'हरेक सफल मानिस पागल हुन्छ, सबै पागल सफल हुँदैनन्'

A+ A A-

सफल व्यक्तिहरूको अनुभवले बताउँछ, ‘असफलता नै सफलताको सिँढी हो ।’

जीवनमा सफल हुने सबै मानिसको सपना हुन्छ । तर, सबै सफल हुन सक्दैनन् । सफलता त्यति सजिलो पनि हुँदैन । वास्तवमा सफलता जटिल चिज हो । कडा र निरन्तर परिश्रम वा फरक क्षमता दर्शाउन सके सफलतातिर जान सकिन्छ । अथवा असफलताबाट हार नमानी निरन्तर प्रयास गरे मात्र सफल हुन सकिने उदाहरणहरू छन् ।

फ्रान्सेली आहानले भनेका छन्, ‘केही नगर्नेले मात्र कुनै गल्ती नगर्ने हो ।’ नेपालीमै पनि एउटा भनाइ छ, ‘हिँड्ने मान्छे लड्छ ।’ प्रयास गर्दै जाँदा गल्ती हुन सक्छ, असफल हुन सकिन्छ तर बाटो र दिशा सही छ भने कुनै न कुनै दिन सफलता निश्चित हुने सफल व्यक्तिहरू बताउँछन् ।

माओले भनेका छन्, तपाईंको कार्यदिशा सही छ भने हतियार छैन, त्यो आउँछ, जनमत छैन भने त्यो पनि आउँछ । परिवेश प्रतिकूल छ भने त्यो पनि अनुकूल बन्छ तर कार्यदिशा गलत छ भने भएको पनि सबै गुम्छ । अर्थात् बाटोचाहिँ सही हुनुपर्छ ।

धेरै मानिस केही असफलताबाट निराश भएर अर्को बाटो समात्छन् र फेरि शून्यबाट उठ्न खोज्छन् । यसअघिकाे असफलतालाई सहायक मान्न पनि तयार हुँदैनन् । संसारका सफल व्यक्तिहरूको संघर्षलाई नियाल्ने हो भने सफलता असफलताबाटै प्राप्त हुने निष्कर्षमा पुग्न सकिन्छ ।

विश्वकै चर्चित दार्शनिक काल मार्क्स पीएचडी गरी कुशल प्रोफेसर बन्न चाहन्थे । यसका लागि उनले खुबै परिश्रम पनि गरे । तर, उनी सफल हुन सकेनन् । अब उनले त्यो असफलताभित्र सफलता खोज्न थाले । मार्क्सले ‘रेइनिच जेइटङ’ नामक क्रान्तिकारी पत्रिका प्रकाशन सुरु गरे ।

उनको तिखो कलम र शब्दले देशमा राम्रो चर्चा पायो । उनी चर्चित बने । एउटा प्रोफेसर भएको भए उनलाई सीमित मानिसले मात्र चिन्थे होलान् तर प्रोफेसर बन्ने प्रयासको असफलताले उनलाई राष्ट्रिय पत्रकार बनायो ।

उनी राष्ट्रिय महत्त्वका व्यक्ति बन्न पुगे । उनको क्रान्तिकारी पत्रिकामार्फत आउने लेखले तत्कालीन निरंकुश सरकारको सातो लिन थाल्यो । यही कारण उनको पत्रिका नै बन्द गरियो । मार्क्सलाई पनि देशनिकाला गरियो । एक अर्थमा उनी यो पाटोको एउटा मुकाममा पुगेर फेरि असफल हुने अवस्थामा आइपुगे । तर, उनले हार मानेनन् । अब उनले देश बाहिर रहेर कम्युनिस्ट घोषणापत्र लेख्न थाले, उनको यो कामले उनलाई विश्वको ठूलो हिस्साको आदर्श व्यक्ति बनायो । विश्वका अधिकांश देशमा अहिले मार्क्सको सिद्धान्तअनुसार राजनीति निर्देशित छ ।

त्यसो त, विश्वका बहुचर्चित र उत्प्रेरणाका लायक व्यक्तित्वहरूको सफलता पनि चानचुने कठिनाइबाट प्राप्त भएको होइन ।

विजुलीको चिम आविष्कार गर्नुपूर्व थोमस एल्भा एडिसन १ हजार पटक असफल भएका थिए । रेडियमको आविष्कार गर्ने क्रममा क्यूरी दम्पतीलाई झण्डै ३ सय पटक असफल प्रयोग गर्नु परेको थियो ।

हेनरी फोर्ड कारको निर्माण गर्नुपूर्व ६ पटक ‘रोडपति’ हुनेगरी असफल भएका थिए रे ! अब्राहम लिङ्कन राष्ट्रपति हुनुअघि साना–ठूला १० वटा निर्वाचनमा पराजित भएका थिए ।

भारी कर्जा लिएर किङ्ग सी जिलेटले ब्लेड कम्पनी खोले तर १ वर्षमा जम्मा ५१ वटा मात्र ब्लेड बिक्यो ।

अमेरिकाका चर्चित लेखक रिचार्ड बाखको १० हजार शब्दले लेखिएको कथा ‘जोनाथन लिभिन्स्टन सीगल’ १८ प्रकाशनले छाप्न अस्वीकृत गरेका थिए । लेखक रिचार्ड हुकरले ७ वर्ष लगाएर लेखेको उपन्यास ‘एम् ए एस् एच’ २१ प्रकाशनले छाप्न अस्वीकार गरेका थिए । कुनै बेला अमेरिकाका चर्चित गायक एलविस प्रेस्लेको पहिलो एल्बम निकाल्न १७ कम्पनीले अस्वीकार गरेका थिए । अमेरिकी वरिष्ठ पत्रका अर्नेस्ट हेमिङग्वेले आफ्नो उपन्यास ‘द वल्ड म्याम एण्ड द सी’ प्रकाशन गर्नुपूर्व झण्डै २ सय पटक सम्पादन गर्नु परेको थियो ।

यी केही निरन्तरको प्रयासले असफलताभित्र सफलता प्राप्त गरेका विश्वकै सफल व्यक्तिहरूको उदाहरण हुन् ।

समय बदलिइरहन्छ । समयलाई चिनेर यसअनुसार चल्न सकेमा असफलताले पनि एक दिन हार मान्छ भन्ने कुरा सफल व्यक्तिका उदाहरणले बताउँछन् । सजिलै प्राप्त हुने उपलब्धिभन्दा जटिल र निरन्तरको प्रयासबाट प्राप्त उपलब्धि दिर्घकालीन हुने बताइन्छ । त्यसैले एउटै सफलताबाट निरास भएर जीवनलाई धिक्कार्नुभन्दा जीवनको छोटो समयलाई स्वर्णीम बनाउनको लागि असफलताभित्र सफलताको खोजी गर्नुपर्छ भन्ने कुरा सफल व्यक्तिहरूको इतिहासले देखाउँछ । (एजेन्सीहरूको सहयोगमा)

प्रकाशित मिति: सोमबार, भदौ ८, २०७७ १४:०१