शान्त मुस्ताङ ! जहाँ मान्छे मार्ने अपराध हुँदैन

A+ A A-

सर्वोच्च अदालतको वार्षिक प्रतिवेदनअनुसार आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ मा देशभरका अदालतमा गरी ज्यान मुद्दाका १० हजार ८ सय ६८ मुद्दा दर्ता भए ।

फौजदारी अपराधका प्रकृतिमध्ये ज्यान मार्ने (व्यक्तिहत्या)को यो तथ्यांक निकै ठूलो हो ।

तर, नेपालमै यस्तो जिल्ला पनि छ, जहाँ गत वर्ष एकजनाको पनि हत्या भएन । मुस्ताङमा प्रहरी र जिल्ला अदालतको रेकर्डले गत वर्ष एकजनाको पनि हत्या नभएको देखाउँछ ।

जिल्ला अदालतका श्रेस्तेदार मुकुन्द निरौलाका अनुसार अदालतमा अघिल्लो आर्थिक वर्षमा समेत हत्याको घटना भएन । मुस्ताङमा अन्य जिल्लाको तुलनामा जनसंख्या कम छ । तर, जनसंख्याको तुलनामा समेत आपराधिक घटना भने न्यून हुने गरेका छन् ।

१४ वटा मुद्दा बोकेर बसेको मुस्ताङ जिल्ला अदालतमा ज्यानसम्बन्धी एउटा पनि मुद्दा छैनन् । तर, जिल्लामा सम्बन्ध विच्छेदका विवाद भने निकै भयावह छ ।

अदालतमा परेका मुद्दामध्ये ६० प्रतिशत सम्बन्ध विच्छेदका रहेको श्रेस्तेदार निरौला बताउँछन् । उनका अनुसार यो गत आर्थिक वर्षमा दर्ता भएका १२ मध्ये ८ जटा मुद्दा सम्बन्ध विच्छेदका मात्र हुन् ।

मुस्ताङमा पाँचवटा स्थानीय तह छन् । ती तहका ९८ गाउँमा मुखिया प्रणाली छ । समाजमा अप्ठ्यारो वा कुनै घटना भएमा विवाद सुल्झाउन मुखियाकहाँ पुग्ने चलन छ ।

देवानी प्रकृतिका र अधिकांश फौजदारी प्रकृतिका मुद्दासमेत मुखियाले नै मिलाउने र फैसला गर्ने भएका कारण पनि जिल्लामा कम मुद्दा दर्ता भएको हुन सक्ने अदालतको अनुमान छ ।

तर, प्रहरीका अनुसार हत्याका घटनामा भने अहिलेसम्म मुखियाले मिलाएको फेला परेको छैन । यस हिसाबले पनि यो जिल्लामा व्यक्ति हत्या शून्य छ ।

उपल्लो मुस्ताङका जनताका भने एउटा पनि मुद्दा अदालत आइपुग्दैनन् । पूर्वराजा जिग्मे परवल विष्टको अंशसम्बन्धी मुद्दाबाहेक कुनै पनि घटना अदालतमा पुगेका छैनन् । तल्लो मुस्ताङमा पनि छिटफुट घटना मात्र अदालतमा आउने गरेको श्रेस्तेदार निरौला बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, वैशाख २०, २०७६ ०४:१०