ब्रह्माण्डबारे नोबेलले खोतलेको नयाँ रहस्य के हाे ?

A+ A A-

रोयल स्विडिस एकेडेमी अफ साइन्सेसको निर्णयअनुसार सन् २०२० को भौतिकशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार तीन वैज्ञानिकलाई प्रदान गर्ने निर्णय गरिएको छ ।

पुरस्कारको आधा हिस्सा ब्ल्याक होल बन्ने प्रक्रिया जनरल थ्योरी अफ रिलेटिभिटी (General Theory of relativity) ले व्याख्या गरेअनुसार पूर्वअनुमान गर्न सकिने तथ्य पत्ता लगाएकाले Roger Penrose लाई प्रदान गर्ने निर्णय भएको छ । अर्काे आधा हिस्सा Milky way galaxy को केन्द्रमा अत्यधिक खँदिलो भयङ्कर ठूलो पिण्ड पत्ता लगाएबापत् Reinhard Genzel र Andrea Ghez लाई संयुक्तरूपमा प्रदान गर्ने निर्णय नाेबेल कमिटीले गरेको वक्तव्यमा उल्लेख छ ।

राेजर पेनराेज Roger Penrose बेलायतस्थ्ति अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका प्राध्यापक हुन् । रेनहार्ड गेन्जल Reinhard Genzel जर्मनीको म्याक्स प्ल्यांक इन्स्टिच्युट फर एक्स्ट्राटेरेस्ट्रिअल फिजिक्सका निर्देशक हुन् । एन्ड्रिया गेज Andrea Ghez अमेरिकास्थित क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयकी प्राध्यापक हुन् । उनी भौतिक शास्त्रमा नोबेल पुरस्कार पाउने चौथो महिला वैज्ञानिक हुन् ।

भौतिक विज्ञान र ब्रह्माण्ड विज्ञानको क्षेत्रमा कस्ता रहस्यहरू उजागर गरे त यी आविस्कारहरूले ?

खगाेलशास्त्री डा सन्जय पाैडेलका अनुसार यी आविस्कारबाट सामान्य सापेक्षतावादको सिद्धान्त General Theory of Relativity को औचित्य अझ धेरै पुष्टि हुँदै गएको र हाम्रो तारापुञ्जको बीचमा ब्ल्याक होल अर्थात् कालो छिद्र रहेको पुष्टि हुन गएको छ ।

ब्ल्याक हाेल आफैँमा अनन्त घनत्व भएकाे बिन्दुजस्तै हाे । ब्ल्याक होलभित्र भौतिकशास्त्रका हालसम्म थाहा हुन नसकेका रहस्यहरू भेटिन सक्छन् । यसमा थुप्रै सम्भाव्यताहरू समेत देखिन सक्ने बताइँदै आएकाे थियाे । साथै ब्ल्याक होलभित्र प्रकाशको गतिभन्दा पनि छिटो सञ्चार हुन सक्ने अरु केही सम्भावनालाई पनि यसले थप बल दिएको छ ।

'त्यस्तो भयो भने अल्बर्ट आइन्स्टाइनले पत्ता लगाएको सापेक्षतावादको विशेष सिद्धान्त Special Theory of Relativity ले भनेअनुसार शून्यमा प्रकाशको गतिभन्दा धेरै अरु कुनै हुन सक्दैन भन्ने मान्यतालाई पुनर्विचार गर्ने गरी नयाँ सिद्धान्तहरू विकास हुन सक्छन्,' उनले भने, 'ब्ल्याक होलमा अत्यधिक घनत्व भएको वस्तुको अध्ययन गर्दा भौतिकशास्त्रका परम्परागत सिद्धान्तहरूले काम गरेकोभन्दा फरक किसिमले काम गर्ने सिद्धान्तहरू पत्ता लाग्न सक्ने सम्भावना बढेर गएको छ ।'

प्रकाशित मिति: बुधबार, असोज २१, २०७७ २३:५१