नेपाली राजनीतिमा चिनियाँ ‘सूक्ष्म व्यवस्थापन’ की दूत

A+ A A-

कूटनीतिमा समय र सन्दर्भले अर्थ राख्छ । संकेत, समय र सन्दर्भ बुझेरै हुनुपर्छ ।

नेपाली राजनीतिको भारतीय ‘सूक्ष्म व्यवस्थापन’लाई मात खुवाउने गरी यो वर्ष चिनियाँ चासो बढेको छर्लङ्ग भयो । नेकपाको घरझगडा साम्य पार्न मझेरीसम्मै पुगेकी चिनियाँ राजदूत होउलाई यसको श्रेय जान्छ । कचिङ्गलमा फसेको नेकपालाई उद्धार गर्न होउको प्रयास मात्र पर्याप्त नभएर चिनियाँ प्रतिनिधिसमेत नेपाल आए ।

कचल्टिएको नेकपा किचलो मिलाउन असारभरि उनी सक्रिय भइन् । नेपालकी राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग आफ्ना राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग फोन वार्ता गराइन् । राष्ट्रपति भण्डारी, प्रधानमन्त्री ओली, पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र माधव नेपालसम्मलाई सुझाव दिइरहिन् ।

नेकपाको एकता जोगाउन ओलीलाई पार्टी अध्यक्ष र प्रधानमन्त्रीमध्ये एक पद छाड्नु राम्रो हुने चिनियाँ सन्देश बालुवाटार पुर्याएपछि हो, ओलीसँग होउको सम्बन्ध चिसिएको । त्यो चिसो सम्बन्ध चीनसम्म पुगेपछि ओली उत्तरभन्दा ज्यादा दक्षिणको भर पर्न थाले ।

५ असोजमा भारतीय खुफिया एजेन्सी रअका प्रमुख सामन्त गोयल र ओलीबीच सरकारी निवास बालुवाटारमा गोप्य संवादपछि होउप्रति ओली झनै टाढिए । ५ पुसमा प्रतिनिधिसभा विघटन गर्ने ओलीको कदमप्रति चीन असन्तुष्ट देखिन्थ्यो । त्यही संकेत गर्न होउको प्रयास मात्रै पर्याप्त नहुने बुझेर चिनियाँ प्रतिनिधि टोली नेपाल ओर्लियो ।

भारतीय मिडियाले वर्षको आरम्भमै होउ र प्रधानमन्त्री केपी ओलीको काल्पनिक प्रेम कहानी जोडेर प्रचार गरे । कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा समेटेर नेपालले नयाँ नक्सा जारी गराउन होउको भूमिका भएको भन्दै भारतीय एक मिडियाले यस्तो दुष्प्रचार गरेको थियो ।

चीनलाई घेराबन्दी गर्ने परियोजना नेपालमा कार्यान्वयन गर्न खोजेको तर्कसहित नेपालभित्र मत विभाजित भएको बेला होउले अमेरिकी परियोजना एमसीसी रोक्न अदृश्य भूमिका खेलिन् ।

राजदूत होउ राजनीतिक सक्रियतामा मात्र सीमित भइनन् । मौलिक नेपाली पहिरनमा सजिएर ट्वीटमा रमाउने होउ नेपाल–चीन सम्बन्धको वर्षगाँठको उपलक्ष्यमा ‘रेशम फिरिरी ....’ गीत गाएर पनि चर्चा कमाइन् ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, चैत ३०, २०७७ १०:२६