संस्थापक शेयर साधारण बनाउँदा २५ करोड रुपैयाँ राजस्व हिनामिना

A+ A A-

कम्पनीहरुको संस्थापक शेयर साधारणमा परिणत गर्दा २५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी राजस्व हिनामिना भएको महालेखा परीक्षकको कार्यालय देखाएको छ ।

महालेखा परीक्षकको कार्यालय आफ्नो ५६औं प्रतिवेदनमा यस्तो उल्लेख गरेको हो ।

आयकर ऐनमा कुनै सम्पत्ति वा दायित्वको निसर्ग गर्दा प्राप्त आम्दानीभन्दा सो सम्पत्ति वा दायित्व बापतको खर्चको (आउट गोइग्ंस) घटी भएकोमा फरक रकम आय मानी गणना गर्ने व्यवस्था छ ।

संस्थापन शेयरको खरिद बिक्री कारोबार हुँदा पूँजीगत लाभकर गणनाका लागि ५ चैत २०६४ को अर्थ मन्त्रीस्तरीय निर्णयले खुद सम्पत्ति सकारात्मक भएको कम्पनीको हकमा गत वर्षको किताबी मूल्यको ५ गुणा वा साधारण शेयरको बजार मूल्यको ५० प्रतिशतमध्ये जुन कम हुन्छ सो मूल्य र खुद सम्पत्ति ऋणात्मक भएको कम्पनीको हकमा १८० दिनको औसत बजार मूल्यको ५० प्रतिशत वा कारोबार भएको दिनको बजार मूल्यको ५० प्रतिशतमध्ये जुन कम हुन्छ सोभन्दा बढी मूल्यमा गणना गर्ने उल्लेख छ ।

महालेखाले यस्तो निर्णयप्रति नै गम्भीर प्रश्न उठाएको छ ।

‘साधारण शेयरको ५० प्रतिशत हुने गरी संस्थापक शेयरको मूल्य कायम गर्ने आधार देखिँदैन,’ महालेखाले आफ्नो प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ ।

महालेखाका अनुसार आय वर्ष २०७४/७५ मा ७२ कम्पनीको २ करोड ५५ लाख २० हजार कित्ता संस्थापक शेयर १० अर्ब ६४ करोड १४ लाख रुपैयाँमा बिक्री भएको थियो । उक्त शेयर कारोबार भएको दिनको साधारण शेयरको न्यूनतम मूल्यमा बिक्री गर्दा पनि १५ अर्ब ६६ करोड ८७ लाख रुपैयाँ हुने महालेखाको भनाइ छ ।

‘बिक्रीमा फरक परेको ५ अर्ब २ करोड ७२ लाख रुपैयाँमा समेत पूँजीगत लाभकर गणना गरी असुल गर्नुपर्नेमा उक्त निर्णयलाई आधार लिई लाभकरको गणना गरेको कारण ५ प्रतिशतका दरले पूँजीगत लाभकर २५ करोड १३ लाख रुपैयाँ घटी असुल भएकोले सो निर्णयमा पुनरावलोकन हुनुपर्दछ,’ महालेखाको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत ३०, २०७५ ०३:४१