चिलिमे जलविद्युत्ः रोयल्टी बढ्दा खुद नाफामा कमी

A+ A A-

चिलिमे जलविद्युत् कम्पनीले आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को तेस्रो त्रैमासिक वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेको छ ।

बिक्री तथा अन्य आम्दानी

चिलिमे जलविद्युतले चैत मसान्तसम्म ८० करोड ७ लाख रुपैयाँ बराबरको बिजुली बेचेको छ । बिक्री आम्दानी अघिल्लो वर्ष यही अवधिको भन्दा करिब ०.३७ प्रतिशत बढी हो । त्यस्तै, ८ करोड ६१ लाख रुपैयाँ ब्याज आम्दानी गरेको छ । यस्तो आम्दानी गत वर्षको तुलनामा ८० प्रतिशत बढेको छ । अन्य आम्दानीको अंक ४ लाख ६९ हजार रुपैयाँ छ । कुल सञ्चालन आम्दानी ८९ करोड रुपैयाँ छ । अघिल्लो वर्षको यही अवधिमा कुल सञ्चालन आम्दानी ८५ करोड ३२ लाख रुपैयाँ थियो । गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष कुल सञ्चालन आम्दानी ४.८ प्रतिशत बढेको छ ।

खुद नाफा

आयोजना सञ्चालन खर्च, प्रशासकीय खर्च, ह्रासकट्टी, कर्मचारी बोनस र आयकरपछिको खुद नाफा ५४ करोड ३६ लाख रुपैयाँ छ । गत वर्षको यही अवधिमा खुद नाफा ६५ करोड ८५ लाख रुपैयाँ थियो । गत वर्षको तुलनामा खुद नाफा १७ प्रतिशत घटेको छ । बिक्री र ब्याज आम्दानी बढेको भए पनि आयोजना सञ्चालन खर्च ५० प्रतिशत बढेकोले यसको असर खुद नाफामा परेको छ । यद्यपि, ब्याज आम्दानीमा भएको वृद्धिले खुद नाफालाइ टेको दिएको छ । रोयल्टी दस्तुर बढेको हुँदा आयोजना सञ्चालन खर्च बढेको हो ।

पुँजी, कोषहरु र अन्य सूचक

कम्पनीको चुक्ता पुँजी ४ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ र सञ्चित नाफा ४ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँ छ । प्रवर्द्धित र सहायक कम्पनीमा ५ अर्ब ९३ करोड रुपैयाँ लगानी गरेको छ । सेयरधनीको कोष ९ अर्ब ६० करोड रुपैयाँ पुगेको छ । प्रतिसेयर आम्दानी १५ रुपैयाँ २३ पैसा र प्रतिसेयर नेटवर्थ १९४ रुपैयाँ छ ।

रसुवागढी र सान्जेनको योगदान

चिलिमेले प्रवर्धन गरेको रसुवागढी हाइड्रोपावर र सान्जेन जलविद्युत् कम्पनीले विकास गरिरहेको दुईवटा आयोजनाले यही वर्षको पुस र फागुनबाट व्यावसायिक उत्पादन गर्ने लक्ष्य राखेको छ । लक्ष्यअनुसार यी दुई आयोजनाबाट उत्पादन सुरू भएमा आगामी आव २०७६/७७ बाट आम्दानी हुन थाल्नेछ ।

चिलिमेको रसुवागढी हाइड्रोपावर कम्पनीमा ३२।७९ प्रतिशत सेयर लगानी रहेको छ । कम्पनीले पहिलो वर्ष (आव २०७७/७८) मा प्रस्ताव गरेको १० प्रतिशत लाभांशबाट चिलिमेले करिब २२ करोड रुपैयाँ प्राप्त गर्नेछ । यसरी प्राप्त गरेको लाभांश रकम चिलिमेले आव २०७८/७९ मा आफ्ना सेयरधनीलाई बाँड्न सक्छ ।

त्यस्तै, सान्जेनमा ३९.३६ प्रतिशत सेयर लगानी रहेको छ । कम्पनीले पहिलो वर्ष (आव २०७७/७८) मा १५ प्रतिशत लाभांश प्रस्ताव गरेमा चिलिमेले करिब २१ करोड रुपयाँ प्राप्त गर्नेछ ।

अनुमानअनुसार दुवै आयोजना (रसुवा र सान्जेन) ले व्यावसायिक उत्पादन गरेमा आव २०७७/७८ मा चिलिमेले ४३ करोड रुपैयाँ लाभांश आम्दानी प्राप्त गर्नेछ । यसरी प्राप्त हुने ४३ करोड रुपैयाँ लाभांश आम्दानी रकम चिलिमेले आव २०७८र७९ मा आफ्ना सेयरधनीलाई बाँड्न सक्छ ।

चिलिमेको आव २०७४/७५ पुँजीलाई आधार मान्दा प्रतिसेयर आम्दानीमा यी दुई आयोजनाबाट प्राप्त रकमले प्रतिसेयर आम्दानीमा ९ रुपैयाँ योगदान दिनेछ । चिलिमेको चालू आवको खुद नाफा ५४ करोड रुपैयाँलाई आधार लिएर वार्षिकीकरण गर्दा ७२ करोड रुपैयाँ (जलविद्युतकाे आम्दानीलाई सामान्यतया वार्षिकीकरण गर्न सकिन्न) हुन्छ । मोटामोटी अनुमान गर्दा सरदर ८० करोड रुपैयाँ वार्षिक खुद नाफा हुन सक्छ । यसमा प्रवर्द्धित दुई आयोजनाबाट आउने सम्भावित लाभांश रकम ४३ करोड रुपैयाँ जोड्दा १ अर्ब २३ करोड रुपैयाँ हुन्छ । चिलिमेको अहिलेको पुँजी ४ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँलाइ आधार मान्दा प्रतिसेयर आम्दानी करिब२६ रुपैयाँ कायम हुने अनुमान गर्न सकिन्छ । यस हिसाबले त्यतिबेलासम्म चिलिमेको पूँजी वृद्धि भएन न्यूनतम २० प्रतिशत लाभांश वितरण गर्न सक्षम हुने देखिन्छ । तर, पुँजी बढाएमा भने प्रतिसेयर आम्दानी सोहीबमोजिम समायोजन हुँदै जानेछ ।

विशेष टिप्पणी

जलविद्युतकाे आम्दानीलाई कुनै त्रैमासिकको आधारमा वार्षिकीकरण गरेर हेर्न नसकिने कारणका रुपमा विद्युत् उत्पादनमा हुने मासिक अन्तर हो । सामान्यतया साउनदेखि असोजसम्म लगभग समान दरमा बिजुली उत्पादन हुन्छ तर कात्तिकदेखि क्रमशः घट्दै जान्छ । पुस, माघ, फागुन र चैतमा सबैभन्दा कम उत्पादन हुने समय हो । यो चार महिनालाई हिउँद मानिएको छ । यतिबेला उत्पादन कम हुने हुँदा बिक्री दर बढी हुन्छ । वैशाखदेखि उत्पादन बढ्न थाल्छ । जलविद्युतले बढीमा ९ पटक प्रतिवर्ष ३ प्रतिशतका दरले मूल्य वृद्धि प्राप्त गर्छन् । त्यसपछि मूल्य वृद्धि हुँदैन । जलविद्युत् स्थिर आय हुने क्षेत्र हो । प्रशासकीय र सञ्चालन खर्च बढ्दै जान्छ तर सोही अनुपातमा आम्दानी वृद्धि हुँदैन ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख २३, २०७६ २२:२८