खुसी खोज्न कहाँ जाने ?

A+ A A-

तपाईंले जीवनमा ठूला सपना (उद्देश्य) बोक्नुभएको छ होला हाेइन ? तर, सोच्नुहोस् त तपाईंले बोकेको उद्देश्यले तपाईं स्व‌यमलाई खुसी बनाउँछ कि बनाउँदैन । किनकि तपाईंको सफलतासँग खुसीको गहिरो नाता छ ।

तपाईंलाई थाहा छ, नदीको किनारमा बस्नेहरूका लागि बाढीले बगाएर ल्याएको दाउराको मुढोले पनि खुसी दिन्छ, अस्पतालमा काम गर्नेका लागि बिरामीको एक मुस्कानको मूल्य अतुलनीय हुन्छ । त्यसैले खुसी एउटै कुरामा मात्रै हुँदैन । खुसीका अनेक आयाम छन् ।

वृद्धाश्रमको खुसी

कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को महामारीका कारण ३ महिनाभन्दा लामो समय लकडाउन भयो । यो लकडाउनका कारण धेरै मानिस घरभित्रै रहँदा शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यमा समेत असर पुगेको छ । हामीलाई तीन महिना एकै ठाउँमा बसेर बिताउन यति कठिन भयो भने सोच्नुहोस् त जीवनको उत्तरार्द्धमा वृद्धाश्रममा बस्ने वृद्धवृद्धाहरूले कसरी समय बिताइरहेका होलान् ?

हो, वास्तममै उनीहरूको जीवनको तुलना गर्न निकै कठिन छ । त्यसमाथि पनि कोरोना भाइरसका कारण ज्येष्ठ नागरिकहरू नै प्रभावित भइरहेका बेला वृद्धाश्रममा त सन्नाटा नछाउने कुनै भएन ।

उनीहरूले जीवनको उत्तरार्द्धमा परिवारजनबाटै अपहेलना र नराम्रो व्यवहारको सामना गर्नुपर्‍यो । कोरोनाको जोखिममा जोगिनका लागि गरेको संघर्ष पनि अब उनीहरूको जीवनको नयाँ अनुभव बनेको छ ।

वृद्धाश्रममा बस्ने ६५ वर्षीय निर्मला आफैँ खाना पकाउँछिन् । उनले खाना नपकाए पनि हुन्छ, तर नकारात्मक सोचाइ मस्तिष्कमा नआओस् भनेर उनी आफूलाई ब्यस्त राख्छिन्, कसरत गर्छिन् र अन्य समयमा लेखपढमा बिताउँछिन् ।

उमेरले ७५ वर्ष पुगिसकेका सइम हरेक दिन बिहान उठेर कसरत गर्छन् । उनीसँगै वृद्धाश्रममा रहेका सबै जना बिहानै कसरतमा जुट्छन् । ७१ वर्षका अर्का मदन वृद्धाश्रमको हेरचाह गर्ने एक अधिकारीका बच्चाहरूलाई पढ्न सहयोग गर्छन् र उनीहरूसँग लुडो र क्यारेम खेल्छन् । यो उनीहरूले आफैँलाई ब्यस्त राख्न र मस्तिष्कमा नकारात्मक सोच आउन नदिन गरेको काम हो ।

जसले गर्दा एकातिर उनीहरूको डिप्रेसनको शिकार हुनबाट बच्छन् भने अर्कोतिर कुनै न कुनै रूपमा आफूलाई सक्रिय राखिरहेका छन् । यो एउटा यस्तो वृद्धाश्रम हो, जहाँ बस्ने हरेकले आफूलाई सक्रिय राख्दै रोगलाई जितिरहेका छन् ।

पैसाका लागि हाेइन

कोरोना भाइरस नियन्त्रणका लागि लकडाउन घोषणा गरिएपछि कपाल काट्ने सबै पसलहरू बन्द भए पनि मानिसहरूले असुविधाको सामना गर्नुपर्‍यो । यस्तो अवस्थामा कतिपयले आफ्नो कपाल छोटो पार्नका लागि परिवारकै सदस्यको सहारा लिए ।

भारतको महाराष्ट्र कोरोना भाइरसका कारण सबैभन्दा बढी प्रभावित छ । यो महामारीबीच पनि एक जना नाई रवीन्द्र बिरारी सातामा एक दिन पैसा तिरेर कपाल काट्न नसक्नेहरूका लागि कपाल काट्ने काम गर्छन् ।

उनी भन्छन्, ‘लकडाउन ३ महिनाभन्दा लामो समय भइसक्यो र सबै पसल बन्द रहेका छन् । सडकमा बस्ने बच्चाहरू आफ्नो कपाल काट्नका लागि न त अरुको सहारा लिन सक्छन्, न त कहीँ जान नै सक्छन् । त्यसैले म उनीहरूको नि:शुल्क कपाल काटिरहेको छु ।’

अरु नाइहरूले जस्तै कोरोना भाइरसको संक्रमणका कारण आफ्नो सैलुन बन्द गरेका छन् । तर, उनले यो महामारीमा पनि आफूलाई सामाजिक काममा लगाएर खुसी र चर्चा दुवै बटुलेका छन् । पूरै संसार नै कोरोना महामारीका कारण संकटमा परेका बेला उनले आफूले गर्न सक्ने योगदानका लागि अगाडि आए ।

बाबु बचाउन १ हजार किलोमिटर यात्रा

कोरोना भाइरसको औषधि अहिलेसम्म पत्ता लागेको छैन । तर, बिरामी निको हुने आशामा धेरै औषधिहरू प्रयोग गरिएका छन् । डाक्टरले जोएल पिन्टो नामका एक व्यक्तिलाई आफ्ना बाबुको उपचारका लागि टोसिजिलुमाब नामको औषधि भएमा बाबु निको हुने बताए ।

डाक्टरको यो सल्लाहपछि २८ वर्षका जोएल औषधिको खोजीमा निस्किए । तर, उनले पछिल्ला १९ दिनदेखि चेन्नईमा यो औषधि उपलब्ध नभएको थाहा पाए । यो औषधि एक निर्माताले बनाएको पेटेन्ट हो । जसको प्रयोग स्वेलिङ भएको शरीरका अंगलाई आराम दिनका लागि गरिन्छ । यसको मूल्य पनि निकै महँगो छ ।

‘डाक्टरले मलाई दुई दिनमा यो औषधिको व्यवस्था गर्न भनेपछि मैले शहरका सयौँ फार्मेसीमा फोन गरेँ र सामाजिक सञ्जालमा समेत अनुरोध गरेँ,’ जोएलले भने, ‘मैले औषधि पाउन सकिनँ । अन्य मानिस पनि त आफ्ना आफन्तलाई बचाउनका लागि टोसिलिजुमाब खोजीमा होलान् ।’

उनका बाबुलाई दुई वर्षअघि फोक्सोमा संक्रमण र स्वेलिङ तथा श्वासप्रश्वासमा समस्या भएको थियो । यो समस्या कम गर्नका लागि उनलाई यो औषधि आवश्यक थियो ।

उनले भने, ‘मैले बुबालाई अस्पताल ल्याएको १३ दिन भइसकेको थियो । मलाई चिकित्सकले औषधि नभएमा उपचार सम्भव नहुने बताएका थिए । म त्यो डर महसुस पनि गर्न सक्दिनँ, जुन मैले महसुस गरेको छु ।’

उनले फर्मासिस्टलाई फोन गरिरहे । अन्त्यमा एक फार्मासिस्टले हैदराबादमा यो औषधि पाउन सक्ने बताए । तर, औषधि नियमित प्रक्रियाबाट चेन्नईमा पुग्न कम्तीमा ३ दिन लाग्ने थियो ।

उनी भन्छन्, ‘फार्मासिस्टले मसँग ९२ हजार रुपैयाँ लिए । मलाई उनीमाथि विश्वास गर्ने कि नगर्ने भनेर सोच्ने समय पनि थिएन । मैले कुनै प्रश्न नगरिकन एड्भान्स पैसा जम्मा गरेँ र ई–पासका लागि आवेदन दिएँ ।’

अस्पतालको पत्र भएका कारण उनले ४५ मिनेटमा इ–पास पाए । त्यसपछि उनी कार लिएर हैदराबाद हिँडे । उनी भोलिपल्ट हैदरावाद पुगेर औषधि लिए र लगातार सवारी चलाएर चेन्नई फर्किए । अब उनका बाबुको उपचार भइरहेको छ । यो कुरा जो कोहीलाई सामान्य लाग्छ, तर आफ्ना बाबुको ज्यान बचाउन उनले गरेको यो १ हजार किलोमिटरको यात्रापछि पाएको खुसी चै साँच्चै राहत दिने खुसी हो ।

क्यान्सरपीडित शिक्षिका

राजस्थानको अमजेर जिल्लाकी शिक्षिका शकुन्तला १३ वर्षदेखि क्यान्सरसँग लडिरहेकी छन् । उनी कोरोना संक्रमणको यो समयमा जोखिममा पर्ने बिरामी हुन् । तर उनले कोरोनाविरुद्धको यो लडाइँमा पूर्ण ऊर्जाका साथ लडिरहेकी छन् । हालसम्म उनले ४० हजार भन्दा बढी मास्क बनाएर निःशुल्क बाँडेकी छन् ।

कोरोना संक्रमण सुरु भएपछि बजारमा मास्कको कालोबजारी भइरहेको थियो । मानिसहरूले मास्क किन्नका लागि वास्तविक मूल्यभन्दा केही गुणा बढी मूल्य तिर्नुपरिरहेको थियो ।

यो समयमा मानव सेवा गर्नु महत्वपूर्ण कार्य भएको भन्दै उनले मास्क किन्न नसक्ने गरिबहरूलाई निःशुल्क मास्क वितरण गर्दै आएकी छन् । उनको यो कार्यले त्यहाँ प्रशंसा मात्रै भएको छैन, उनी आफैँले पनि लकडाउनको समयमा ब्यस्त राख्नाले नकारात्मक कुराहरूको शिकार बन्नु परेन ।

हामीले पनि जीवनमा साना तर रचनात्मक काम गर्ने हो भने खुसी खोज्न कतै भौँतारिनु पर्दैन । खुसी त घर वरिपरि, तपाईंकै आसपास घुमिरहेको हुन्छ नि । हामी खुसी नभेट्टाएर होइन, त्यसलाई चिन्न नसकेर दुःखी भइरहेका हुन्छौँ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार ७, २०७७ १०:३३