यातायात संचालनले निरन्तरता पाउला ? व्यवस्थापनमा व्यवसायीहरूबीच नै अलमल

A+ A A-

कोरोनाको संक्रमणको उच्च जोखिम भन्दै पाँच महिना लामो बन्दमा ठप्प रहेको यातायात व्यवसाय बीचमा दुई पटक संचालनको प्रयास भयो । पहिलो पटक १ सय २० दिन लामो लकडाउन अन्त्य गरेसँगै संचालनमा आएका छोटो दूरीका सार्वजनिक सवारीसाधन एक हप्ताभन्दा बढी चल्न सकेनन् ।

दोस्रो पटक आज बिहीबारदेखि जोरबिजोर प्रणालीमा सार्वजनिक सवारीसाधन संचालनमा आएसँगै व्यवस्थापन कसले गर्ने भन्नेमा अन्याेल छाएको छ । सरकारले आवश्यक मापदण्ड पूरा गरेर सवारीसाधन चलाउन निर्देशन दिए पनि सुरक्षाका लागि कुनै पहल गरेको छैन ।

यता गाडी कुदाउन थालेका यातायात व्यवसायीहरू पनि पहिलो पटकको जस्तै व्यवस्थापन कसरी गर्ने भन्ने कुरामा निश्चित हुन सकेका छैनन् ।

यतायात व्यवसायी संगठनपिच्छे व्यवस्थापनका बारेमा मतभेद देखिएको छ । एउटा संगठन पूर्ण रूपमा सुरक्षाका साधन मास्क, स्यानिटाइजर, पीपीई गाडीधनीहरूले चालक/सहचालकहरूलाई अनिवार्य दिनुपर्ने गरी दबाब दिँदै आफैँ अनुगमनमा उत्रिने बताइरहँदा अर्को संगठन भने कर्मचारीले सकेको सावधानी अपनाएर संचालन गर्ने बताउँदै आएको छ ।

सवारी सडकमा निस्किसक्दासमेत व्यवसायीहरूबीच कसले व्यवस्थापन गर्ने भन्नेमा अन्याेल देखिँदा दोस्रो पटक संचालनमा आएको यातायात क्षेत्र थप जोखिममा देखिएको छ । मजदुर तथा व्यवसायीकाे अधिकारका लागि लड्ने संघसंस्थाहरू समय छँदै सामान्य सहयोगमा समेत उत्रिन सकेको देखिँदैन । जसले गर्दा दोस्रो पटक यातायात संचालनमा ल्याए पनि पहिलाजस्तै नहोला भन्न सकिने अवस्था छैन ।

बन्दपश्चात् पहिलो पटक संचालनमा आएका अधिकांश यात्रुवाहक सवारीसाधनमा सुरक्षाका उपाय अपनाएर चलाइने बताइए पनि त्यस्ताे गरेकाे पाइएको थिएन । प्राय: यात्रुदेखि चालक/सहचालकसम्मले मास्क, स्यानिटाइजर, पीपीई लगाएको देखिएन । न त थर्मल गनको प्रयोग नै गरेको देखियो । अनुगमन त कसले कहाँ गर्‍याे, खुद चालकहरूलाई नै थाहा छैन । जसले गर्दा केही चालकहरूले स्वत:स्फुर्त रूपमा गाडी कुदाउने अनुमति हुँँदाहुँदै पनि घरमा थन्क्याएका थिए ।

पहिलो पटक पनि सरकार र व्यवसायी दुवै पक्ष सार्वजनिक यातायात व्यवस्थापनमा फितलो देखिएको थियो । दोस्रो पटक पनि संचालनमा आइसक्दासमेत उस्तै अवस्था देखिएको छ ।

फाट्टफुट्ट रूपमा चलेका सवारीसाधनलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने भनेर अहिले केही व्यवसायी आफैँ तातिएका छन् भने केही अझै अलमलमै छन् ।

सावधानी अपनाएर लामो र छोटो दूरीका सार्वजनिक यातायात चलाउने निर्णय गरिसकेका यातायात व्यवसायीहरूमा व्यवस्थापनसम्बन्धी ठोस रणनीति तय गरेकाे देखिँदैन ।

नेपाल यातायात संघका अध्यक्ष रामचन्द्र कार्कीले चालक/सहचालक तथा यात्रुहरूलाई समेत संक्रमण कसरी हुन्छ ? कसरी जोगिने ? सार्वजनिक यातायात प्रयोग गर्दा कस्ता कुरामा ध्यान दिनेलगायतका जनचेतनामूलक कार्यक्रम नै गर्ने बताए ।

उनले भने, ‘कोरोना संक्रमणविरुद्धको जनचेतना अभियान नै संचालन गर्ने तयारीमा छौँ । योसँगै पीपीई हरेक चालक र सहचालकले लाउनै पर्ने र यातायात क्षेत्रका सम्पूर्ण कर्मचारीको बीमा गर्नुपर्ने बाध्यकारी नियमसहित हामी व्यवसायी संगठनहरू आफैँ अनुगमनमा उत्रिनेछौँ ।’

कार्कीले ठोस योजना बनाएर सक्रियताका साथ यातायात क्षेत्रलाई चलायमान राख्ने बताइरहँदा नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघका अध्यक्ष योगेन्द्र कर्मचार्य भने व्यवसायीले मास्क लाएर मात्रै भए पनि संचालन गर्ने बताए । कार्की कडाइका साथ मापदण्ड पालना गरेर संचालन गर्नेमा देखिए भने कर्माचार्य सरकारले सहयोग नगरेको भन्दै संघहरूले पीपीईलगायतका सुरक्षाका सामग्री वितरण नगर्ने, बरू कर्मचारी व्यवसायीले आफैँ व्यवस्था गर्नुपर्ने बताए ।

उनले भने, ‘यस भन्दा अगाडि गाडी नकुदाएर संक्रमण रोकियो ? छैनन नि ? त्यसो भए किन बन्द गर्ने । अनि हामीलाई सरकारले सुरक्षित रहनका लागि केही सहयोग पनि त गरेको छैन । सबै खल्ती रित्तिएको छ, कहाँबाट ल्याउने सुरक्षाका सामग्री ? त्यसैले हामीले व्यवसायी र कर्मचारीलाई भनिसकेका छौँ- मास्क अनिवार्य, बाँकी सकेको खण्डमा प्रयोग गर्नू ।’

सरकारप्रति रूष्ट यातायात व्यवसायीहरू यातायात क्षेत्रलाई वायस गर्दै कुनै सहयोग नगरेको बताउँछन् । सरकारले आजदेखि सार्वजनिक यातायातलाई संचालन गर्न अनुमति दिइसक्दा पनि न सरकारी पक्षले सुरक्षामा कुनै चासो देखाएको छ, न त व्यवसायी संघ/संघठनहरूले कर्मचारी सुरक्षाका लागि ठोस निर्णय नै गरेका छन् । सार्वजनिक सवारीसाधन चलिसक्दा पनि यातायात व्यवसायीहरूले सुरक्षाका उपाय कसरी अपनाउने भन्नेमा संघहरूकै कुरा मिलेको पाइँदैन ।

एउटा संगठन आफैँ अनुगमन र नियमनमा खटिने बताइरहँदा अर्को संगठन जे होला, त्यही टर्ला भन्दै बसेको छ । अखिल नेपाल यातायात संघ र यातायात व्यवसायी संगठनका दुई अध्यक्षको फरक-फरक मतले अहिले सार्वजनिक सवारीका कर्मचारी अन्याेलमा परेका छन् ।

मध्यपुर यातायात चलाउँदै आएका सुरिन श्रेष्ठ भोलिदेखि गाडी कुदाउने तरखरमा छन् । तर, उनलाई न त संघले सुरक्षाका लागि पीपीई, स्यानिटाइजर, मास्क उपलब्ध गराएको छ, न त सरकारी पक्षले ।

मजदुर संघलाई सोध्दा आफैँ व्यवस्था गर्नू भन्ने जवाफ आएपछि उनी अलमलमा परेका छन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, भदौ २५, २०७७ २२:४९