काठमाडौं विश्वविद्यालयका नयाँ भीसी थापा काे हुन् ?

A+ A A-

काठमाडौं विश्वविद्यालयमा नयाँ उपकुलपतिमा भोला थापा नियुक्त भएका छन् । तेस्रो पटक उपकुलपतिका लागि प्रतिस्पर्धामा रहेका रामकण्ठ माकाजूलाई पछि पार्दै थापा उपकुलपति नियुक्त भएका हुन् ।

प्रधानमन्त्री एवं कुलपति केपी ओलीबाट नियुक्ति बुझेर नवनियुक्त उपकुलपति थापा कार्यभार सम्हाल्न गइसकेकाे शिक्षामन्त्री कृष्णगाेपाल श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

माकाजूकै निरन्तरता हुने धेरैको अनुमानलाई चिर्दै विश्वविद्यालयमा नयाँ उपकुलपति भएका थापाले विश्वविद्यालयमा दुई दशक बिताइसकेका छन् ।

काठमाडौं विश्वविद्यालयमा लामो समयदेखि आवद्ध थापा मेकानिकल इन्जिनियर हुन् । थापाले सन् १९९४ बाट काठमाडौं विश्वविद्यालयमा सेवा सुरु गरेका थिए ।

थापाले २००४ मा नर्वेबाट मेकानिकल इन्जिनियरिङमा पीएचडी गरेका हुन् । उनी काठमाडौं विश्वविद्यालयको स्कुल अफ इन्जिनियरिङको हेड अफ डिपार्टमेन्ट, डीन र रजिस्ट्रार भइसकेका थिए ।

अघिल्लो पटक पनि उपकुलपतिका लागि प्रतिस्पर्धामा रहेका थापा दुई कार्यकाल रजिस्ट्रार भएका थिए । तर, पछिल्लो पटक उपकुलपति रामकण्ठ माकाजूसँग विवाद बढेपछि ७ भदौ ०७५ मा राजीनामा दिएका थिए ।

राजनीतिक पृष्ठभूमिको हिसाबले थापा कांग्रेसनिकट मानिन्छन् । माकाजूको सम्बन्ध पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र नारायणकाजी श्रेष्ठसँग निकट देखिन्थ्यो ।

काठमाडौं विश्वविद्यालको स्कुल अफ एजुकेसनमा लामो समय काम गरेका मनप्रसाद वाग्लेचाहिँ रामकण्ठ माकाजूलाई कार्यशैलीका हिसाबले पनि निरन्तरता दिन नहुने अवस्था थियो, ठीकै भएको ठान्छन् ।

थापा-माकाजू तिक्त सम्बन्ध

७ भदौ २०७५ मा भोला थापाले काठमाडौं विश्वविद्यालयको रजिस्ट्रारबाट राजीनामा दिए । त्यसको महिना दिनमा उपकुलपति रामकण्ठ माकाजूले रजिस्ट्रारमा स्कूल अफ साइन्सका डीन सुवोध शर्मालाई नियुक्त गरे । त्यतिबेला थापाको राजीनामा सहज स्थितिमा भएको होइन र शर्माको नियुक्ति पनि विवादरहित भएन । अर्थात्, थापाले उपकुलपति माकाजूमाथि गम्भीर आरोप लगाएर सहकार्य तोडेका थिए ।

राजीनामा दिँदै गर्दा थापाले भनेका थिए, ‘माकाजूले एनजीओजस्तो गरी विश्वविद्यालय चलाए । विश्वविद्यालय स्वेच्छाचारी र निरंकुश ढंगले सञ्चालन गरे ।’

यी दुई आरोप जति गम्भीर थिए, त्यसको बेवास्ता गर्दै माकाजूले थापासँगको सम्बन्ध त तोडे नै वरिष्ठता मिचेर शर्मालाई रजिस्ट्रारमा नियुक्त गरे, जसको विरोध प्राध्यापक संघले विज्ञप्ति निकालेर नै गर्‍याे ।

अर्थात, माकाजू र थापाको बीचमा सहकार्यको सुरु दिनदेखि नै विवाद थियो । थापाले माकाजूको कार्यशैलीको पटकपटक आलोचना गरिरहेका थिए । त्यही क्रममा भदौ २०७५ मा काठमाडौं विश्वविद्यालयको कार्यकारी परिषद्को बैठक बसिरहेको थियो । त्यस बैठकमा नौवटा एजेण्डा थिए । तर, एउटा भन्दा बढ्तामा दुईबीच सहमति नै जुटेन ।

लामो समयदेखि नियुक्त हुन नसकेका डीन, सहायक डीन, एसोसिएट परीक्षा नियन्त्रक, हेड अफ डिपार्टमेन्टबाहेक करिब २२ वटा पदाधिकरी नियुक्तिको एजेण्डा परिषद्‌मा थियो । त्यो बैठकमा माकाजूले आफू एक्लैले गर्ने प्रस्ताव गरेको भन्दै थापा असहमत भए ।

त्यही बैठकमा विपीन अधिकारी प्रकरण पनि चर्कियो । अधिकारीलाई प्राध्यापक हुन नदिन माकाजूले भूमिका खेलेको भन्दै आलोचना बढेको थियो र उनले विश्वविद्यालय छोड्ने निर्णय लिएका थिए ।अधिकारीबाहेक मनप्रसाद वाग्लेले पनि माकाजूकै कारण विश्वविद्यालय छोडेका थिए । त्यस्ता लामो सूची छ, जो माकाजूका कारण विश्वविद्यालयबाट बाहिरिएका छन् ।

अघिल्लो पटक माकाजूको कार्यकाल सकिएलगत्तै झण्डै ४५ दिन कार्यबाहक उपकुलपतिको जिम्मेवारीमा थिए, थापा । रजिस्ट्रार भएका कारण स्वतः कार्यबाहक भएका थापासँग माकाजूको खास सम्बन्ध त्यहीँबाट बिग्रिन थालेको हो ।

त्यसबाहेक माकाजू र थापाबीच काठमाडौं विश्वविद्यालयलाई समुदाय र प्रदेशअन्तर्गत राख्ने कि संघअन्तर्गत भन्नेमा पनि विवाद थियो । विवादकै कारण पछिल्लो कार्यकालको छोटो समयमै उनीहरूबीच तिक्ततापूर्ण सम्बन्ध रह्यो ।

प्राध्यापकहरूको सिफारिसमै विरोध

काठमाडौं विश्वविद्यालय प्राध्यापक संघले उपकुलपतिका लागि सिफारिश नामप्रति नै विरोध गरेको थियो । संघले दुई कार्यकाल पूरा गरेका व्यक्तिलाई मापदण्डविपरीत उपकुलपतिका लागि नाम सिफारिश गरेको भन्दै विरोध गरेको थियो ।

अध्यक्ष विवेक बराल र महासचिव विकास अधिकारीले संयुक्त विज्ञप्ति निकालेर उनीहरूलाई कुन मापदण्डअनुसार सिफारिस गरियो भन्ने कुरा सार्वजनिक रूपमै प्रष्ट पारिदिन सिफारिस समितिसँग माग गरेका थिए ।

उनीहरूको प्रश्न थियो, ‘सार्वजनिक रूपमा आवेदन माग भएपछि ४० भन्दा बढी उम्मेदवारहरूले आवेदन दिएको र तीमध्ये सिफारिस गरिएका नामहरू के कति कारणले कुन मापदण्डअनुसार सिफारिस गरिए भन्ने सार्वजनिक चासोको विषय भएकाले सार्वजनिक रुपमै प्रष्ट पारिदिन सिफारिस समितिसमक्ष जोडदार माग गर्दछौँ ।’

केयूको उपकुलपतिमा भोला थापा नियुक्त

प्रकाशित मिति: बुधबार, माघ ७, २०७७ १४:०६