स्नातक तहसम्मको अध्ययन गरेका अवस्थी बने ५ गाडीको मालिक

A+ A A-

एक गाँस खान, एकसरो लगाउन, घर परिवार र लालाबालालाई पाल्नैका लागि दिनहुँ सयौँ युवा विदेशी भूमिमा पुग्छन् । विदेशी भूमिमा पुग्नु कसैको रहर होइन । देशमै रोजगारी गरौँला भनेर लाखौँ युवा ऋण काढेर अध्ययन गरिरहेका छन् । भएभरको सम्पत्ति अध्ययनमा सकिँदासमेत देशमा रोजगारीको अवसर नहुँदा युवा हैरान भएका छन् ।

देशमा रोजगारी पाइएन भनेर आजभोलि धेरै युवा विदेश धाउँछन् । स्वदेशको जल, जमिन छोडेर गाउँगाउँका युवा खाडी मुलुक तथा भारतीय शहरमा ऊर्जा खर्चिरहेका छन् । तर, हाम्रो समाजमा केही यस्ता व्यक्ति पनि छन् जो देशमै मिहिनेत गरेर लाखौँ आम्दानी गरिरहेका छन् ।

विदेशी भूमिमा फाल्नु पर्ने रगत, पसिना स्वदेशमै खर्चेर केही युवा आफ्नै गाउँठाउँमा सुन फलाइरहेका छन् । तिनै मध्येका एक हुन् डडेल्धुराको गन्यापधुरा गाउँपालिका-१ भेटाका प्रसाददत्त अवस्थी ।

उनी उमेरले ४१ वर्षमा टेकका छन् । ४१ वर्षमा टेकेका अवस्थी आजभोलि खेतबारीमै व्यस्त देखिन्छन् । उनी आधुनिक तरिकाले आफ्नै गाउँ ठाउँमा तरकारी खेती गरेका मनग्य आमदानी गरिरहेका छन् । अवस्थीले योजनासहित केही समय अघिबाट नमुना व्यासायिक कृषि सुरू गरेका छन् ।

गाउँपालिका-१ को बलतडी, लकतडा, कर्कले र खोलीमा स्थानीयको करिब ६ सय रोपनी जमिन भाडामा लिएर उनले ‘भागेश्वर कृषि तथा पशुपालन फर्म’का नामबाट नमुना व्यावसायिक कृषि सुरू गरेका हुन् । अवस्थीले १ रोपनीको भाडा २५ सय रुपैयाँ तिर्ने गरेका छन् ।

आफू मात्रै तरकारीबाट मनग्य आमदानी गरिरहेका छैनन् उनले स्थानीयलाई रोजगारी समेत दिएका छन् । उसो त उनले विगतमा पनि कृषि कार्य नगरेका होइनन् । पहिले उनी भात्काँडामा आफूले तथा छिमेकीले उब्जाएको तरकारी संकलन गरेर अन्य जिल्लासम्म निर्यात गर्ने गर्थे । तर, आजभोलि त्यही अनुभवलाई उनले व्यावसायिक कृषिमा ढालेका छन् । स्नातक तहसम्मको अध्ययन गरेका अवस्थीले त्यहीँ काम गर्दागर्दै व्यावसायीक कृषि पेसातर्फ आकर्षित भएको बताए ।

‘पहिले म आफ्नो र अन्य किसानहरूको तरकारी खरिद गरे । अहिले व्यावसायिक कृषि फर्म नै सञ्चालन गरेर तरकारीमा खेतीमा लागेको हुँ’ उनले भने, ‘गत वर्षको कात्तिकदेखि मैले व्यावसायिक रूपमै तरकारी खेतीको सुरुवात गरेको ।’

आशिंक ६० देखि ७० र नियमितरूपमा १५ जना स्थानीयलाई रोजगारको सिर्जना गरेका प्रसादले हाल करिब ३ सय ५० रोपनी जमिनमा उन्नत आलु लगाएका छन् भने बाँकी जमिनमा लसुन, प्याज, फर्सी, काँक्रालगायतका मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी लगाएका छन् ।

‘आलु लगाउने, गोड्ने र खन्ने समयमा ६० देखि ७० जनाले रोजगारी पाउँछन्’ उनले भने, ‘तर नियमित रूपमा १५ जना काम गर्छन् । प्रत्येकले खानासहित १० देखि २० हजारसम्म पारिश्रमिक बुझ्ने गरेका छन् ।’

डडेल्धुराको गन्यापधुरा गाउँपालिका-१ असिग्राम लखतडामा रहेको करिब २ सय रोपनी बाँझो जमिनमा उनले तरकारी खेती गरिरहेका छन् । करिब २५ वर्षदेखि बाँझो रहेको जमिन भाडामा लिएर उनले विभिन्न किसिमका तरकारी लगाएका हुन् ।

उक्त जमिनमा नाथ जातिले परापूर्व कालदेखि खेती गर्दै आएकोमा उनीहरुको तराइ बसाइसराइका पश्चात २ सय रोपनी जमिन बाँझो अवस्थामा रहेको थियो । तर, गाउँपालिकाले तरकारी खेती गर्न सल्लाह र जमिन उपलब्ध गराउन समन्वय गरेपश्चात उक्त जमिनमा खेती गर्न उत्प्रेरणा मिलेकोे अवस्थी बताउँछन् ।

सुरूमा सामूहिक खेतीको अवधारणामा काम गर्ने योजना बने पनि विविध विषयमा कुरा नमिल्दा एक्लै आँटेको उल्लेख गर्दै प्रसादले सुरूमा जमिनको भाडा, खनजोत र केही सामान्य संरचना निर्माणका लागि करिब ३० लाख जति खर्च भएको सुनाए ।

७ लाख बचत गर्ने लक्ष्य

कर्मचारी, बिउ, मलखाद र अन्य खर्च गरी हालसम्म करिब १ करोड २० लाख जति खर्च भएको अवस्थीले बताए । ‘मेरो अहिलेसम्म १ करोड २० लाखभन्दा बढी खर्च भइसकेको छ । यसमा ८ लाख जति सरकारबाट अनुदान पाएको हुँ । सरकारले पनि अनुदान दिएकै छ’ उनले भने, ‘यो पहिलोपटक जति धेरै पैसा खर्च गरेर तरकारी लगाएका छु । बारीबाट आम्दानी पनि हुन्छ भन्ने विश्वास छ ।’

सबै खर्च कटाएर ७ लाख बचत गर्ने लक्ष्य उनको छ । अवस्थी भन्छन्, ‘यसपाली ५/७ लाख जति आफूलाई बच्छ होला । कामदार, बैंक ब्याज पनि दिनैपर्छ ।’ बारीमा २ हजार क्विन्टल यसपटक आलु फल्नेमा उनी ढुक्क छन् । सरकारले कृषि कर्ममा काम गर्न चाहने कृषकलाई सहुलियत व्याजमा ऋण उपलव्ध गराउनुपर्ने उनको माग छ ।

डडेल्धुरा हुँदै काठमाडौंसम्म पुग्छ तरकारी

करिब १ वर्ष पहिले सुरू गरिएको कृषि फर्मबाट आजभोलि हरेक दिनजसो एक जिप र कहिलेकाही २ जिपसम्म तरकारी स्थानीय तथा छिमेकी डोटीको दिपायल बजारसम्म जाने गरेको उनी बताउँछन् ।

‘अब पूर्णरूपमा तरकारी उत्पादन भइसकेको अवस्थामा स्थानीय बजारसहित तराइका जिल्ला धनगढी, महेन्द्रनगर, बुटवल तथा काठमाडौंका तरकारी व्यापारीसँग कुरा भएको छ । त्यहाँ निर्यात गर्ने योजना छ ।’

मौसम र मिहिनेतले राम्रो साथ दिइरहेकोले भागेश्वर कृषि तथा पशुपालन फर्ममा आलु तथा तरकारी राम्रोसँग फस्टाएको छ । उनलाई प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना कार्यान्वयन इकाई आलु सुपरजोन डडेल्धुराले प्राविधिक र अनुदान सहयोग उपलब्ध गराइरहेको छ ।

गन्यापधुरा गाउँपालिकाबाट २ र वडाबाट १ लाख अनुदान प्राप्त भइरहेको उनले जानकारी दिए । कोरोनाको जटिल संक्रमण नभए आलुबाट मात्रै यो सिजनमा ४० देखि ४५ लाख आम्दानी हुने प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना कार्यान्वयन इकाई आलु सुपरजोन डडेल्धुराका प्रमुख खेमराज जोशीले बताए ।

लगत्तै १० हजार बोट काँक्रा लगाउने तयारी गरिरहेका प्रसाद आफू आत्मनिर्भर हुन र समाजलाई आत्मनिर्भर बनाउन तथा सामान्य आम्दानीको लागि वैदशिक रोजगारमा गइरहेकाहरूलाई उदाहरणका पात्र बनेका छन् ।

तरकारी बेचेरै ५ गाडीको मालिक

व्यावसायिक तरकारी गर्नुअघि प्रसाददत्त डडेल्धुरासहितका अन्य पहाडी जिल्लाको तरकारी खरिद गरेर कैलाली, कञ्चनपुरदेखि काठमाडौंसम्म पुर्‍याउँथे । तरकारी बेचेकै पैसाबाट ५ वटा गाडी उनले जोडेका छन् ।

‘तरकारी बेचेकै पैसाले गाडी खरिद गर्न सफल भएको छु । ४ वटा गाडीले तरकारी बोक्छन्’ उनले भने, ‘२ वटा मिनटाटा र २ वटा जिप छन् । ‘आफ्नै गाडीबाट काठमाडौंसम्म तरकारी पुगाउँछु ।’ अहिले पनि उनले भात्काँडामा तरकारीको पलस संचालन गरिरहेका छन् । त्यहाँबाट पनि उनी तरकारी बेच्छन् ।

युवालाई भन्छन्, ‘बेरोजगार भए म कहाँ आउनुहोस् म सिप सिकाउँछु’

युवाले खाडी मुलुक तथा भारतीय शहर जानुभन्दा आफ्नै देशमा पसिना बगाउन सकेमा धेरै आम्दानी गर्न सकिने उनी बताउँछन् । देशमै आधुनिक तरिकाले कृषि व्यवसाय गरेमा युवा विदेश पलायन हुनु नपर्ने उनको भनाइ छ । विदेशिने युवालाई उनले आफ्नै देशमा काम गर्न सुझाव दिए ।

स्वदेशमै रोजगारीको सृजना गर्नको लागि कृषि क्रान्तिमा होमिएको बताउँदै उनी भन्छन्, ‘बेरोजगार तथा इच्छुक युवाहरू आउनुस् यहाँ रोजगारसहित सीप सिकाउँछु । युवाहरूलाई घरका मान्छेले पनि कृषि गर्न तिर पनि सुझाउनुपर्छ ।’

भीमदत्त राजमार्गमा पर्ने भात्काँडा बजारबाट ७ किलोमिटरको दूरीमा रहेको भागेश्वर कृषि तथा पशुपालन फर्ममा कृषक, कृषिका विद्यार्थी र कृषिको क्षेत्रमा काम गर्नेहरुका लागि उपयुक्त अध्ययन तथा अवलोकन गर्ने थलो भएको भन्दै उनले भ्रमणका लागि विभिन्न माध्यमबामट निम्तो दिइरहेका छन् ।

विदेशी भूमिमा घण्टौँ पसिना बगाएर छोराछोरीको पालनपोषण गर्नुभन्दा नेपाली भूमिमै पसिना बगाएर आम्दानी गर्न सकिने अवस्थीले बताए । विदेशमा पसिना बगाउनुभन्दा आफ्नै देशमा कृषि वा अन्य व्यवसाय गरेर मनग्य आम्दानी हुने भएकाले स्वदेशमै केही गर्न युवालाई उनले सुझाए । ‘तरकारी खेतीबाट पनि राम्रै आम्दानी हुन्छ, गरे देश मै सुन फलाउन सिकन्छ’ उनले भने, ‘बुझेर तरकारी खेती गर्नुस् विदेश जानुपदैनन् ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, असार १, २०७७ ०८:२१