व्यवसायीलाई शतप्रतिशत ब्याज छुट : सरोकारवालाकै बाझियाे मत

A+ A A-

कोभिड- १९ ले निम्त्याएको सङ्कटबाट पिल्सिएका निजी क्षेत्रले बाँच र बाँच्न देऊ भन्दै विभिन्न माग राख्दै आएका छन् । कहिले उद्योगधन्दा तथा व्यवसाय सञ्चालन गर्न पाऊँ भन्दै त कहिले ब्याज छुट भन्दै अनि कहिले किस्ता तिर्न सक्दैनौँ भनेर चाबी बुझाउँदै सरकारलाई दबाब दिँदै आएका छन् ।

समग्र अर्थतन्त्र नै कोरोनाले धरासायी भइरहेको अवस्थामा सरकारलाई सन्तुलित रूपमा सबै क्षेत्रलाई अगाडि बढाउन भने हम्मेहम्मे पर्ने देखिएको छ ।

पछिल्लो समय व्यवसायीले गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीलाई भेटेरै बैंक तथा वित्तीय क्षेत्रमा भएका व्यावसायिक ऋणीहरूको ब्याज शतप्रतिशत छुटको व्यवस्था गर्दै एक वर्षसम्म कर्जा तिर्ने अवधि लम्ब्याउन माग गरेका छन् ।

सङ्कटका बेला सम्पूर्ण क्षेत्रलाई सहुलियत बैंकिङ क्षेत्रले दिनुपर्ने धाराणा उद्योगी तथा व्यवसायीहरूले राख्दै आएका छन् । बैंक आफैँ प्रवाहित कर्जा नउठ्दा प्रोभिजनिङ लसमा जाने देखिएको बैंकहरूले नै बताइरहँदा उद्योगी व्यवसायीहरू भने थप राहत बैंकले दिनुपर्ने माग राखिरहेका छन् ।

यसरी शत प्रतिशत ब्याज छुट दिनुपर्ने व्यवसायीको माग विवादास्पद बन्दै गइरहेको छ । व्यवसायीको माग जायज भए पनि शत प्रतिशत छुट बैंक तथा वित्तीय संस्थाले धान्न नसक्ने विज्ञहरूले बताउँदै आएका छन् । केही भने व्यवसायी बाँच र बचाऊ दुवै नीतिमा जाने भने पनि आफू मात्र बाँच्ने दाउमा लागेको बताउँदै आएका छन् ।

अहिले धमाधम उद्योगी, व्यवसायीहरूले व्यापार व्यवसाय चौपट भएर बैंकको किस्तासमेत तिर्न नसकेको भन्दै व्यापार तथा व्यवसायको चाबी बैंकहरूलाई नै बुझाउँदै आएका छन् ।

यसै विषयलाई लिएर नेपाल राष्ट्रिय व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष नरेश कटुवालले भने अब व्यापार व्यवसाय सञ्चालनमा आए पनि एक वर्षसम्म कर्जा तिर्न सक्ने अवस्थामा नपुग्ने बताएका छन् ।

उनले भने, ‘लकाडाउन खुले पनि तत्काल व्यापार पुरानै ढंगमा जान समय लाग्छ । व्यापार, व्यवसाय चौपट भएको छ, त्यसैले कर्जा तिर्ने अवधि एक-दुई महिना मात्र बढाउने होइन, एक वर्षका लागि बढाउनुपर्छ अनि मात्र व्यवसायीको व्यवसायले पुरानै लय समात्न सक्छ । केन्द्रीय बैंकले यति व्यवस्था नगर्ने हो भने विस्तारै व्यवसायीहरू पलायन हुने सम्भावना छ ।’

अध्यक्ष कटुवालले यो सङ्कटपूर्ण अवस्थाबाट व्यवसायीलाई बाहिर निकाल्न केन्द्रीय बैंकले बैंक तथा वित्तीय क्षेत्रबाट लिएको कर्जाको ब्याज शत प्रतिशत छुटको व्यवस्था गर्नुपर्ने बताए । ‘अहिले व्यवसायी साँवाको किस्ता तिर्न सक्ने अवस्थामा समेत छैनन्, व्याज कसरी तिर्ने ?', उनले भने, 'त्यसैले कम्तीमा ब्याज शतप्रतिशत छुट भयो भने हल्काफुल्का सञ्चालनमा आए पनि किस्ता तिर्न सक्ने वातावरण बन्न सक्छ ।'

राष्ट्र बैंकको बागडोर सम्हालेका पूर्वगभर्नर डा. तिलक रावल भने व्यवसायीको यो माग पूरा गर्दा बैंक थप सङ्कटमा जान सक्ने बताउँछन् । रावलले ब्याज शत प्रतिशत छुट दिन नहुने तर्क गरेका छन् । उनले भने, ‘सङ्कटपूर्ण अवस्थामा व्यापार, व्यसाय मात्र नभए देशको समग्र अथर्तन्त्र नै धरासायी भएको छ । सरकार आफैँलाई मासिक खर्च धान्न मुस्किल परेको कुरा यथावत छँदै छ । यस्तो अवस्थामा उद्योगी, व्यवसायी सबैले आफ्नो सबै उद्धार राष्ट्र बैंकले गरिदियोस् भन्ने सोचाइ राख्नु गलत हो ।’

उनले भने, ‘यो सङ्कटपूर्ण अवस्थामा राहतको प्याकेज व्यवसायीलाई ल्याउनै पर्छ तर सबै ब्याज र ऋण नै मिनाह गर्नुपर्ने माग भने गलत हो । यसरी ब्याज र ऋण नै मिनाह गर्दा सरकारलाई थप आर्थिक भार पर्छ ।'

यता, बैंकर्स एसोसिएसन नेपाल तथा सानिमा बैंकका सीईओ भुवन दाहालले भने कोभिड- १९ ले अधिकांश बैंकहरू लसमा जाने सम्भावाना बढेको बताए ।

उनले भने, ‘आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमासको विवरण आउँदा धेरै बैंकहरू लसमा जाने देखिन्छन् । कर्जा प्रवाह रोकिएको छ भने प्रवाहित कर्जा पनि ९० प्रतिशतले उठ्न सकेको छैन । त्यसैले व्यवसायीले मागको पूर्ण वा शत प्रतिशत ब्याजको छुट बैंकले दिन सक्दैन । यदि राष्ट्र बैंकबाट कुनै विशेष प्याकेज आयो भने मात्र सम्भव छ तर बैंकले नै गर्नुपर्दा बैंक थप कमजोर हुन सक्ने अवस्था छ ।’

यस अगाडि पनि राष्ट्र बैंकको निर्देशनअनुरूप ब्याजमा २ प्रतिशत छुट बैंकहरूले दिइसकेका छन् । त्यति मात्र नभएर अधिकांश बैंकहरूले कर्जा उठाउन ताकेता गरे पनि तिर्न सक्ने र तिर्न नसक्ने भनेर ऋणीलाई २ खेमामा बाँडेर कर्जा तिर्न आग्रह गर्दै आएको छ । 'भावी दिनमा पनि समन्वय गरेर अगाडी बढ्न तयार छौँ । मौद्रिक नीतिले पनि विशेष प्याकेज ल्याउला, आशा गरौँ', उनले भने ।

यता, राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले भने सङ्कटबाट गुज्रिन समस्या भए पनि नअत्तालिन उद्योगी तथा व्यवसायीलाई आग्रह गर्दै आएका छन् । व्यवसायीलाई बाँच्ने वातावरण बनाउँछौँ भन्दै आएका गभर्नर अधिकारीले समस्याग्रस्त व्यवसाय पहिचान गरेर उचित राहतको व्यवस्था मौद्रिक नीतिमार्फत् गर्ने हुँदा ढुक्क हुन आग्रह गर्दे आएका छन् । उनले कर्जा तिर्ने समयावधि पनि बढाउने व्यवस्था गरेर मौद्रिक नीति ल्याइनेमा विश्वस्त हुन आग्रह गरेका छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार २८, २०७७ १२:४१