउने गर्छ ।

सूचना विभागका निमित्त महानिर्देशक सुमन वज्राचार्यले केही समयअघि मात्रै खप्तड भ्रमणमा आएका थिए । खप्तड घुमिसकेपछि बज्राचार्यले एक पटक सबैले घुम्नैपर्ने ठाउँमध्ये खप्तड रहेको बताए ।

पर्यटनका दृष्टिले खप्तड नेपालकै एक आकर्षक गन्तव्य भएको सूचना विभागकै अर्का कर्मचारी केशवराज शर्माले बताए । खप्तड क्षेत्र पर्यावरणीय र धार्मिक पर्यटकीयसँगै अनुसन्धानकर्ताका लागि समेत उपयुक्त भएकाले यसको विकासका लागि प्रदेश सरकारले ध्यान दिनुपर्छ ।

चार जिल्लाको काखमा अवस्थित खप्तड क्षेत्रको सुन्दरताको बयान मात्र नगरी यसको प्रवर्द्धनमा पनि जोड दिनुपर्ने देखिन्छ । खप्तडको पाटनसम्म मोटरबाटो पुर्‍याउने, पाटनभित्र बाटोघाटो, संकेत चिह्नको व्यवस्था गर्ने, पर्यटकलाई सुविधा दिने हिसाबले होटलहरू स्थापनालगायतका खेलकुद गतिविधिलाई पनि प्राथमिकता दिनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

खप्तड छान्ना गाउँपालिकाको मेल्तडीसम्म सडक सञ्जाल जोडिएपछि बझाङको बाटो भएर खप्तड जानेको संख्या बढ्दै गएको छ । मेल्तडीसम्म गाडी पुगेपछि यही बाटो भएर खप्तड भम्रणमा जानेको संख्या बर्सेनि बढ्दै गएको खप्तड छान्ना गाउँपालिकाका सिद्धराज खडकाले बताए ।

पैदल यात्रा गरेर खप्तड जान बझाङको मेल्तडी सबैभन्दा छोटो रुट भएकाले मेल्तडी भएर खप्तड जानेको संख्या बढेको उनको भनाइ छ ।

हेली टुर प्याकेजले बढायो आन्तरिक पर्यटक

हेलिकोप्टरमार्फत खप्तड घुम्न हेली टुर प्याकेजको व्यवस्था भएपछि यस वर्ष हिउँदे सिजनमा पनि खप्तडमा पर्यटकको चहलपहल बढेको हो ।

हिउँदमा भारी हिमपात हुने भएकाले पैदल र सडक मार्ग हुँदै खप्तड जाने अवस्था नभएपछि खप्तड होमस्टे झिग्राना डोटीले हेलिकप्टरमार्फत खप्तड पुर्‍याउने र त्यहाँ रमाउने प्याकेज ल्याएको थियो । होमस्टे धनगढी, दिपायल र झिग्रानाबाट हेलिकोप्टरमार्फत खप्तड घुम्ने प्याकेज ल्याएपछि खप्तड घुम्ने पर्यटकको संख्यामा वृद्धि भएको खप्तड होमस्टे झिग्रानाका सञ्चालक दीपकबहादुर खड्काले बताए ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशको पर्यटनलाई नयाँ तरिकाले प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले हेली टुर प्याकेजको कार्यक्रम ल्याइएको खडकाको भनाइ छ । लामो समयदेखि खप्तडको नाम चर्चामा मात्र आउने तर भौगोलिक कठिनाइका कारण सम्भावना हुँदाहुँदै पनि ओझेलमा पर्न थालेपछि हेली टुर प्याकेज ल्याएको उनले बताए ।

कसरी पुग्न सकिन्छ खप्तड ?

संघीय राजधानी काठमाडौंबाट झण्डै १४ घण्टाको बस यात्रा र एक घण्टा २० मिनेटको हवाई यात्रापछि सुदूरपश्चिम प्रदेशको अस्थायी राजधानी धनगढी पुगिन्छ । खप्तड जानलाई अत्तरियाबाट बझाङ, बाजुरा, अछाम र डोटी जाने बस चढ्नुपर्छ । चारै जिल्लाको सिमानामा पर्ने खप्तड जान सबै जिल्लामा प्रवेशद्वार बनाइएका छन् ।

बझाङ भएर खप्तड जाने सबैभन्दा छोटो रुट पर्छ । धनगढीबाट बझाङको तमैलसम्म करिब ९ घण्टाको बसको यात्रा गर्नुपर्छ । तमैलबाट खप्तडछान्नाको मेल्तडीसम्म साना सवारी जिपको यात्रा गर्न सकिन्छ । करिब १ घण्टाको जिप यात्रा गरेपछि मेल्तडी पुगिन्छ । त्यहाँबाट दुई घण्टाको पैदल यात्रा गरेर खप्तड पुगिन्छ । अछामबाट करिब ५ घण्टा समय लाग्छ भने डोटीबाट खप्तड जाँदा मूल प्रवेशद्वार झिग्रानाबाट ७ घण्टा लाग्दछ । यसरी छोटो समयमा खप्तड भ्रमण गर्ने पर्यटकलाई भने बझाङबाट नै सजिलो हुन्छ ।

कमै खर्चमा पनि खप्तडको भ्रमण गर्न सकिन्छ । काठमाडौंबाट धनगढी हुँदै बझाङ भएर जाने हो भने तमैलसम्म ८ सय बस भाडा र तमैलबाट मेल्तडीसम्म २ सय रुपैयाँमा जान सकिन्छ । डोटी भएर खप्तड जाँदा अत्तरियाबाट करिब ७ घण्टाको बसयात्रा गरेर डोटी सदरमुकाम सिलगढी पुगिन्छ । सिलगढीबाट करिब ३ घण्टाको जिप यात्रापछि झिग्राना बजार पुग्न सकिन्छ ।

झिग्रानाबाट करिब ७ घण्टा पैदल हिँडेर खप्तड पुग्न सकिन्छ । काठमाडौंबाट एक हप्ता खप्तड घुम्ने गरी भ्रमणमा निस्किँदा न्यूनतम २० हजार रुपैयाँ जति खर्च लाग्न सक्छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख ७, २०७८ १२:१५