कालाे माछापुच्छ्रेमा कावा खाइरहेको सेताे गिद्ध

पाेखराबाट कालाे चट्टानजस्तै देखिएकाे माछापुच्छ्रे हिमाल नजिकै भएर उडान भर्दै गरेकाे सेताे गिद्ध । तस्वीर : कृष्णमणि बराल

A+ A A-

माछापुच्छ्रे हिमाल यति बेला कालापत्थर जस्तै कालाे देखिएकाे छ । लामाे समय पानी नपरेकाेले पुस महिनाकाे दाेस्राे सातासम्म पनि हिमाली क्षेत्रमा हिउँ परेकाे छैन । हाेचाे हिमाल माछापुच्छ्रे यतिबेला अरु हिमालभन्दा कालाे चट्टानजस्तै देखिएकाे हाे ।

विश्वतापीय उष्णता (ग्लोबल वार्मिंङ)काे कारण हिमालमा हिउँ पग्लदै गएकाे विभिन्न अध्ययन अनुसन्धानका रिपाेटहरू सार्वजनिक हुँदै आएका छन् ।

हिउँ कम हुँदाकाे माछापुच्छ्रे हिमाल ।

पृथ्वीको औसत तापक्रम चिन्ताजनक तरिकाले बढिरहेको छ । यसकाे कारण मौसमी अवस्थामा उथलपुथल ल्याइदिन सक्छ । माछापुच्छ्रे हिमाल पाेखराबाट सबैभन्दा नजिककाे हिमाल मात्र हाेइन अरु हिमालभन्दा हाेचाे हिमाल पनि हाे । यस हिमालकाे उचाइ ६ हजार ९९३ मिटर मात्र रहेकाे छ । निकै भिरालाे चट्टानले बनेकाे आकर्षक माछाकाे पुच्छरजस्तै देखिने यस हिमालकाे सुन्दरताकाे वणन धेरै साहित्य सिर्जनामा गरिएकाे छ ।

उता मरेका जनावरकाे सिनाे खाएर वातावरण सफा गर्ने गिद्धहरू पनि संकटमा पर्दै गएका छन् । नेपालमा ९ प्रजातिका गिद्ध पाइन्छन् । त्याेमध्ये सेताे गिद्ध एक प्रजाति हाे । विश्वमा २३ प्रजातिका गिद्ध पाइन्छन् । पृथ्वीकाे तापक्रम बढेर हिमालका हिउँ पग्लिएजस्तै शुद्ध आहारा र बासस्थान विनासका कारण गिद्ध पनि संकटमा छन् । सिनो खाएर मानिसमा रेविज, प्लेग, हैजा, आउँ, झाडापखला र पशुचौपायाहरूमा एन्थेक्स, ब्रुसेलोसिस र क्षयरोगजस्ता रोगहरूको संक्रमणले निम्त्याउन सक्ने महामारीबाट बचाउँ छ गिद्धले ।

हिउँ परेपछि पाेखराबाट देखिएकाे माछापुच्छ्रे हिमाल ।

पृथ्वीकाे तापक्रम बढ्दै जानुले पृथ्वीमा रहेका सबै जीव संकटमा पर्दैछन् । मानवका व्यवहारका कारण पृथ्वी छिटाे तात्दै गएकाे छ । यसरी मानव जीवनका लागि निकै उपयाेगी जीवहरू हराउँदै जानु काेराेनाभन्दा जटिल किसिमका समस्या आउने वैज्ञानिक बताउँछन् । तै पनि शक्ति राष्ट्रहरू यस विषयमा नजरअन्दाज गरिरहेका छन् । पृथ्वी विनास हुन सक्ने बम, अणुबम बनाउने हाेडमै छन् । पृथ्वी र प्रकृति संरक्षणमा ढिलाइ भइरहेकाे छ ।