सेयरबजारमा फर्कन थाले कर्पाेरेट हाउस र ठूला लगानीकर्ता

A+ A A-

केही सातायता देखिएको सेयर बजारको उत्साह आइतबार थप बलियो भएको देखिएको छ । सो दिन २२ अंकभन्दा धेरै बढेको बजारमा १ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको सेयर काराबोर भयो ।

नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से)ले दिएको जानकारीअनुसार आइतबार १७६ कम्पनीका ४९ लाख २१ हजार ८२० कित्ता सेयर १ अर्ब ६७ करोड ५९ लाख रुपैयाँमा खरिद बिक्री भए ।

आइतबार बैंकिङ समूहको सूचक ९.०२ अंक र फाइनान्स समूहको सूचक ०.६८ अंकले घटे पनि अन्यसबै समूहको सूचक बढेका छन् । होटल समूह ९०.४, विकास बैंक समूह ६.१, जलविद्युत् समूह ६२.५८, निर्जीवन बिमा समूह ४६२.७९ र उत्पादन समूह ४६.३७ अंकले बढेका छन् ।

नेप्सेले दिएको जानकारीअनुसार अन्य समूहको सूचक ५.६३, लघुवित्त समूह ९१.०८ र जीवन बिमा समूहको सूचक ६२९.३८ अंकले बढेका छन् ।

किन थपियो उत्साह ?

डा. युवराज खतिवडा अर्थमन्त्रीमा नियुक्त भएलगत्तै उनले बीबीसी नेपाली सेवालाई दिएको अन्तर्वार्तामा सेयर बजारलाई अनुत्पादक क्षेत्र भने भन्ने हल्ला चल्यो । सोही हल्ला र अर्थमन्त्री डा. खतिवडालाई पुँजी बजारप्रति नकारात्मक रहेको भनेर गरिएको प्रचारबाजीले बजार घटाउन ठूलै भूमिका खेल्यो ।

करिब १ बर्षदेखि बैंकिङ क्षेत्रमा देखिएको तरलता अभावका कारण बैंकहरुले सेयर धितो कर्जामा ऋण दिन कडाइ गरिरहेका छन् । पुँजी बजारप्रति उनको धारणा परिवर्तन भयो भन्ने सन्देश वा संकेत प्रभाव भएको छैन । बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सेयर धितो कर्जा बढाउन थालेका छैनन् । सरकारको नेतृत्व परिवर्तन भएको छैन ।

यस्तो अवस्थामा किन बढ्यो बजार भन्ने प्रश्न उठेको छ । तर, बजारमा संलग्न र जानकारका अनुसार कर्पाेरेट क्षेत्र पछिल्लो समय सेयर बजारप्रति आकर्षित भएको छ ।

‘अहिले सञ्चालनमा रहेका १३ वटा सामूहिक लगानी कोष पनि सक्रिय छन् । पछिल्लो समय कर्पाेरेट हाउसले चासो देखाइरहेका छन् । बैंक, विकास बैंक पनि सक्रिय भइरहेका छन् । ५०/६० करोड रुपैयाँ लगानी गर्न सक्ने हैसियत बनाएका लगानीकर्ताको संख्या पनि ठूलै भइसकेको छ । यस्तै कारणले बजार र कारोबार बढाउन भूमिका खेले जस्तो लाग्छ,’ सेयर बजारसम्बन्धी एक जानकारले भने ।

आइतबारको कारोबार हेर्दा बजारमा सेयर किन्ने र बेच्ने दुवै पक्ष उत्तिकै सक्रिय भएको देखिन्छ । नेप्से परिसूचक ११ सयदेखि ११५० को बीचमा रहेको बेलामा सेयर किनेको समूह पनि अहिले बजारमा सक्रिय भएको एक ब्रोकरले जानकारी दिए ।

पछिल्लो समयमा सेयर बजारका माडबारी समुदाय पनि सक्रिय भएको बताइएको छ । केपी शर्मा ओली नेतृत्वको दुई तिहाइ बहुमतसहितको कम्युनिस्ट सरकार गठन भएपछि डराएर सेयर बजारबाट बाहिरिएको माडवारी समुदाय अहिले फेरि बजारमा पसेको बताइएको छ ।

जानकारका अनुसार बजारमा अहिले अर्काे समूह पनि सक्रिय भएको छ । त्यो समूह भनेको बैंकमा पैसा राख्ने समूह हो । बैंकमा पैसा राख्ने समूह आफ्नो निक्षेप झिकेर सेयर किन्न लागेको बताइएको छ ।

‘बैंकले सेयर धितो कर्जा बढाएका छैनन् । बैंकको कर्जा–निक्षेप–पुँजी अनुपात (सीसीडी रेसियो) नियामकीय सीमा (८० प्रतिशत) कै हाराहारी छ । उद्योग वा व्यापारमा लगानी बढेको सरकारी तथ्यांकले नै देखाउँदैन । यसैकारण, निक्षेप राख्ने समूह आफ्नो पैसा झिकेर सेयरमा लगानी गर्न सक्रिय भएको अनुमान गर्न सकिन्छ,’ अर्का एक विश्लेषकले भने ।

लामो समयसम्म पुँजी निष्क्रिय बस्न नसक्ने भएकाले अहिले सेयर बजारमा आउन थालेको केही विश्लेषकको भनाइ छ ।

‘औद्योगिक क्षेत्रमा लगानी धेरै बढेको छैन, लगानीकर्ता यो सरकारसँग आश्वस्त हुन अझै सकिरहेका छैनन् । व्यापारले निश्चित सीमासम्मको लगानी मात्रै लिन्छ । त्योभन्दा बढी आवश्यक हुन्न । घरजग्गामा पनि त्यति उत्साह देखिँदैन । बैंकिङ क्षेत्रको नाफा राम्रै भएको र हाम्रो सेयर बजारमा बैंकिङ क्षेत्रकै बाहुल्य देखिएकाले पछिल्लो समय सेयर बजारमा लगानी बढेको हुन सक्छ,’ अर्का एक विश्लेषकले भने ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख १६, २०७६ ०३:४६