प्रधानमन्त्री केपी ओलीको ‘रामकहानी’

A+ A A-

हाम्रा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको ‘रामकहानी’ सुरू गर्नुअघि एउटा कथाको सन्दर्भ जोडिहालौँ ।

एक खाद्यमन्त्री अनिकालग्रस्त क्षेत्रको भ्रमणमा जान्छन् । त्यहाँ पुग्नासाथ स्थानीय जनप्रतिनिधिले उनीसामु गुनासोको गाँठो फुकाउँछन्, ‘मन्त्रीज्यू, यहाँका जनता घाँस खाइरहेका छन् ।’

केही बेरपछि सभामा भाषण दिँदै मन्त्रीले भने, ‘अनिकालग्रस्त क्षेत्रका मेरा दाजुभाइ तथा दिदीबहिनीहरू, मलाई खुसी लागेको छ कि तपाईंहरू घाँस खाइरहनुभएको छ । मैले कतै सुनेको छु, स्वतन्त्रता रक्षाका लागि राजाले पनि घाँस खाएका थिए ।

कुनै लोकप्रिय नेताले भनेकै कुरा हो– गुलामीको दुइटा रोटीभन्दा स्वतन्त्रताको घाँस राम्रो हो । म तपाईंहरूलाई शुभकामनाका साथ भन्दै छु, तपाईंहरू स्वतन्त्रता रक्षाका खातिर घाँस खाइरहनुभएको छ । अर्थात् आफ्नो कर्तव्य पूरा गरिरहनुभएको छ । खाँदै गर्नुहोला । अब बढी के भनौँ, मेरो लन्चको टाइम भयो, मलाई बिदा दिनुहोस् ।

नेपाल यतिबेला कोभिड–१९ को महामारीसँगै बाढी, पहिरो र डुबानको कहरबाट आक्रान्त छ । २५ असारदेखि २९ असारसम्म झण्डै ७ हजार व्यक्ति सडकमा आइपुगेका छन् ।

रौतहट, सप्तरी, संखुवासभा, लमजुङ, जाजरकोट, सिन्धुपाल्चोक, लमजुङ, तनहुँ, जाजरकोट, म्याग्दी, झापालगायतका जिल्लामा गरी करिब १ हजार ४ सय ४० परिवार बसोबास कायम रहेको स्थानबाट अन्यत्र विस्थापित भएका छन् । यो अवधिमा दर्जनौँ मानिसले ज्यान गुमाएका छन्, दर्जनौँ बेपत्ता छन् । अझै थुप्रै विस्थापित हुने, ज्यान गुमाउने, बेपत्ता हुन सक्ने जोखिममा छन् ।

मिडियामा एकातिर ‘बाढी, पहिरो र डुबानमा यति जनाको मृत्यु, यति विस्थापित, यति बेपत्ता’ भनेर समाचार आइरहेको छ भने अर्कातिर ‘राहत नपाएर बाढी, पहिरो र डुबानपीडितको बिचल्ली’ भएको खबर छ ।

आमनागरिक यस्तो विषम स्थितिमा गुज्रिरहेका बेला सरकार भने रमितेजस्तै बनेको छ । माथि उल्लेखित कथाको खाद्यमन्त्रीले घाँसको कथा सुनाएर जनतालाई थमथमाएजस्तै प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली आहतमा रहेका नागरिकलाई अयोध्या र रामको कहानी सुनाउँदै बसेका छन् ।

१ कक्षादेखि नै बालबालिकालाई राम अयोध्यामा जन्मेको पाठ पढाइरहेको देशका प्रधानमन्त्रीले अहिले आएर ‘राम नेपाली थिए’ भन्नु जोक नै हो । फेरि यो अयोध्या र राममाथि दाबी ठोक्ने समय पनि होइन ।

आमनागरिकले दुःखमा सरकार पुकार्छन्, अहिले पुकारिरहेका छन् । तर, प्रधानमन्त्री ओली सबैको ध्यान नै मोड्ने गरी असान्दर्भिक विषयमाथि टिप्पणी गर्दै हिँडेका छन्, पीडित नागरिकको अपेक्षाविपरीत । उनी घरी ‘भारतले कुर्सी खोस्न लाग्यो भन्छन्’, घरी ‘अयोध्या र राम नेपालका हुन्’ भन्छन् ।

मध्य माघतिर नेपालमा कोरोना आतंक सुरू हुँदै थियो । चीनको वुहान प्रान्तमा रहेका नेपाली विद्यार्थी कोरोनाको उच्च जोखिममा थिए । नेपालमै कोरोना महामारीको सामनाका लागि पूर्वतयारी केही थिएन । यस्तो बेला बालुवाटारमा प्रधानमन्त्रीले बाँसुरी बजाएर रमाइलो गरिरहेको दृश्यको चर्को आलोचना भएको थियो ।

त्यतिबेला उनलाई रोमन सम्राट निरोसँग दाँजेर धेरैले उडाए, ‘रोम जलिरहेको छ, निरो बाँसुरी बजाइरहेको छ ।’

वास्तवमा अहिले मुलुक माघको भन्दा निकै ठूलो विपत्तिमा छ । कोरोना महामारीसँगै बाढी, पहिरो र डुबानले जनधनको ठूलो क्षति गरिरहेको छ, हजारौँ मानिस घर गुमाएर सडकमा आइपुगेका छन्, कतिपयले आफन्त गुमाएका छन्, कति बेपत्ता छन् ।

यो बेला प्रधानमन्त्री, मन्त्रीहरू अति प्रभावित क्षेत्रमा पुगेर नागरिकका वास्तविक समस्या पहिचान गरी व्यवस्थापनमा लाग्नुपर्ने हो । आफ्ना संयन्त्रहरूलाई चुस्त पार्दै सरकारले नागरिकलाई राहतको व्यवस्था गर्नुपर्ने हो । तर, प्रधानमन्त्री ओली असान्दर्भिक र अपुष्ट कथा सुनाएर लोक हँसाउनमा आफ्नो समय बर्बाद गरिरहेका छन् ।

अर्को एउटा कथा जोड्न मन लाग्यो ।

एक नेता लामो समयपछि राजधानीबाट गाउँ जान्छन् । गाउँलेहरूका समस्याबारे जिज्ञासा राख्छन् ।

गाउँलेहरूले मुख्य रूपमा २ वटा समस्या रहेको बताउँछन् ।

नेताले सोध्छन्, ‘के हुन् ती समस्या, भन्नुहोस् ?’

गाउँलेले जवाफ दिन्छन्, ‘गाउँमा डाक्टर छैन ।’

यो सुनेपछि नेताले मोबाइल निकाल्छन् र नम्बर दबाउँदै अलि पर जान्छन् । मोबाइलमा उनी कोहीसित हात हल्लाईहल्लाई कुरा गरिरहेको देखिन्छन् । एकैछिनमा आएर गाउँलेहरूलाई भन्छन्, ‘ल यो समस्या समाधान भयो, अर्को के हो ?’

गाउँले भन्छन्, ’गाउँमा कुनै खालको मोबाइल नेटवर्क छैन । मोबाइलमा फोन गर्न ८ किलोमिटर पर जानुपर्छ ।’

उनै नेताजस्तै प्रभावित क्षेत्रमा गइहाले पनि हाम्रा प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरू गर्न बाँकी कामलाई उपलब्धि ठानेर जनताको आँखामा छारो हाल्न खोज्छन् । चैतसम्म प्रधानमन्त्री र कतिपय मन्त्रीहरू भनिरहेका थिए, ‘विपद् व्यवस्थापनका लागि हामीले यति गरिसक्यौँ, यस पटक धेरै क्षति हुँदैन ।’

तर, क्षति त हुन थालिसक्यो । अहिले आएर कथा सुनाएर ध्यान मोड्ने प्रयास त गरिएको होइन ?

प्रधानमन्त्रीले अयोध्या अतिक्रमणमा परेकाले नेपालमा बाढी, पहिरो र डुबानको समस्या आएको हो भन्न खोजेको त पक्कै होइन होला । अथवा पहिलो कथामा खाद्यमन्त्रीले आफ्ना नागरिकलाई ‘तपाईंहरू स्वतन्त्रताका लागि घाँस खाँदै हुनुहुन्छ’ भनेर लन्च खान हिँडेजस्तै प्रधानमन्त्रीले ‘तपाईंहरू पीडामा हुनुहुन्छ, अयोध्या र राम हाम्रै हुन्, रामराम भन्नुहोस्, मुक्ति मिल्छ’ भन्न खोजेको पनि पक्कै होइन होला ।

प्रश्न उठ्छ– पीडामा रहेका जनतालाई आखिर प्रधानमन्त्रीले दिन खोजेको सन्देश के हो ? आँखैअगाडि मिचिएको कालापानी र लिपुलेकको भूमि फिर्ता ल्याउन पहल त के, त्यहाँसम्म जाने बाटो खन्न नसकिरहेका बेला अयोध्यामा दाबी ठोकेर प्रधानमन्त्री के सावित गर्न खाजिरहेका छन् । जवाफ नआएसम्म ओलीलाई तिनै खाद्यमन्त्रीसँग तुलना गर्न सकिन्छ, पाइन्छ ।

लाग्छ, हाम्रा प्रधानमन्त्रीले धेरै कुरा जानेका छन् । त्यसैले त बेद, विज्ञान, गीता, रामायण, महाभारत सबैका बारेमा बोल्छन्, तर्क राख्छन् । जानेका कुरा बाँडन् पाइन्छ । तर, विषयवस्तु, तर्क प्रस्तुत गर्ने समय र सन्दर्भ हुन्छ ।

एकातिर भारतसँग तनावपूर्ण सम्बन्ध, अर्कातिर नागरिकका दुःखमा रहेका बेला छिमेकी भड्काउने, मुलुकको आन्तरिक ध्यान मोड्ने गरी प्रधानमन्त्रीले बोल्नुलाई कसरी जायज मान्न सकिन्छ ।

‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली अभियानको नेतृत्व गरिरहेको छु’ भन्ने प्रधानमन्त्रीले आफ्ना नागरिकका विद्यमान समस्या सञ्चारमाध्यममार्फत हेरिरहेकै होलान् । कि मिडियाले पोहोरकै फुटेज, फोटो देखाएर सरकारलाई अलोकप्रिय बनाउन लागे भनेर बुझेका छन्, यो उनकै कुरा भयो ।

कम्तीमा सरकारकै संयन्त्रले त उनलाई यसबारे रिपोर्टिङ गरेको हुनुपर्छ । तर, उनी यसबारे किन चुइक्क बोल्दैनन् ? सोमबार बालुवाटारमा लामो भाषण गर्दा उनले पीडित नागरिकलाई सान्त्वना मिल्ने खालको कुनै योजना र तयारी सुनाएनन् । भारतका अभिनेता अमिता बच्चनलाई कोरोना संक्रमण भएको थाहा पाएलगत्तै स्वास्थ्य लाभको कामना गरेका प्रधानमन्त्रीले आफ्ना नागरिक मरिरहेका बेला देखिने गरी कदम चाल्न नसक्नुलाई कसरी बुझ्ने ?

जनता लकडाउनले हायलकायल भएका बेला टीभीको प्रत्यक्ष प्रसारणमा आएर ओली ३ वर्षअघि गरेका काम र ५ वर्षपछि हुन सक्ने काम सुनाउँछन् । शनिबार साँझ राष्ट्रको नाममा सम्बोधन गरेका प्रधानमन्त्रीले विपतमा जनताका बारेमा निकै कम बोले ।

बरु पार्टीको आन्तरिक झगडाका विषयमा बोले । लकडाउनको पालना गर्न जनतालाई आग्रह गरे, लकडाउन उल्लंघन हुँदा कोरोना जोखिम बढेको तर्क गरे । तर, लकडाउन उल्लंघन गरी प्रदर्शनमा उत्रिएका आफ्ना कार्यकर्ताको गल्तीबारे केही बोलेनन् । उनले फेरि त्यसो नगर्नसमेत कार्यकर्तालाई भनेनन् ।

सन् ६४ मा रोम आगोमा जलिरहेका बेला निरो बाँसुरी बजाउन ब्यस्त थिए रे । यसअघि नै चर्को आलोचना खेप्नुपरेकाले हाम्रा प्रधानमन्त्री बाँसुरी बजाइरहेको अवस्थामा फेरि देखिएका त छैनन् ? तर, लोक हँसाउनुका साथै पीडित नागरिकको विश्वास र अपेक्षाविपरीत अभिव्यक्ति दिन भने छाडेका छैनन् । गतिविधिको तात्पर्य मिलेकाले भन्न पाइँदैन र, रोम जलिरहेको छ, निरो बाँसुरी बजाइरहेछ ।’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार ३०, २०७७ १५:३१