गैँडा गन्न ४० हात्ती र २०० गणक परिचालन, वनदेवीको पूजा गरी मन्त्री आलेले गरे सुरुवात

गैँडा गन्न ४० हात्ती र २०० गणक परिचालन, वनदेवीको पूजा गरी मन्त्री आलेले गरे सुरुवात

A+ A A-

दुर्लभ तथा लोपोन्मुख प्रजाति एकसिंगे गैँडाको गणना नेपालमा आजबाट सुरु भएको छ ।

आज पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जको रमौली प्रतापपुर क्षेत्रमा वनदेवी पूजा गरी तथा हात्तीमाथि चढेर वन तथा वातावरणमन्त्री प्रेमबहादुर आलेले सिठ्ठी फुकेपछि गैँडा गणनाको सुरुवात भएको हो ।

यस्तै, सरोकारवालाको उपस्थितिमा सौराहास्थित जैविक विविधता केन्द्रमा औपचारिक शुभारम्भ कार्यक्रमसमेत गरिएको थियो ।

गैँडा गणनाको लागि पर्सा र चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा ४० वटा हात्ती, तथा २०० जना गणकहरू र हात्तीसार परिचालन गरिएको छ ।

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज र पर्सा निकुञ्जको गैँडा पाइने क्षेत्रलाई १९ वटा ब्लकमा विभाजन गरि १० स्थानमा क्याम्प राखी २१ देखि २५ दिनभित्रमा गैँडा गणना सम्पन्न गर्ने योजना रहेको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जले जनाएको छ ।

यस्तै, गणनामा मानवस्रोतलाई ७ र ८ चैतमा दुई दिन हात्तीलाई लाइनमा हिँडाउने गैंडाको पहिचान गर्ने, डाटा सिटमा रेकर्ड गर्ने, जीपीएस प्रयोगलगायत विषयमा तालिम प्रदान गरिएको थियो ।

नेपालमा सन २००० मा गरिएको गैँडा गणनामा ६१२ , २००८ मा ४३५, २०११ मा ५३४ र २०१५ मा ६४५ वटा गैँडा पाइएको थियो। चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज गैँडाको मुख्य बासस्थान भएकाले यहाँ २०१५ को गणनाअनुसार ६०५ गैँडा रहेका थिए । ६ वर्षमा १६१ वटा गैँडाको विभिन्न कारणले मृत्यु भएको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका प्रमुख अणनाथ बरालले शुभारम्भ कार्यक्रममा जानकारी दिए ।

जसमध्ये ६ वटा चोरी सिकारीबाट र १५५ वटा प्राकृतिक कारणले मरेको हुन् । गैँडा गणना राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागले पत्येक ५/५ वर्षमा गर्ने गरेको छ । कोरोना जोखिमका कारण अहिले भने ६ वर्षमा गर्न लागिएको हो ।

नेपालमा पहिलोपटक गैँडा गणनाका लागि नेपाल सरकारले एक करोड १० लाख बजेट छुट्याएको छ । यसअघि भने गणना कार्य संरक्षण सहयोगी संस्थाको सहयोगमा हुने गरको थियो ।

गणना शुभारम्भ कार्यक्रममा आलेले गैँडा संरक्षणमा लाग्नु सबै संरक्षणकर्मीको दायित्व रहेको बताए । उनले चोरी सिकारी, बाढीलगायत विभिन्न जोखिममा रहेका गैँडा प्रजातिको संरक्षणमा जुट्न आग्रह गरे ।

‘गैँडा अहिले असुरक्षित छ । खागका लागि चोरी सिकारी गर्ने तत्त्वहरूलाई निगरानी एवं कडाभन्दा कारबाही गर्न निर्देशन दिन्छु’ उनले भने । गैँडाको बासस्थान, पोखरी व्यवस्थापको लागि सरकारले थप बजेटको पहल गर्नेसमेत उनले प्रतिबद्धता जनाए ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, चैत ९, २०७७ २१:४०