भारतीय विदेशसचिवसँग कालापानी क्षेत्र एजेण्डा के हुन्छ ?

Har.jpg

A+ A A-

भारतीय विदेशसचिव हर्षवर्धन श्रृंगला ११ मंसिरको बिहानै काठमाडौं ओर्लिंदैछन् । नेपाली भाषासमेत निकै राम्रो बोल्न सक्ने श्रृंगलाप्रति संभवतः नेपाल सरकारका प्रतिनिधि बढ्ता नै आशावादी छन् । हुनलाई अहिलेसम्म हर्षबर्धनसँग छलफल हुने एजेण्डा अहिलेसम्म औपचारिक रूपमा सार्वजनिक भएका छैनन् र परराष्ट्र मन्त्रालयले थप बताएको पनि छैन ।

श्रृंगला भ्रमणबारे थोरै बोलेर आन्तरिक तयारीमा जुटेको मन्त्रालयसँग नेपाली पक्षले सीमा विवादको एजेण्डा औपचारिक रूपमा प्रवेश गरोस् भन्ने चाहेका छन् । परराष्ट्र मन्त्रालय स्रोतका अनुसार भारतीय पक्ष सीमा विवादसँग जोडिएको कालापानी क्षेत्रबारे औपचारिक एजेण्डामार्फत थप छलफल गर्न चाहेको छैनन् । त्यसैले भारतको अरुचीकै कारण नेपाली पक्षले लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानीको एजेण्डा औपचारिक रूपमा द्विपक्षीय वार्ता उठाउन हिच्किचाएको छ ।

परराष्ट्र स्रोतका अनुसार अनौपचारिक रूपमा भने त्यो विषयले प्रवेश पाउन सक्ने छन् । स्रोतका अनुसार कालापानी क्षेत्रको विवाद औपचारिक रूपमा एजेण्डामा पर्ने सम्भावना कम भएकोले बोर्डर बाउन्ड्री कमिटीको क्रियाशिलताको बारेमा भने छलफल हुन सक्नेछ ।

त्यसो मन्त्रालय अधिकारीहरूले मैत्रीपूर्ण भ्रमण भएकोले एजेण्डा तय गरेर छलफल नहुने पनि बताएका छन् । त्यसैले द्विपक्षीय चासोका सबै विषय उठ्ने तर पूर्वएजेण्डा तय नहुने सरकारी अधिकारीको भनाइ छ । छलफलमा रेलवे कनेक्टिभिटीदेखि पानी जहाज सञ्चालनको सम्भाव्यताको विषयमा समेत छलफल हुनेछ ।

त्यसै पनि भारत अहिले कालापानी क्षेत्रको विषयमा छलफल गर्न रुचाइरहेको छैन । भारतले अचेल यो क्षेत्रलाई विवादित क्षेत्रसमेत भन्न छाडेको छ । पहिला कालापानी क्षेत्र विवादित क्षेत्र भएको भनेर भारतले स्वीकार गर्दथ्यो र सीमासम्बन्धीका छलफलमा सुस्ता र कालापानी क्षेत्रबाहेक क्षेत्रको सीमा टुंगो लगाउन भारत प्रस्ताव गरिरहन्थ्यो ।

नेपालको ती क्षेत्रसहितको विवाद टुंगो लगाउनुपर्ने भन्दै अडान राखिरहँदा नेपालसँग भारतको सीमा विवाद भने दशकौँदेखि कायम छ । त्यसैगरी, नेपालले इपीजी प्रतिवेदनबारे छलफल गर्न चाहे पनि भारतले त्यसमा पनि रुची देखाइरहेका छैन ।

कसलाई कति बेला भेट्दै श्रृंगला ?

विदेश सचिव श्रृगाल बिहीबार बिहान ११ बजे काठमाडौं ओर्लिने कार्यक्रम छ । उनी विमानस्थलबाट सीधै दरबारमार्गास्थित याक एण्ड यति होटलमा जाने छन् । त्यहाँ परराष्ट्र सचिव भरतराज पौडेलसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्ने छन् । साढे २ बजेसम्म याक एण्डमा रहने श्रृंगला त्यसपछि परराष्ट्र मन्त्रायमा आई मन्त्री प्रदीप ज्ञवालीसँग संवाद गर्ने कार्यक्रम छ ।

परराष्ट्र मन्त्री ज्ञवालीसँगको भेटघाटपछि श्रृंगला याक एण्ड यति होटलमै फिर्ता हुनेछ । साँझ ५ देखि ६ बजेको बीचमा प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई भेट्ने कार्यक्रम तय भएको छ । प्रधानमन्त्री ओलीसँगको भेटलगत्तै बालुवाटारबाटै श्रृंगला राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीलाई भेट्न शीतलनिवास जाने कार्यक्रम रहेको स्रोतले जानकारी दिएको छ । शुक्रबार भने सोल्टीमा आयोजित एक कार्यक्रममा १२ बजे सम्वोधन गर्ने छन् । र दिउँसो १ बजे भारत फर्किने कार्यतालिका रहेको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर १०, २०७७ १९:५३