नेपालमा करिब १३ लाख जनताले प्रयोग गर्ने डिजिटल वालेट खल्तीका संचालक अमित अग्रवाल कुनै बेला किराना पसलमा काम गर्थे भन्दा आश्चर्य लाग्न सक्छ । तर यही यथार्थ हो उनकाे । उनै आज लाखाैँ डिजिटल वालेट प्रयाेगकर्ताका विश्वासिला पात्र बनेका छन् ।
शिलापत्रको साप्ताहिक स्तम्भ ‘सम्भव छ’ मा उनै व्यक्तिको व्यावसायिक जीवन र संघर्षकाे कथा पस्किँदै छौँ ।
को हुन् अमित अग्रवाल ?
ह्वाइटहाउस क्याम्पसबाट इन्जिनियरिङ सकाएर आफ्नै कम्पनी खोलेका अमित अग्रवाल स्प्यारो पे लिमिटेड अर्थात् खल्ती एपका संचालक हुन् । उमेर सानै भए पनि अग्रवालको व्यावसायिक यात्रा भने निकै पाको देखिन्छ ।
पढाइमा अब्बल भएकै कारण छात्रवृत्ति पाएर ह्वाइटहाउस क्याम्पसमा इन्जिनियरिङ निःशुल्क पढेर यहाँसम्म आइपुगेको उनी बताउँछन् । आर्थिक अवस्था सामान्य भएका उनी पढाइमा अब्बल भएकै कारण छात्रवासमा पनि निःशुल्क बस्न पाए । पाँच वर्षको इन्जिनियरिङ पढाइ सकेका अग्रवालले सुबिसुमा टेक्निसियन भएर केही महिना काम गरे भने त्यसपछि जानकी टेक्नोलोजीमा काम गरे ।
साथीहरूसँग मिलेर कामको अनुभवलाई सदुपयोग गर्दै तीन वर्षअघि खल्तीको सुरुवात गरेका अमित अहिले संचालक छन् ।
यसरी सुरु भयो खल्ती
सन् २००७ मा अग्रवाल ह्वाइटहाउस क्याम्पसमा इन्जिनियरिङ गर्दै थिए । त्यही क्रममा त्रिभुवन क्याम्पसमा इन्जिनियरिङ नै पढिरहेका अग्रवालका साथीहरूले जानकी टेक्नोलोजी दर्ता गरिसकेका थिए । साथीहरूको सल्लाहमा उनी सुबिसुको जागिर छाडेर सन २००९ मा जानकी टेक्नोलोजीमा आवद्ध हुन पुगे ।
चार जनाको टिमले २०१०मा स्प्यारो एसएमएस लञ्च गरे । यसरी उनको टिमले स्प्यारो एसएमएसमा १० वर्ष काम गर्याे । अग्रवाल भन्छन्, ‘सुरुको पाँच वर्ष त हामीलाई कसैले चिनेनन् । बजारमै आउन मुस्किल भयो । तर निरन्तरको परिश्रमले व्यावसायिक यात्रा तय गर्न सुरु गर्याे ।’
तिनै साथीहरूको साथमा उनले फिनटेक सम्बन्धी काम गर्न चाहन्थे ।
अमित भन्छन्, ‘अहिलेसम्मको आफ्नो कमाइले नयाँ बिजनेस गर्छु भन्दा जो पनि डराउँछ । तर मलगायत मेरा अरु तीन साथीहरू मिलेर नयाँ बिजनेस गर्ने सोच्यौँँ । सोच्दै जाँदा र अध्ययन गर्दै जाँदा इ–पेमेन्ट हाम्रा लागि राम्रो अवसर हुने थाहा पायौँ । खास योजनाका साथ सुरु नभए पनि जस्तोसुकै परिस्थिति आए पनि व्यावसायिक यात्रा तय गर्नैपर्छ भन्ने सोचेर बिजनेस गर्ने निर्णयमा पुग्यौँ ।’
कसरी गर्ने ? के गर्ने ? भन्ने यकिन योजना नभईकन, सुबिसु र जानकी टेक्नोलोजीमा काम गरेको अनुभवकै आधारमा उनीहरूले खल्ती खोल्ने योजना बनाए । अग्रवाल सम्झिन्छन्, ‘हामीले १० वर्षको कमाइ खन्याएर खल्ती सुरु गर्याैँ । विदेशी नाम नेपालमा चर्चित बन्न सक्छ भने नेपाली शब्द किन सक्दैन ? त्यसैले डिजिटल वालेटको नाम नै खल्ती राख्याैँ ।’
तीन वर्षको यात्रा पार गरिसकेका खल्तीका संचालक अग्रवाल खल्ती लञ्च गर्ने समयसम्म अलमलमा थिए । खल्तीकाे लञ्च क्यान इन्फोटेकमा गर्ने भनेर योजना बनाए पनि आफूहरूलाई क्यान इन्फोटेक कहिले हुन्छ भन्ने नै थाहा नभएकाे अग्रवाल बताउँछन् ।
क्यान इन्फोटेकको टिकटपछाडिको विज्ञापन हेरेपछि बल्ल थाहा पाए, कार्यक्रम आउन त १५ दिन मात्र बाँकी रहेछ । सुरुमा त अत्तालिए, के गर्ने कसो गर्ने भयाे । तर फेरि संयमित हुँदै घरै नगई रातदिन काम गरेर १५ दिनमै सक्ने निधो गरे । त्यो बेला उनीहरूसँग अर्काे कुनै उपाय पनि थिएन । अफिसमै १५ दिन बसेर काम गरे, स्लिपिङ ब्यागमा निद्रा पुर्याए ।
१५ दिनको अथक परिश्रमपछि लञ्च गरेकाे खल्तीले छाेटाे समयमै सफलता हात पारेकाे उनी बताउँछन् ।अग्रवाल भन्छन्, ‘अरु कम्पनीका लागि गर्थे भने हामी आफ्ना लागि गर्दै थियौँ । भोक, प्यास, थकान सबै भुलेर काम गर्याैँ । शायद त्यही पहिलो र सही कदम थियो हाम्रो, जसले अहिले यो स्थानसम्म ल्याइपुर्याएकाे छ ।
तीन वर्षअघि डिजिटल वालेट पनि बिजनेस होला र ? भन्दै नाक खुम्च्याउनेहरू धेरै थिए । तर, निरन्तरको प्रयासबाट खल्तीले छोटो अवधिमा नै १३ लाख प्रयोगकर्ता पुर्याएकाे छ ।
लकडाउनको समयमा मात्र ६ लाख प्रयोगकर्ता बढिसकेका छन् । लकडाउन भएर मानिस घरघरै भएपछि नजान्नेले पनि सिक्न थाले । घरमै बसेर कसरी बिजुलीको बिल तिर्ने ? कसरी बैंकसम्म नगई पैसा पठाउनेलगायतका कुराहरू जान्न थाले । प्रविधिमा यो समयले निकै परिवर्तनकारी बनेर आयाे ।
तीन वर्ष त बैंकहरूलाई रिझाउनै लागेकाे अग्रवाल बताउँछन् । उनी प्रयोगकर्ताहरूको विश्वास भने जित्न छोटो समयमा नै सफल भएको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘नेपालमै पहिलो पटक छोटो समयमा १० लाखभन्दा बढी प्रयोगकर्ता बनाउने हामी मात्रै हौँ । कम्पनी धेरै छन् । प्रतिस्पर्धा ठूलो छ तर प्रयोगकर्ता छोटो समयमा नै बढाउनेमा भने हामी नै अगाडि छौँ ।’
चार जनाबाट सुरु भएको खल्तीले अहिले १ सय ३५ जना कर्मचारीलाई रोजगारी दिन सफल भएको छ भने १३ लाख प्रयोगकर्तालाई सेवा पुर्याउँदै आएको छ ।
जताततै पैसा छ, मात्र सुरुवातको खाँचो छ
नेपालमा जताततै पैसा छ । जहाँ र जुन क्षेत्रमा पनि अवसर छ । त्यसका लागि तपाईंले आफूलाई विश्वास गर्न सिक्नुपर्याे । आफूमा विश्वास गर्ने स्वभावले नै सफलताको उचाइ छुने धारणा अग्रवाल राख्छन् । उनी नेपालमा उद्यमी बन्न चाहने युवाहरूलाई नेपालमा भएका अवसर चिन्न आग्रह गर्छन् ।
उनलाई लाग्छ, हामीलाई सानैदेखि गरिब देशका जनता भनेर सिकाइयाे । तर, हाम्राे देश गरिब छैन ।हामीसँग इनर्जी र स्रोत दुवै थियो । तर हामीले चिनेनौँ । लाखौँ युवालाई बाहिर पठायौँ । जहाँ पुगेर नेपालीले काम गरे, त्यो देशकाे विकास भयाे । नेपाल पछाडि नै परिरह्यो ।
अहिले अवस्था परिवर्तन भएको छ । कोरोनाले गर्दा धेरै युवाहरू स्वदेश फर्केका छन् । नयाँ काम गर्ने जोश जाँगर छ उनीहरूसँग । त्यसलाई सदुपयोग गर्दै नेपालमै केही गर्छु भन्ने हेतुले अगाडि बढ्नुपर्छ भन्ने उनकाे धारणा छ ।
अग्रवाल व्यवसाय गर्छु भन्ने युवालाई पहिले आफूले सोचेको व्यवसायका बारेमा गहन अध्ययन गर्दै अवसर र चुनौती औँल्याउन आग्रह गर्छन् । व्यावसायिक यात्रा तय गर्न पैसाभन्दा सोचले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने उनको बुझाइ छ ।
भविष्यकाे योजना
खल्तीले ग्राहक बढाउन सके पनि बैंकहरूलाई एकीकृत गर्न भने हम्मे–हम्मे नै परेको छ । अग्रवाल नेपाली फिनटेक कम्पनीहरूलाई पहिलो चुनौती नै बैंकहरूलाई एकीकृत गर्नु रहेको बताउँछन् । भन्छन्, ‘नेपालमा बैंक धेरै छन् । ती बैंकलाई ई–वालेटमा जोड्न हरेक बैंकसँग छुट्टाछुट्टै भेट्नुपर्छ । यो प्रक्रियाबाट जोडिन नै एउटा बैंकलाई ३ देखि ६ महिनासम्म लाग्छ । ३ वर्ष बितिसक्दासमेत हामी बैंक जोड्दै बसिरहेका छौँ ।’
खल्तीले अबको केही समयभित्र सबै बैंकहरूलाई एकीकृत गर्दै नयाँ सफ्टवेयर निर्माण गर्ने योजना बनाएको छ । खल्तीले तत्कालका लागि नयाँ परिवर्तनहरू ल्याएको छ ।
उनी भन्छन्, ‘सरकारसँग समन्वय गरेर सबै प्रकारका कर अनलाइनबाटै तिर्न सक्ने, अस्पतालमा पुर्जी काट्ने, यातायातको क्षेत्रमा टिकटहरू काट्ने सेवालाई अझै परिष्कृत गर्दै प्रयोग गर्न थप सहज बनाउँदै छौँ ।’
प्रकाशित मिति: बुधबार, भदौ ३१, २०७७ १८:१०
-1741431346.jpeg)
