कर्जा तिर्ने ३ महिने छुटकाे अवधि सकिँदै, दबाबमा ऋणी

A+ A A-

काेराेना भाइरस (काेभिड– १९) काे राेकथाम तथा न्यूनीकरणका लागि सरकारले गरेकाे लकडाउनका कारण ऋणीहरूको आम्दानीको स्रोत बन्द भएको भन्दै राष्ट्र बैंकले बैंकहरूलाई ३ महिनासम्म कर्जा तिर्ने अवधि लम्ब्याउन निर्देशन दियो । संकटको समयमा कर्जा तिर्ने समय लम्बिँदा ऋणीहरूलाई थप राहत भयो ।

तर ३ महिना बितिसक्दा पनि लकडाउन पूर्ण रूपमा खुल्न नसक्दा कर्जा तिर्ने अन्तिम समय पनि सकिनै लाग्दासमेत ऋणीहरू बैंककाे किस्ता तिर्न सक्ने अवस्थामा पुगेका छैनन् । जसले गर्दा तिर्ने समय ४ दिन मात्र बााँकी हुँदा बैंकहरूलाई कर्जा उठाउन नै हम्मेहम्मे पर्न थालेको छ ।

यता ऋणीहरूलाई पनि बैंकले बारम्बार फोन गरेर तीन महिनाको कर्जा तिर्नका लागि ताकेता गरेपछि उनीहरू थप दबाबमा पर्न थालेका छन् ।

बानेश्वर चोकमा क्याफे सञ्चालन गरेर बसेका ईश्वरमान श्रेष्ठ बैंकले तारान्तार फोन गर्न थालेपछि बैंककाे किस्ता तिर्न ऋण खोज्न थालेका छन् । ३ महिनादेखि बन्द रहेको क्याफेमा कमाइ शून्य छ । ६५ लाख ऋण लिएर क्याफे खोलेका श्रेष्ठले मासिक ५० हजार किस्ता बुझाउँदै आएका छन् । तर, ३ महिनादेखि क्याफे बन्द गर्नुपर्दा उनको क्याफेको भाडा मात्रै ३ लाख पुगिसकेको छ । भाडा र किस्ता मात्रै गरेर उनले ३ महिनामा ४ लाख ५० हजार रुपैयाँ भुक्तानी गर्नुपर्नेछ । तर, न त उनले भाडा तिर्न सकेका छन्, न त बैंकको ब्याज नै ।

बैंकले बारम्बार फोन गरेर आउन दबाब दिन थालेपछि उनी ऋण खोज्नतर्फ लागेका हुन् । 'बैंकले ३ पटकभन्दा धेरै फोन गरिसक्यो किस्ता तिर्न आउनू भनेर, कमाइ सुकाे छैन । कहाँबाट ल्याएर तिर्नु ?,' उनले भने, 'अब सरसापट खोज्दै छु, भेटेँ भने तिर्छु, नभेटे जे हुन्छ मान्नैपर्‍याे ।'

श्रेष्ठ राष्ट्र बैंकले छुटभन्दा बरु कर्जा तिर्ने अवधि एक वर्षका लागि बढाइदिए सहज हुने बताउँछन् ।

त्यसो त व्यवसायी मात्र नभएर होमलोन, हायरपर्चेज कर्जा, कृषि कर्जालगायतका कर्जा लिएका ऋणीहरूको अवस्था पनि उस्तै छ । ३ महिनापछि स्थिति साम्य होला भन्ने आशा गरेका ऋणीहरू स्थिति झन् भयावह बन्दै जाँदा ऋण तिर्ने समयवधि लम्ब्याउन माग गरिरहेका छन् ।

तर, बैंकरहरू भने आफूहरूलाई ३ महिनासम्मको मात्र समय दिनू भनेर राष्ट्र बैंकको निर्देशन आएको भन्दै असार मसान्तदेखि कर्जा तिर्न ऋणीलाई ताकेता गर्न थालेको बताउँछन् ।

वाणिज्य बैंकका कर्जा विभागका एक अधिकारीले कर्जा तिर्नका लागि फोन गरे पनि ऋणीहरूले कुनै रेस्पोन्स नै नगर्ने बताउँछन् । उनी भन्छन्, 'व्यापार व्यवसाय त खुल्न थाल्यो अब भनेर व्यवसायीहरूलाई कर्जा तिर्न आउनू भनेर फोन गरेको नै ५ दिन भइसक्यो, कतिले फोन नै उठाउँदैनन्, कतिचाहिँ आउँछु भनेर आउँदैनन् ।'

किस्ता तिर्नका लागि ताकेता गरे पनि कर्जा उठ्न नै सकस परेको उनको भनाइ छ ।

यता वाणिज्य बैंकका सूचना अधिकारी टेकराज जोशीले पनि स्वतःस्फुर्त रूपमा किस्ता तिर्न आउनेको संख्या न्यून भएको बताए ।

उनले भने, ‘अहिले समस्याग्रस्त अवस्था भएकाले पनि कर्जा तिर्ने समय आयो, कर्जा तिर्न आउनुस् भनेर फोन गरे पनि तिर्न नसक्नेहरूका लागि दबाब दिएका छैनौँ । मौद्रिक नीति पर्खिरहेका छौँ, त्यसमा के व्यवस्था हुन्छ सोहीअनुसार चलिन्छ । त्यतिखेरसम्मका लागि धर्य गर्नुपर्ने स्थितिमै छौँ ।’

जोशीले व्यक्तिगत कर्जातर्फका ऋणीहरू भने फाट्टफुट्ट रूपमा किस्ता तिर्न आएको बताए ।

त्यसो त सानिमा बैंकमा पनि कर्जा ३० प्रतिशतले मात्रै उठेको छ । कर्जा तिर्नेमा जलविद्युत व्यवसायीहरू मात्रै भएको बैंकले जनाएको छ । विशेष गरी होटल व्यवसाय तथा उद्योगीहरूले कर्जाबापतको रकम नतिरेको बैंकका चिफ प्रोजेक्ट फाइनान्सिङ अफिसर (वित्तीय प्रमुख) सरोज गुरागाईंले बताए । त्यस्तै, हाइड्रोपावर, सिमेन्ट उद्योगीहरूले भने कर्जा तिरेको बताएका छन् ।

गुरागाईंले भने, ‘लकडाउनले असर गर्ने क्षेत्रबाट ऋण उठाउन गाह्रो परेको हो । नभए हाइड्रोपावर सिमेन्ट जो लकडाउनको समयमा पनि सञ्चालित थिए, त्यस्ता प्रकारका व्यवसायीले कर्जा तिरिरहेका छन् ।’ लकडाउनले चौपट भएका व्यवसायीहरूलाई किस्ता तिर्न आग्रह गरे पनि दबाब भने नदिएको उनले बताए ।

गुरागाईंले भने, ‘अवस्था नै संकटपूर्ण छ । त्यसैले भरसक तिर्न सक्नेले पनि छुट खोजेर नबसौँ, नसक्नेका लागि राष्ट्र बैंकले राहतका लागि केही प्याकेज ल्याउला । हामी पनि नियामक निकायको निर्णयको पर्खाइमा नै छौँ ।’

त्यसो त एनआईसी एशिया बैंकमा पनि कर्जा तिर्न आउनेको संख्या निकै कम छ । बैंकका अनुसार त्रैमासिक भुक्तानी गर्न आउनेकाे संख्या १० प्रतिशत मात्र छ ।

बैंकले असार मसान्तसम्म भुक्तानी गर्ने ऋणीका लागि विशेष अफर ल्याएर भए पनि कर्जा उठाउने प्रयत्न गरिरहेको छ । जसअन्तर्गत बैंकले ३ महिनाको किस्ता ४ दिनभित्र बुझाइसक्नेलाई साउनदेखि ९.९९ प्रतिशत मात्रै ब्याज लाग्ने जनाउँदै आएको छ ।

हाल बैंक तथा वित्तीय संस्थामा कुल कर्जाको ६५.४ प्रतिशत कर्जा घरजग्गाको धितोमा प्रवाह भएको छ भने कुल कर्जाको १३.२ प्रतिशत चालू सम्पत्ति (कृषि तथा गैरकृषिजन्य वस्तु) को धितोमा प्रवाह भएको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असार २५, २०७७ १२:३१