वर्षौँदेखि पीपल रोप्ने अभियानमा सक्रिय शर्मा दम्पती

A+ A A-

पीपलको रूखलाई देववृक्षको रूपमा पनि लिने गरिन्छ । पीपलबाट धेरै अक्सिजन पाइने भएकाले यसको रूखलाई गाउँका पाटीपौवा, चौतारी चोकमा लगाउने चलन परापूर्वकालदेखि नै रहेको छ ।

पीपलको महत्त्वबाट प्रभावित भएर जनकपुरधाममा एक दम्पतीले महिनौँ लगाएर सयौँ पीपलका बोट सङ्कलन गरी ठाउँठाउँमा वृक्षरोपण गरिरहेका छ । ती दम्पतीको यो अभियानको जनकपुरधाममा प्रशंसासमेत भइरहेको छ ।

प्रदेश-२ को उद्योग, पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्रालय अन्तर्गत निर्देशनालय जनकपुरधामका अधिकृत सुरेश शर्मा दम्पतीले ठाउँठाउँमा सयौँ पीपल रोपेका छन् । सुरेश र उनकी पत्नी निलम शर्माले पहिला विभिन्न ठाउँबाट पीपलको बोट सङ्कलन गर्छन् त्यसपछि उनीहरू विभिन्न स्थानमा रोप्छन् ।

अधिकृत शर्माका अनुसार झारपात भएको ठाउँमा उम्रिएका पीपलरका बोटलाई घर ल्याएको केही दिनभित्र विभिन्न ठाउँमा रोप्ने गरिएको छ ।

आफ्नै हातले वर्षमा विभिन्न जातका २ हजारभन्दा बढी वृक्षरोपण गर्ने कर्मचारीको रूपमा पनि शर्मा चर्चित छन । उनी २०६६ सालदेखि निरन्तर प्रत्येक वर्ष आफ्नै हातले २ हजार बढी वृक्षरोपण गर्दै आएका छन् । कार्यालयको समय बाहेक उनको दिनचर्या वृक्षरोपणमै बित्ने गरेको छ । ।

पछिल्लो समय प्रत्येक दिन वृक्षरोपणको स्थान खोजी गर्ने र खोजी गरिएको स्थानमा वृक्षरोपण गर्ने उनको दैनिकी नै बनेको छ ।

वनका कर्मचारी भएका कारणले पनि वृक्षरोपण अभियान अगाडि बढाउन सहज भएको शर्माले बताउँछन् ।

२०६६ मा जनकपुरधामको दूधमती नदी नजिक रहेको शमसान घाट र कबर्ड हल नजिक रहेको कब्रिस्तानबाट वृक्षरोपण अभियान सुरु गरेका शर्माको नेतृत्वमा धनुषामा १० वर्षमा १ लाखभन्दा बढी वृक्षरोपण गरिएको छ ।

चुरे अन्तर्गतको चारनाथ जंगलमा १६ हजार र पुष्पवलपुरको भाठीगाडीमा १६ हजार वृक्षरोपण गरिएको थियो । चारनाथमा उनको अभियानलाई नेपाली सेनाले सहयोग गरेको थियो भने पुष्पवलपुरको वृक्षरोपणमा स्थानीय उपभोक्ता समितिले सहयोग गरेको बताइएको छ ।

धनुषाको कनकपट्टी, मणि मण्डप, पिडारी, विन्दही, देवपुरा रुपैठा, रामपुर, लोहना, माछापालन, जनकपुर अञ्चल प्रहरी कार्यालय, ज्ञानकुप संस्कृत विद्यालय, राराव क्याम्पस, तिरहुतीया गाछी, गंगासागर, धनुष सागर, जनक मन्दिर, लक्ष्मण मन्दिरमा गरी ५० हजार वृक्षरोपण गरिएको छ । ती सबै स्थानमा उनकै पहलमा वृक्ष उपलब्ध गराउनुका साथै वृक्षरोपण गराइएको छ ।

सांसद रामअशिष यादवले कहिले पनि नथाक्ने शर्माको बानीले यो अभियानमा क्रान्ति ल्याएको बताए । सांसद यादवको कुरामाथि समर्थन जनाउँदै वन विभागका पूर्व निर्देशक गणेश रायले शर्माले आफू मात्र नभएर अरूलाई पनि यो अभियानमा लाग्ने प्रेरणा दिएको बताए ।

वन मन्त्रालयका पूर्व महानिर्देशक डा. अखिलेश्वरलाल कर्णले जनकपुरधाम आउने वितिकै सुरेशले वृक्षरोपणमा लाग्ने गरेको यस्ता प्रतिवद्धता कर्मचारीमा विरलै भेटाउने गरेको बताए ।

शर्माले वृक्षरोपणसँगै जनचेतनाका कार्यक्रम पनि गरिरहेका छन् । उनले विद्यालयमा वृक्षरोपणले हुने महत्वका सम्बन्धमा कक्षा पनि दिइरहेका छन् ।

२ साउन २०२४ मा महोत्तरीको बदिया बनचौरीमा जन्मिएका शर्माको वृक्षरोपण अभियानका कारण वन विभागले २ वर्ष अगाडि उनलाई सम्मानसमेत गरेको थियो । यो अभियानमै निरन्तर सक्रिय रहेका उनलाई धनुषा र महोत्तरीका दर्जनौँ संस्थाले पनि सम्मान गरेका छन् ।

गलेश्वर महादेवका लागि १२५ वटा पीपल

म्याग्दीको धनान गाउँमा रहेको प्रसिद्ध गलेश्वर महादेवको मन्दिरमा पीपल रोप्ने अभियान सुरू गरिएको छ । सो मन्दिरमा पनि शर्मा दम्पतीको पहलमा पीपल रोपेका छन् ।

‘लकडाउनमा विभिन्न स्थानमा उम्रिएका पीपललाई निकालेर केही दिनमा घरमा स्याहार गरेर मन्दिर परिसरमा रोप्नका लागि पठाएको छु,’ शर्माले भने ।

अधिकृत शर्माकी श्रीमती निलमले आफ्नै घरमा सबै विरूवालाई पूजा गरेर म्याग्दी पठाएको बताइन् ।

कालीगण्डकी र रहुगंगा खोलाको संगम नजिकै पर्ने भएकाले यो मन्दिरलाई जडेश्वर भनिएको हो । यो मन्दिर जडभरेश्वरका नामले पनि चिनिन्छ ।

स्वस्थानीमा वर्णित कथा प्रसंगअनुसार यही स्थानमा सती देवीको गलो पतन भएको थियो । यहाँ परापूर्वकालमा जडभरतले तपस्या गरेको मानिन्छ । तसर्थ जडभरतेश्वर र जडेश्वर नाम पर्न गएको जनविश्वास छ ।

यो महादेव मन्दिर शालिग्राम नदी कालीगण्डकीको किनारमा स्थापना भएको हुनाले धार्मिक रूपमा यसको महत्व ज्यादा रहेको हो । यस स्थानमा जड भरतले राजा रहुगणलाई ज्ञानोपदेश दिएको पनि जनविश्वास छ ।

गलेश्वर महादेवको स्थापना कहिले भयो भन्ने कुरा स्पष्ट छैन । तर, पनि यहाँ वाणलिंग स्वयम् उत्पत्ति भएको को पूजा हुने गर्दछ । यसको पूजाआजाको व्यवस्थाका लागि वि.सं १९५९ सालमा पृथ्वीवीरविक्रम शाहले गुठी राखिदिएको देखिन्छ ।

हालको मन्दिर वि.सं २०२० सालमा बनेको हो । यो मन्दिर तले शैलीमा निर्मित छ । २ वटा छाना छन् ।

मन्दिरभित्र गलेश्वर महादेवको प्राकृतिक शिवलिंगका साथै शालिग्रामहरू पनि राखिएका छन् । त्रिशूल, घण्ट र नन्दीका मूर्तिहरूले पनि मन्दिरको शोभा बढाइरहेका छन् ।

बालाचतुर्दशी, शिवरात्रि र साउन महिनामा गलेश्वर महादेवस्थानमा ठूलो मेला लाग्दछ । गलेश्वर महादेवका दर्शन गरेर मात्र मुक्तिनाथको दर्शन गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता पनि रहेको पाइन्छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, साउन ४, २०७७ ०८:५९