प्रविधिबाट पढाएका छौँ, शुल्कबारे सरकारले निर्णय गरोस्

A+ A A-

कोरोना भाइरस (कोभिड– १९) महामारीले शिक्षाक्षेत्र पनि प्रभावित बन्यो । केही समय पर्ख र हेरको अवस्था बन्यो । तर, कोरोना भाइरस संक्रमितको संख्या बढ्दै गएपछि कक्षा सञ्चालन गर्ने कुरै भएन ।

लाखौँ विद्यार्थी विद्यालय बाहिर भए । उनीहरूको पढाइ, सिकाइ अवरुद्ध हुन पुग्यो । यो महामारीको अन्त्य कहिले हुन्छ, थाहा छैन ।

वर्षौंसम्म पनि जान सक्छ । कोरोनाको भ्याक्सिन र औषधि नबनेसम्म यो रोग नियन्त्रण गर्न कठिन छ । महामारी वर्षौंसम्म लम्बियो भने विद्यार्थीको पठनपाठन नै सञ्चालन नगर्ने त ? महामारीमा कसरी विद्यार्थीलाई पढाउने ? यसका विकल्प के– के छन् ? के गरेर पढाउन सकिन्छ, यसतर्फ सबैले सोच्न जरुरी छ ।

कोरोना प्रभावित कतिपय देशमा महामारीका बीचमा पनि विद्यार्थीको पठनपाठन रोकिएको छैन । वैकल्पिक विधिबाट विद्यार्थीको सिकाइ भइरहेको छ । त्यसैले नेपालले पनि आफूसँग भएका विकल्पको प्रयोग गर्नुपर्छ ।

तत्काल देखिएको अनलाइन, रेडियो, टेलिभिजनको माध्यमबाट शिक्षण गर्न सकिन्छ । यी माध्यमबाट पनि विद्यार्थीको सिकाइलाई निरन्तरता दिन सकिन्छ ।

वातावरण सहज नभएसम्म हामीले कुन क्षेत्रमा के सुविधा छ, त्यसको पहिचान गरेर त्यहीअनुरुप पठनपाठन सञ्चालन गर्नुपर्छ । लामो समय विद्यार्थी पठनपाठनभन्दा बाहिर रहे भने अरु समस्या निम्तिन सक्छ । त्यसैले बालबालिकालाई शिक्षासँग जोड्नैपर्छ ।

शहरी क्षेत्रमा इन्टरनेटको सुविधा छ । त्यस क्षेत्रमा अनलाइनबाट पढाउन सकिन्छ । दुर्गम बस्तीमा रेडियो, टेलिभिजन वा लोकल माध्यम के छन्, ती प्रविधिको प्रयोग गर्न सकिन्छ । मात्र इच्छाशक्तिको आवश्यकता हो । इच्छा हुने हो भने असम्भव केही पनि छैन ।

लकडाउन भएदेखि साउथ वेस्टर्न स्कुलले जुमबाट कक्षा चलाइरहेको छ । रुटिन बनाएर विद्यार्थीलाई अनलाइनबाट पढाइरहेका] छ । ७० प्रतिशत विद्यार्थी अनलाइन कक्षामा सहभागी छन् । यो राम्रो उपस्थिति हो ।

लकडाउन हुने भन्नेबित्तिकै शिक्षकलाई पनि हामीले ट्रेनिङ दिएर तयारी अवस्थामा राखेका थियौं । यो महामारीमा विद्यार्थीलाई पढाउन सफल भएका छौँ ।

विद्यार्थीलाई अतिरिक्त क्रियाकलाप पनि गराएका छौँ । गाउने, नाच्ने, योगा र आर्ट पनि विद्यार्थीलाई गराएका छौँ । अनलाइनबाट पनि राम्रो कक्षा दिन सकिन्छ भन्ने यो उदाहरण हो ।

अभिभावकहरूसँग पनि नियमित सम्पर्कमा छौँ । उहाँहरूबाट राम्रो प्रतिक्रिया आएको छ । अनलाइन कक्षाबाट अभिभावक पनि खुसी हुनुहुन्छ ।

फेस टु फेसजस्तो त पक्कै हुँदैन । तर यसको विकल्प पनि त छैन । विपद् अहिले मात्र होइन, भोलिका दिनमा पनि निम्तिन सक्छ । त्यसैले हामीले वैकल्पिक प्रणालीमा जानैपर्छ ।

आजैदेखि हामीले सुरु गर्‍यौँ भने भोलिका सन्ततिका लागि सहज वातावरण बन्छ । अनलाइन कक्षाको पैसा लाग्छ कि लाग्दैन भन्ने प्रश्न पनि आएका छन् । यसमा हामीले भनेर हुने कुरा होइन । सरकारले के भन्छ । त्यसैलाई मान्ने हो ।

विद्यालयका पनि आ–आफ्नै समस्या छन् । शिक्षक र कर्मचारीको व्यवस्था पनि गर्नुपर्ने छ । निजी संस्था भनेको शुल्कबाटै चल्ने हो । गुणस्तरीय शिक्षा दिने हो । अहिलेको महामारीमा विश्व नै फसेको छ । त्यसैले हाम्रो निर्णयभन्दा पनि सरकारले के भन्छ, त्यसैलाई हामीले मान्ने हो ।

सरकारले वैकल्पिक प्रणालीबाट विद्यार्थीको सिकाइ सहजीकरण निर्देशिका जारी गरेको छ । यो सकारात्मक पक्ष हो ।

योसँगै रेडियो, टेलिभिजन, अनलाइन, परियोजना पाठहरू, स्व–अध्ययन, दूर तथा खुला शिक्षालगायतका वैकल्पिक माध्यम वा पद्धतिबाट अध्ययन, अध्यापन सुचारू गर्ने बाटो खुलेको छ । नयाँ शैक्षिक प्रणालीमा शिक्षक, विद्यार्थी, अभिभावक र विद्यालय सञ्चालकहरु जानुको विकल्प छैन ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ २०, २०७७ १६:००