बजेट मात्रै छरियो, विकास छैन

A+ A A-

यतिबेला जनप्रतिनिधिलाई वाचा पूरा गरेर देखाउन हम्मेहम्मे परेको छ ।

एकातिर कर्मचारी समायोजनको सिलसिलामा स्थानीय निकाय कर्मचारीविहीनताको अवस्थामा पुगेका छन् भने अर्कातिर जनप्रतिनिधिले आफूले चुनावी भाषणमा बोलेअनुसारको विकास गर्न पर्याप्त बजेट तथा कर्मचारी अभावमा समस्या हुने गरेको जिल्ला समन्वय समिति मकवानपुरका प्रमुख रघुनाथ खुलालले बताए ।

जिल्लाका अधिकांश स्थानीय तहको समग्र विकासमा कम बजेटमा धेरै संख्यामा आयोजना पूरा गर्नुपरेको प्रमुख खुलालले बताए । जनप्रतिनिधि आएपछिको पहिलो दुई वर्ष भौतिक पूर्वाधारले मात्र स्थान पाएको देखिएको छ ।

स्थानीय तहहरूमा रणनीतिक तथा दीर्घकालीन योजनाले स्थान नपाएको प्रस्ट देखिएको छ । प्रदेश सरकारले ठूला योजनालाई प्राथमिकता दिनुपर्ने रणनीतिक योजना बनाइरहेको बेला मकवानपुरका १० वटै स्थानीय निकायमा भने ५० हजारदेखि २ लाखका ससाना टुक्रे योजनाले प्राथमिकता पाएका छन् ।

यसरी बजेट छरेर गरिने विकास प्रभावकारी र दिगो नहुने भए पनि जनताको मागलाई सम्बोधन गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको जनप्रतिनिधि स्विकार्छन् । छरिएको बजेटले विकास निर्माणका कुनै पनि कार्यमा योगदान नरहेको जिल्ला समन्वय समिति मकवानपुरका प्रमुख खुलालले बताए ।

जिल्ला समन्वय समिति मकवानपुरकाले चैतको दोस्रो र तेस्रो साता जिल्लाका १० वटै स्थानीय तहमा अनुगमन ग¥यो । स्थानीय तहबाट सञ्चालित योजनाहरूको अन्तिम चौमाससम्म करिब ४० प्रतिशत काम भएको छ । कर्मचारी अभाव, सीमा विवाद, खानी उत्खनन, सामानको दररेट, चुरे कटान, निकुञ्ज तथा मध्यवर्ती क्षेत्रका कारण स्थानीय तहमा योजनाहरू सम्पन्न गर्न कठिनाइ भएको प्रमुख खुलालले बताए ।

‘स्थानीय तहले अल्पकालीन र दीर्र्घकालीन रूपमा योजनाहरू तय गर्नुपर्ने तर त्यो व्यवहारतः भएकै पाइएन,’ प्रमुख खुलाले भने, ‘देखिने प्रकारको काम गर्न खोज्दा सामाजिक विकासको पक्ष त झनै ओझेलमा परेको पाइयो ।’सामाजिक विकासको पाटो ओझेलमा परेको उनको भनाइ छ ।

जिल्लाको मकवानपुरगढी गाउँपालिकामा यस वर्ष ६ सय ५८ वटा, हेटौंडा उपमहानगरपालिकामा ६ सय, मनहरी गाउँपालिकामा ४ सय ६३ वटा, बकैयाँ गाउँपालिकामा ४ सय वटा, बाग्मतीमा ३ सय १७ वटा, राक्सिराङ गाउँपालिकामा ४ सय १, इन्द्रसरोवर गाउँपालिकामा २ सय ९४, कैलाश गाउँपालिकामा ६ सय २२, भीमफेदीमा ४ सय ८५ वटा योजना सञ्चालनमा छन् ।

जिल्लाको थाहा नगरपालिकाले भने ५ लाख बढीका १ सय १ वटा आयोजना स्वीकृत गरेको छ । मकवानपुरमा भौतिक निर्माणका आयोजना सञ्चालन भएको तर मानवीय विकासमा भने शून्य रहेको जिल्ला समन्वय समितिका उपप्रमुख भगवती पुडासैनीले बताइन् ।

४२ प्रतिश बजेट खर्च

मकवानपुरमा स्थानीय तहको आवको दोस्रो चौमासिकमा ४२ प्रतिशत बजेट खर्च भएको छ । हेटांैडा उपमहानगरपालिकामा ६५ प्रतिशत र थोरै इन्द्रसरोवरमा १४ प्रतिशत बजेट खर्च भएको छ । थाहा नगरपालिकामा ५२ प्रतिशत, भीमफेदी गाउँपालिकामा ४३ प्रतिशत, मनहरीमा ३८ प्रतिशत, मकवानपुर गढीमा ३८ प्रतिशत र बकैयामा ३३ प्रतिशत बजेट खर्च भएको छ ।

यस्तै, राक्सीराङ गाँउपालिकामा ३० प्रतिशत र कैलाश गाउँपालिकामा १५ प्रतिशत रकम खर्च भएको छ । कम बजेट खर्च भएका गाउँपालिकाले कर्मचारी अभाव र भौगोलिक विकटतालाई कारण देखाएका छन् । जिल्ला समन्वय समिति मकवानपुरले गरेको अनुगमनमा सबैभन्दा मुख्य समस्या कर्मचारी अभाप रहेको जिल्ला समन्वय समिति मकवानपुरका प्रमुख रघु नाथ खुलालले बताए ।

यस्तै, अनुगमनको क्रममा गाउँपालिकामा टुक्रे योजना, सीमा विवाद, भौतिक पूर्वाधार विकासमा जोड, खानी उत्खननजस्ता समस्या देखिएको खुलालले बताए । अनुगमन टोलीले जिल्ला समन्वय समिति मकवानपुरका तर्फबाट अपनत्व ग्रहण गर्नुपर्ने, दीर्घकालीन योजना बनाउनुपर्नेलगायतका सुझाव दिएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख २, २०७६ २२:५८