नारामै सीमित बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ अभियान, झन् बढे बलात्कार र हत्याका घटना

A+ A A-

प्रदेश २ सरकारले भारतको अनुकरण गर्दै ‘बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ अभियान’ सुरु गर्‍यो ।

मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले महिला सशक्तीकरण तथा सामाजिक सुधार गर्ने उद्देश्यले ‘बेटी पढ़ाऊ, बेटी बचाऊ अभियान’ घोषणा गर्दा सामाजिक सञ्जालमा उनको वाहवाही भयो । तर, पछिल्लो समय त्यो नारामा मात्र सीमित बन्दै गएको गुनासो बढ्न थालेको छ ।

प्रदेश २ मा अभियान चलिरहँदा बलात्कार तथा हिंसाका घटनामा कमी नआउँदा जनताको गुनासो बढेको हो । गत २८ भदौमा सप्तरीको डाक्नेश्वरी नगरपालिका– ७ की १७ वर्षीया संगीता मण्डल खेतको काम गर्न घरबाट निस्केकी थिइन् । तर, खेतको आलीमा चार जनाले पछाडिबाट झ्याप्पझुप्प समातेर उनलाई खेतमै लडाए । वरपर अरू कोही थिएनन् । लुगा खोल्न थालेपछि जोडले उनी चिच्याइन् । तर उनको मुख बन्द गरिएकाले केही सीप लागेन ।

बलात्कारीहरू जबर्जस्ती गरेर फर्किए । पीडित किशोरी एकछिन बेहोस भइन् । बिहान ६ बजे घरबाट गएकी उनी हिलाम्य र रगतपच्छे अवस्थामा रुँदै घर आइन् । धेरै बेरसम्म उनी एकनासले रोइरहिन् ।

गाउँकै चार जनाबाट आफू बलात्कृत भएको सुनाएपछि उनकी आमाले छिमेकी तथा गाउँका मुख्य नेतालाई घटनाको वृत्तान्त सुनाउँदै न्यायका लागि गुहार मागिन् । गाउँमा पीडित संगीताकी आमालाई पञ्चायती बसाउन पञ्चले सुझाव दिए ।

पञ्चायतीमा स्थानीय पञ्चहरूले आरोपितहरूबाट ५५ हजार रुपैयाँ लिएर मिल्न दबाब मात्र दिएनन्, पीडितले कतै उजुरी गर्न नपाउनेसमेत फैसला सुनायो ।

प्रहरीका अनुसार ५५ हजार रुपैयाँ लिएर गाउँमै मिल्नुपर्ने पञ्चले फैसला सुनाएका थिए । पञ्चले सुनाएको फैसलाअनुसार पैसा लिएर नमिले गाउँबाटै बहिष्कार गर्नेसमेत केहीले धम्की दिए ।

पञ्चहरूले भेलामा सार्वजनिक रूपमै संगीतालाई बारम्बार कसरी र कतिपटक बलात्कार भयो भनेर सोध्न थालेपछि उनले झनै लज्जा र बेइज्जत महसुस गरिन् । पञ्चहरूले दिएको पीडा संगीताले सहन सकिनन् । अन्ततः उनले आत्महत्याको बाटो रोजिन् ।

२० भदौमा धनुषाकै जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका–२१ की १७ वर्षीया किशोरी आफ्नै घरमा बलात्कृत भइन् । आधा रातमा आएका तीन जनाले उनलाई ढोका खोल्न लगाई बलात्कार गरेका थिए ।

किशोरीको उजुरीमा बलात्कार आरोप लागेकामध्ये छिमेकका ३० वर्षीय मुनुवा राउत पक्राउ परेका छन् । यी घटना त केही उदाहरण मात्र हुन् । प्रदेश २ मा दिनानुदिन बालिका तथा महिला बलात्कृत हुने क्रम बढ्दो छ ।

प्रदेश प्रहरी कार्यालयका अनुसार प्रदेश २ मा गत वर्ष कुल ४ सय ७७ वटा महिला तथा बालबालिकासम्बन्धी आपराधिक घटना भए । त्यसमध्ये ३ सय ९५ वटा बलात्कार एवं करणी उद्योग र ९० जना महिलाको हत्यासमेत भएको मुद्दा दर्ता भएका छन् ।

बलात्कारका घटनामा जबर्जस्ती करणीतर्फ २ सय ९० र करणी उद्योगतर्फ १ सय ५ वटा मुद्दा दर्ता भएको प्रदेश प्रहरी कार्यालयका प्रवक्ता कृष्ण प्रसाईंले बताए । उनका अनुसार विभिन्न हिंसात्मक घटनामा ९० जना महिलाको हत्या भयो ।

गत आर्थिक वर्षमा भन्दा चालू वर्षको चार महिनामा ५० प्रतिशतको हाराहारीमा महिला तथा बालबालिकासम्बन्धी आपराधिक घटनाको मुद्दा दर्ता भएका छन् ।

प्रहरीका अनुसार चालू आर्थिक वर्षको कात्तिक मसान्तसम्म जबर्जस्ती करणी, हत्या र अन्य घटनासहित २ सय २६ वटा महिला तथा बालबालिकासम्बन्धी आपराधिक घटनाको मुद्दा दर्ता भएका हुन् । जसमध्ये बलात्कारतर्फ १ सय ४६ र करणी उद्योगतर्फ ४४ वटा गरी १ सय ९० वटा छन् ।

चालू आर्थिक वर्षमा उमेर समूहको हिसाबले १० वर्ष मुनिका बालिका ३, १० देखि १६ वर्षसम्मको किशोरावस्थाकी ६८ र १६ वर्षभन्दा माथिको महिला १ सय २० जना बलात्कारको शिकार भएको प्रसाईंले बताए ।

यी घटनामा जबर्जस्ती करणी गरी हत्या गरिएकोतर्फ १० वर्षमुनिका २, १० वर्षदेखि १६ वर्षसम्मका १३ र १६ वर्षभन्दा माथिका २९ जना छन् । जुन गतवर्षको अनुपातमा ३ महिनामा करिब ५० प्रतिशतको हाराहारीमा छ ।

बलात्कारका घटना ह्वात्तै वृद्धि भएसँगै प्रहरीले कारबाही पनि तीव्र पारेको प्रवक्ता प्रसाईंले बताए । उनका अनुसार गत वर्षमा ३ सय ९५ बलात्कारको घटनामध्ये ३ सय १४ जनालाई पक्राउ गरिएको छ ।

यस्तै, घटनामा १ सय ४१ जना पक्राउ गरी कारबाहीका लागि सम्बन्धित निकायमा बुझाइएको छ ।

प्रवक्ता प्रसाईंका अनुसार अपराधविरुद्ध आवाज उठाउनुपर्छ भन्ने जनचेतनामा आएको वृद्धि, लकडाउन, लागुऔषध तथा मदिरा सेवनलगायतका कुलतले गर्दा विगतभन्दा चालू आर्थिक वर्षमा बलात्कारको घटना बढ्न गएको हो ।

उनले भने, ‘लकडाउन अवधिले निम्त्याएको बेरोजगारी र घरमा खाली बस्दा आपसी रिसईवीले गर्दा पनि यो वर्ष बलात्कारको घटना व्यापाक रूपमा बढेको हो, अधिंकाश बलात्कारका घटनामा लागुऔषध र मदिरालगायतले सपोर्टिङ भूमिका निर्वाह गरेको अनुसन्धानको क्रममा देखिएको छ ।’

उनले अधिकांश बलात्कार घटनामा महिला तथा बालबालिका आफ्नो नातेदार र चिनजानबाट आपसी विवादकै कारण बलात्कृत भएको प्रहरीको अनुसन्धानबाट देखिएको बताए । तर, समाजशास्त्रीहरू बलात्कार घटना बढ्नुको कारणमा नयाँ पुस्तामा बढेको मोबाइलको प्रयोग, ठाटबाठ (ग्ल्यामर) र राजनीतिक दबाब तथा आर्थिक प्रलोभनसमेत रहेको बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर २६, २०७७ ०९:३४