धैर्य र लगनले सफल सुनिता

A+ A A-

नयाँ बजारको साँघुरो गल्ली, गल्लीकै छेउमा ठूलाठूला भवनहरू । बाटो छेक्ने भवनहरूले बाटोलाई गल्ली बनाए अनि अँध्यारो पनि ।

उनी भन्दै थिइन्, ‘सानो बाटो छ, झुक्किनुहोला है ! फोनमै बोलिरहनुुस् ।’

हुन पनि आधा घण्टाकै दूरीले अलमल्यायो या भनौँ, गल्लीले अल्मल्यायो । बल्लतल्ल पुगेको उनको कार्यालयमा छिर्नै लाग्दा खस्याकखुसुक, ठाकठुक आवाज सुनिन्छ । सँगै खितिती हाँसेको आवाज पनि ।

गेटबाट भित्र पसेसँगै लामबद्ध रूपमा अधवैँसे महिलाहरू भद्रगोल सामानको बीचमा बसेर काम गर्दै हाँसिरहेका देखिन्छन् । छेवैमा २२-२३ वर्षकी जस्ती देखिने किशोरी मुसुक्क हाँस्दै यताउता गरिरहेकी छन् । भद्रगोल सामानको थुप्रोबाट पार तार्न २४-२५ वर्षीय युवक बाटो देखाउन आउँछन् ।

भद्रगोल गेटबाट हामी सुकिलो सफाचट पारिएको कार्यालतर्फ लम्किन्छौँ ।

जसरीे व्यवसायी सुनिता शेर्पाले भद्रगोल सोचाइ र योजनालाई सफाचट गर्दै एउटा उद्यमीको बाटो तय गरिन्, उसै गरी उनको कार्यालयको गट भद्रगोल थियो ।

उनको योजना पनि त भद्रगोल नै थियो । उनी प्लस टु पढ्दै गर्दा पारिवारिक समस्या, ४ जना भाइबहिनीको भविष्य र बुढ्यौलीतर्फ धकेलिँदै गएकी आमा अनि लामो समयदेखि २ छाक खुवाउनकै लागी पेन्सिल तिखार्दै आएका बुबाका अपूरा सपना थिए । यी सबै पर्याप्त थिए उनको जीवन भद्रगोल हुनलाई । पालै पालो सबैलाई झलझली सम्झिन्थिन् उनी कक्षामा पनि ।

व्यवस्थापन पढेकी शेर्पा पढाइभन्दा भविष्य र परिवार व्यवस्थापन कसरी गर्ने भनेर घोरिइरहन्थिन् ।

कक्षामा उट्पट्याङ गर्ने, साथीको लहडमा घुम्ने उमेरमा उनी सँगैको साथीलाई छाडेर जिन्दगी व्यवस्थापन कसरी गर्ने भन्नेतर्फ सोचिरहन्थिन् ।

एक दिन बुबालाई सघाउने र भाइबहिनी पढाउने कर्तव्य पूरा गर्ने राम्रो उपाय फुर्‍यो- ‘विजनेस गर्ने ।’

के गर्ने ? कसरी गर्ने ? कसलाई भन्ने ? कहाँबाट पैसा ल्याउने ? सबै प्रश्नसँग अनुतरित्त थिइन् उनी तर पनि उनी विजनेस गर्ने अठोटमा पुगेपछि भने केही साथीको सहयोगमा २ लाख रुपैयाँ घरबाट मागेर वेवसाइट कम्पनी खोलिन् ।

काठमाडौंमै हुर्किएकी शेर्पा प्रविधिलाई समाजमैत्री र व्यवसायमैत्री बनाउनुपर्छ भन्नेमा थिइन् । त्यसैले उनको पहिलो रोजाइ प्रविधि नै बन्यो । वेवसाइट बनाउने कम्पनी खडा गरेर ठमेलका विभिन्न व्यवसाय होटल पसलहरूको वेवसाइट बनाउन थालिन् । उनको मिहिनेत र परिश्रमलाई चिन्दै ‘मेरो पनि बनाइदेऊ’ भन्ने पनि थपिँदै जान थाले ।

विजनेस अगाडि बढिरहँदा पनि मनमा भने एक किसिमको असन्तुष्टिले उनलाई दिन प्रतिदिन गाँजिरहेको थियो । सानो कोठा, थोरै टेबल र केही व्यक्तिमा सीमित शेर्पा ५ वर्षपछि सफाचट परेको भव्य कोठामा बसेर प्रफुल्लित मुद्रामा भन्छिन्, ‘हो, त्यही असन्तुष्टिले नै म यहाँ छु ।’

मुसुक्क हाँस्छिन् उनी । नोस्टाल्जिक बन्दै भन्छिन्, ‘विजनेस त सुरु गरेँ तर यो मेरो उद्देश्य होइन भन्ने लागिरहन्थ्यो । कताकता सन्तुष्ट नभएको महसुस गर्थें । आफैँलाई प्रश्न गर्थें म यही विजनेसमा जिन्दगी बिताउँछु त ? हो, यिनै प्रश्नले मलाई मेरो पथ पहिल्याउन सघाए ।’

असन्तुष्टि बढ्दै गएपछि र वर्षौंदेखिको बुबाको मिहिनेतलाई पनि अगाडि लैजानुपर्छ भन्ने सोचले उनी भएभरको कम्पनीका कुर्सी, कम्प्युटरलगायत सरसामान बोकेर बुबाको ठमेलको पसलमा पुग्छिन् ।

आफ्नो मिहिनेतलाई सहयोग गर्न छोरी आफ्नै छहारीमा आउँदा बुबा खुसी नहुने कुरै भएन । हो, उनी पनि बुबाकै छहारीमा गइन् बुबाकै सहारामा नयाँ विजनेस गर्ने सोचले ।

त्यही सोचको नाम थियो- ‘फेल्ट एण्ड यार्न प्रालि ।’ यही कम्पनी दर्ता गरेर बाबुकै छाहारीमा पुगेकी शेर्पालाई छहारी शीतल लागे पनि कारोबारले भने आगोझैँ पोल्थ्यो । कारण, उनको काममा कुनै प्रगति नुहुनु ।

सन्तुष्टिलाई पनि असन्तुष्टिका घेराहरूले खुम्चिएका उनका अनुहारमा विगतका समस्याले छपक्कै छोपेको सहजै अनुभव गर्न सकिन्छ । केहीबेर रोकिएर उनी फेरि भन्छिन्, ‘मैले बुबाको वेवसाइट बनाए बुबाको थाङ्का व्यवसायलाई विस्तार गर्न थालेसँगै आफूले बनाएका उत्पादनहरू पनि राख्न थालेँ ।’

उनले पहिलो पटक बुबाको पसलमा ह्याण्डी क्राफ्ट सुज राखिन् । आफैँले बनाएको जुत्ता अर्थात् उनले ह्याण्डी क्राफ्ट प्रोडक्ट गर्न थालिन् । प्लस टु पढ्दै गर्दा फेसन डिजाइन क्लास लिएकी शेर्पालाई व्यवसाय बढाउन थप ऊर्जा दिएको थियो ।

पुरानो विजनेसलाई चटक्कै बन्द गरेर नयाँ विजनेस सुरु गरेकी शेर्पा नयाँ ऊर्जा र नयाँ विश्वाससहित व्यवसायमा लागिन् । तर, अफसोस्, सधैँ यहाँ चाहेको जस्तो कहाँ हुन्छ र ! उनमा पनि यही लागू भयो ।

विजनेस सुरु गरेको १८ महिनासम्म एउटा अर्डरसमेत आएन । खिन्न मनमा पनि ऊर्जा थप्दै उनी लागिपरिरहिन् । अर्डर नआए पनि उनले उनका बल, सुज जस्ता सामानहरू बनाइरहिन् । निराशालाई आशामा परिणत गर्न लागिपरिरहिन् ।

अहिलेकी शेर्पा मुस्कुराउँदै भन्छिन्, एक वर्षसम्म एउटा अर्डर नआउँदा आत्तिन्थे, घरका भाइबहिनी, आमाबुबाको आशा र उहाँहरूको अनुहार सम्झिन्थेँ । फेरि मरिसकेको ऊर्जा भरिएर आउँथ्यो अनि आफैँलाई थपथपाउँदै सान्त्वना दिन्थे ।’

सुरुवाती दिनमा पुगेकी शेर्पा भन्छिन्, ‘मसँग कुनै विकल्प नै थिएन । कहाँ जाऊँ, पैसा डुबेको कसरी उठाऊँ ? कसरी आफैँलाई असफल बनाऊँ परिवार, साथीभाइ सामु ! यही सोचाइले धैर्य गर्न सिकायो मलाई ।’

डेढ वर्ष धैर्य गरेपछि बल्ल उनको सामानले बजारको स्वाद चाख्न पायो । उनको अथक प्रयासपछि न्यूजिल्याण्डको एउटा पार्टीले उनको उत्पादनको अर्डर गर्‍यो । खुसीले खुट्टा भुइँमा थिएनन् उनका । तर, डेढ वर्षको धैर्यले उनलाई निकै संयम बनाइसकेछ । उनी खुसीलाई ऊर्जामा परिणत गर्दै दिनरात लागिपरिरहिन् ग्राहकका सन्तुष्टि अनि अर्डर पूरा गर्न ।

यसरी राती ११ बजेसम्म कार्यालयमा नै रहेर काम गरिन् । उनी आफैँले सानासाना डेकोरेसनका सामानहरू बनाउने गर्थिन् ।

५ वर्षको अथक मिहिनेत र परिश्रमले उनलाई आज नेपालमै युवा उद्यमी बनेर सबैभन्दा धेरै नेपाली उत्पादन गरेर धेरै निर्यात गर्ने व्यवसायीका रूपमा उभ्याएको छ ।

३ जनाबाट विजनेस सुरु गरेकी शेर्पाले ६ वर्षको समयमा नै १ सय ५० जनाभन्दा बढी महिला गृहिणी र ९ जनाभन्दा बढी युवाहरूलाई रोजगार दिइरहेकी छन् ।

२० वर्षको किशोरावस्थाबाट सुरु गरेको विजनेसलाई उनका श्रीमानले थप उचाइमा पुर्‍याउन मद्दत गरे, उनकै विजनेसमा लागेर । आज २ दम्पतीले २ सय जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिइरहेका छन् भने वार्षिक रूपमा सरकारलाई करोडौँ रुपैयाँको आम्दानी गराइदिएका छन् ।

ठूलो योजना र प्रतिष्पर्धी बजारमा ठूला सपनाविना नै उद्यमी बन्न हिँडेकी शेर्पालाई नेपाल सरकारले केही समय अगाडि राष्ट्रिय स्तरको पुरस्कार सीआईपी अवार्डले सम्मानित गर्‍यो । हर्षविभोर भएकी उनी भन्छिन्, सरकारको सानो प्रयासले पनि देशका लागि केही गर्ने शक्ति जुर्मुराएर उठ्दो रहेछ । हो, मलाई सीआईपी अवार्डले सम्मानित व्यक्तिहरूले अवार्ड प्रदान गरिरहँदा हिजोका दुःखलाई गर्वको दृष्टिकोणले हेर्न सफल भएँ ।’

त्यसयता उनी व्यवसायका नामबाट चिनिँदै र कार्यबाट सम्मानित हुँदै आएकी छन् ।

पछिल्लो १ सय २० दिनसम्मको लकडाउनमा बेरोजगार बनेका र आयस्रोत गुम्ने डरमा छट्पटाएका महिला गृहिणीहरूलाई आफैँले उनीहरूको घरघरमा पुगेर सामान पुर्‍याएर काम गर्ने व्यवस्थासमेत मिलाउँदै आएकी छन् । सरकारसँग ठूलाठूला व्यवसायीले समेत राहत मागिरहेका अवस्थामा उनी भने आफूलाई राहत नचाहिने धारणा राख्छिन् ।

‘किन चाहियो राहत ? हामीले धेरै कमाउँदा, व्यवसायबाट नाफा धेरै हुँदा सरकारलाई त्यसको भाग छुट्याउँछौँ ? सरकारलाई नाफाको हिस्सेदार बनाउँछौँ ? बनाउँदैनौ नि ! अनि किन व्यवसाय लसमा जाँदा सरकारलाई गुहार्ने ?’, उनको प्रस्ट भनाइ छ, ३ महिनाको पनि ब्याकअप राख्न नसक्नेले व्यवसाय किन गर्ने ? मचाहिँ राहत दिनै पर्छ भन्नेमा सहमत छैन ।’

उमेरले सानै भए पनि व्यवसायमा पारदर्शिता र प्रष्टता हुनुपर्ने उनको बुझाइ छ ।

सफल उद्यमी भन्दा पनि नवउद्यमी नै भन्न रुचाउने शेर्पा फेल्ट एण्ड यार्नले आफूलाई छुट्टै पहिचान दिएको बताउँछिन् । युवा अवस्थामा नै रहेकी शेर्पा उद्यमी बन्नका लागि आफूभित्र जुनुन हुनुपर्नेमा विश्वास गर्छिन् । जुनुनले निश्चित विन्दुमा पुर्‍याउने हुँदा धैर्य र जुुनुनको कम्विनेसनले नै मानिसलाई सफलतामा पुर्‍याउने बताउँछिन् उनी ।

धैर्य गर्नुहोस्, फल अवश्य पाउनुहुनेछ

शेर्पा विजनेसको पहिलो कडी नै धैर्य रहेको बताउँछिन् । कयौँ नेपाली युवाहरू स्वदेशमा उद्यमी बन्न चाहे पनि विदेश पलायन हुन बाध्य हुन्छन् । उनी भन्छिन्, ‘नेपालमै केही गरौँ भन्नेहरूका लागि उद्यमी बन्ने वातावरणको कमी छ, सन्तानप्रति हुनुपर्ने विश्वासको कमी छ, सरकारको हौसलाको कमी छ । त्यसमाथि बल्लबल्ल स्टार्टअपमा हात हालेकाहरूमा धैर्यको सबैभन्दा धेरै कमी छ ।’

धर्यलाई नै सफलताको कडी मान्ने शेर्पा स्टार्टअप गर्नेहरूमा ८० प्रतिशतले दीर्घकालीन योजना, बजार अध्ययन नगरी विजनेस सुरु गर्ने हुँदा बन्द गर्ने मनस्थितिमा पुग्ने बताउँछिन् ।

फेल्ट एण्ड यार्न प्रालिकी महाप्रबन्धक सुनिताले स्थापनाको ६ वर्षमा नै वार्षिक कारोबार १२ करोड ७० लाख रुपैँयाकोे गर्छिन् । नेपालमै बसेर १ सय ५० जनाभन्दा बढी कामदारको घर खर्च चलाउँदै वार्षिक ५२ लाख रुपैयाँ खुद नाफा गर्दै आएकी छन् ।

त्यसो त गत आर्थिक वर्षमा मात्र युवा उद्यमीमध्ये निर्यात व्यापार क्षेत्रमा सबैभन्दा बढी अर्थात् ८ करोड ८८ लाख रुपैयाँ बराबरको निर्यात गर्ने महिलाको रूपमा सीआईपी अवार्डबाट उनी सम्मानितसमेत भइसकेकी छन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, साउन १०, २०७७ ०७:४५