कम्मरमुनिका अंग चल्दैनन्, हातकै भरमा गाडीमा सरर

गंगाबहादुर खड्का कार चलाउँदै । तस्विर - अनुप पौडेल/शिलापत्र

A+ A A-

कम्मरमुनिको भाग राम्रोसँग चल्दैन । हिँड्डुल गर्न ‘वाकर’ चाहिन्छ । खुट्टाले काम नगरे पनि बागलुङका गंगाबहादुर खड्का कार चलाउँछन् ।

झट्ट सुन्दा खुट्टा नचल्ने मान्छेले कसरी कार चलाउँछ भनेर अचम्म लाग्नसक्छ । तर, पोखरा १५ प्रतिभा टोल बस्ने ५९ वर्षीय खड्का ग ३ च ३८९१ नम्बरको कार मज्जाले कुदाउँछन् । खुट्टाले दबाइने कारको क्लच, ब्रेक र एक्सीलेटर उनी हातले चलाउँछन् ।

क्लच, ब्रेक र एक्सीलेटर हातले नै चलाउन मिल्ने ‘एडेप्टिभ किट’ जडान गरेर गत २८ मंसिरदेखि उनले कार चलाउँदै आएका छन् । खड्काका अनुसार यो धेरै ठूलो र गाडीलाई असर गर्ने प्रविधि होइन ।

‘खुट्टाले थिच्ने ठाउँमा हात प्रयोग गर्ने हो । उकालो ठाउँमा जानुपर्ने बेला गियर बदल्दा कहिलेकाहीँ समस्या हुन्छ । त्यसमा ध्यान दिए अरु समस्या छैन,’ उनले भने ।

खड्काले चलाउने कारमा दुई वटा ह्यान्डल छन् । एउटाले ब्रेक र एक्सिलेटर अनि अर्कोले क्लजको काम गर्छ । गाडीमा जडान गरेको यो प्रविधि उनले भारतबाट मगाएका हुन् ।

यसरी कार चलाउन सकिन्छ भन्ने जानकारी भने आफ्नै जस्तो समस्या भएका एक भारतीयबाट लिएका हुन् । भारत अहमदाबादका समिर कक्कडले पोहोर पुसमा युट्युबमा हालेको भिडियोबाट खड्काले ‘एडेप्टिभ किट’ जोडेर कार चलाउन सकिन्छ भन्ने थाहा पाए । त्यसपछि भिडियो बनाउने समिर कक्कडलाई युट्युबको ‘डिस्क्रिप्सन’ मा दिएको नम्बरमा फोन गरे ।

वाकरको सहयोगमा कारसम्म पुग्दै गंगाबहादुर खड्का ।

‘एउटा अटोमेटिक र अर्को म्यानुअल किट हुँदोरहेछ । अटोमेटिक किट जोड्न कोरोनाले मिस्त्री आउन नसक्ने भए । त्यसपछि मैले म्यानुअल किट पठाइदिन भनेँ,’ खड्काले प्रविधिबारे जानकारी सुनाए ।

२७ हजार रुपैयाँ कक्कडलाई पठाएर पोखरामै म्यानुअल किट जडान गर्ने निधो गरे । कक्कडलाई पैसा पठाइदिएको १० दिनमै किट कुरियरबाट पोखरा आइपुग्यो ।

पोखराकै सोरुमबाट २८ लाख रुपैयाँमा सुजुकी गाडी झिके । प्रविधि पनि त्यहीका इन्जिनियरलाई जोड्दिन भने तर इन्जिनियरले आनाकानी गरे । उनीहरूको जवाफ थियो, ‘यसरी राख्दा गाडीको वारेन्टी-ग्यारेन्टीमा समस्या हुन्छ ।’ खड्काले आफूलाई वारेन्टी-ग्यारेन्टीको सुविधा चाहिन्न भनेपछि बल्ल उनीहरू तयार भए ।

– ‘उमेरमा कमाएको भएर अहिले पैसाको समस्या पो छैन । खुट्टा नचल्दा आफ्नै पीडा छ । यो सबै भाग्यको कुरा रहेछ,’ खड्का भन्छन्, ‘इमान्दार भएर बाँच्नुपर्छ, हातखुट्टा चलेन भनेर आत्तिन हुन्न । अरुले जस्तै काम हामीले पनि गर्न सकिन्छ नि !’

‘तिहारको तीन दिनपछि गाडी लिन सोरुम गएँ । कतिबेला चलाउँला जस्तो भएको थियो । पहिलो दिन त अहिले बनिरहेको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलतिर गएँ,’ खड्काले उत्सुक हुँदै सुनाए । गाडी चलाउन उनलाई भारतमा छँदै आउँथ्यो । दुर्घटनाकाे कहालीलाग्दो दिनपछि भने चलाउन पाएका थिएनन् ।

उनले यसरी गाडी चलाइरहेको थाहा पाएपछि अरु जिल्लाबाट फोन आउन थालेको छ ।

०००

उनी पूर्वभारतीय सैनिक हुन् । २०५२ सालमा छुट्टीमा घर आएका थिए । त्यहीबेला रूखबाट लडेर घाइते भए । मेरुदण्डमा चोट पर्‍यो । कम्मरमुनिका अंगसँग स्नायुको सम्बन्ध टुट्यो । खुट्टाले भर दिन छाडे । गंगाबहादुरले हुँदा खाँदाको भारतीय सेनाको जागिर त्यही कारण छोड्नुपर्‍यो । १६ वर्ष बिताएका उनले शारीरिक समस्यापछि अवकाश पाए ।

गंगाबहादुर खड्का कार चलाउँदै ।

२०५२ साल पुस १९ गतेको त्यही घटनाले साढे दुई वर्ष अस्पतालको बेडमा बसे । रूखबाट लडेपछि उनलाई पोखरास्थित पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पताल ल्याइयो । यहाँ उपचार कठिन हुने भएपछि एम्बुलेन्समा गोरखपुर लगियो । त्यहाँ पनि नभएपछि उनी लखनउ पुगे । ‘त्यहाँ झन्डै दुई वर्ष उपचार भयो । त्यसपछि खुट्टाले हल्का चाल पायो । तर पुरानै अवस्थामा फर्किन नसक्ने भएँ,’ खड्काले भने ।

उपचार गरेर २०५४ सालमा पोखरा फर्किए । पोखरास्थित भारतीय पेन्सन क्याम्पमा सेल्टर पाइन्छ कि भनेर खोजे । पाइएन, अनि पृथ्वी चोकको एउटा होटलमा बसेर पोखरामा जग्गा खोजे । सेवा निवृत्तबाट आएको पैसामा थपथाप गरेर घर बनाउने निधो गरे । यता घर बनाउने काम हुँदै गर्दा गाउँ पुगे ।

एक वर्ष गाउँमा बसे अनि पोखरा झरे । केही गर्नुपर्छ भनेर पोखरामै किराना पसल खोले । भारतीय सेनामा हुँदा राम्रै कमाएका उनलाई आर्थिक समस्याले भने सताएन । अहिले उनी पोखरामा श्रीमती र नातिनातिनीसहित बस्छन् । जेठो छोराबुहारी जापान र कान्छो अमेरिका छन् । २०५८ सालदेखि उनी अपांगता भएकाहरूको विभिन्न संघसंस्थामा आबद्ध भएर काम गर्दै आएका छन् ।

छैन लाइसेन्स

मंसिरअघि उनी अपांगतामैत्री स्कुटरमा गुड्थे । आजकल गाडीमा, तर लाइसेन्स छैन । सरकारले अपांगता भएकाहरूलाई स्कुटर चलाउन पाउने कानुनी व्यवस्था गरेको छ । तर अपांगता भएकाहरूलाई कार चलाउने लाइसेन्सको व्यवस्था छैन ।

खड्कासहित अपांगता भएकाहरूले दुई दिन पहिला गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङलाई भेटेर लाइसेन्स बनाउन पाउने कानुनी व्यवस्था गरिदिन माग राखे । मुख्यमन्त्रीले आफूले कानुनी व्यवस्थाका लागि पहल गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको खड्काले सुनाए ।

‘लाइसेन्स भए मेरोजस्तै समस्या भएकाले ट्याक्सी चलाएर रोजगारीको राम्रो अवसर पाउँथे । भारतमा आँखा र हात ठीक भएकाले लाइसेन्स नै पाउँछन्,’ खड्काले सुनाए । जीवनमा भाग्यमा लेखेको कुरा हुने भन्दै उनी अपांगता हुँदैमा नआत्तिन सुझाव दिन्छन् ।

‘उमेरमा कमाएको भएर अहिले पैसाको समस्या पो छैन । खुट्टा नचल्दा आफ्नै पीडा छ । यो सबै भाग्यको कुरा रहेछ,’ खड्का भन्छन्, ‘इमान्दार भएर बाँच्नुपर्छ, हातखुट्टा चलेन भनेर आत्तिन हुन्न । अरुले जस्तै काम हामीले पनि गर्न सकिन्छ नि !’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, माघ २०, २०७७ १४:२०