आजदेखि हिमालय उर्जाको आइपीओः लगानी गर्न कत्तिको उचित छ ?

A+ A A-

लमजुङमा निर्माण सम्पन्न युनियन हाइड्रोपावरको प्राथमिक निस्काशन बन्द नहुँदै दोलखा र रामेछापको सीमामा पर्ने खिम्ती खोलामा निर्माणाधिन आयोजना निर्माणको अन्तिम चरणमा पुगेको छ | हिमालय उर्जा विकास कम्पनीले यस खोलामा २ वटा आयोजना निर्माण गरिरहेको छ | आयोजना २ वटा भए पनि विकासकर्ता कम्पनी भने एकै हो |

विषय	विवरण
जारी पूँजी	९९ करोड
जारी हुने कित्ता	१४ लाख ८५ हजार
कर्मचारीलाइ आरक्षित	४४ हजार ४ सय ५०
सामुहिक लगानी कोषलाई आरक्षित	७४ हजार २ सय ५०
सर्वसाधारणमा जारी हुने वास्तविक कित्ता	१३ लाख ६६ हजार ३ सय
आयोजनाको कुल लागत	३ अर्व १४ करोड
प्रतिमेगावाट लागत	१६ करोड ५५ लाख
जडित क्षमता (उपल्लो खिम्ती)	१२ मेगावाट
वार्षिक उर्जा (उपल्लो खिम्ती)	७ करोड ३६ लाख १२ हजार युनिट
हिउँद (उपल्लो खिम्ती)	१ करोड ३० लाख युनिट
बर्खा (उपल्लो खिम्ती)	६ करोड ५ लाख युनिट
उपल्लो खिम्ती टर्वाइन	२ वटा सिन्क्रोनस
अपर खिम्ती दोस्रो	७ मेगावाट
वार्षिक उर्जा (अपर खिम्ती दोस्रो)	४ करोड २२ लाख ९१ हजार युनिट
हिउँद (अपर खिम्ती दोस्रो)	उल्लेख नभएको
बर्खा (अपर खिम्ती दोस्रो)	उल्लेख नभएको
अपर खिम्ती दोस्रो	२ वटा होरिजेन्टल एक्सिस पेल्टन
कुल क्षमता	१९ मेगावाट
व्यापारिक उत्पादन मिति	दुवै आयोजनाको २०७६ असार ३१ गते
प्रतिशेयर नेटवर्थ (आव २०७४/७५)	रु. ९८.३६
आवेदन खुल्ने मिति	२०७५ चैत २० गते
आवेदन दिने अन्तिम मिति	छिटोमा चैत २५ गते ढिलोमा २०७६ बैशाख १९ गते
अधिकतम आवेदन गर्न सकिने कित्ता	६ हजार ५ सय
न्यूनतम आवेदन गर्न सकिने कित्ता	५० कित्ता
रेटिंग	इक्राएनपि आइपिओ ग्रेड ४

पूँजीको उपयोग

कम्पनीले जारी गरेको प्राथमिक निष्काशनबाट प्राप्त हुने रकम उपयोग निम्न शीर्षकमा गर्ने उल्लेख गरेको छ |

शिर्षक	रकम
आयोजना निर्माण	११,४३,००,०००
चालु पूँजी	३,४२,००,०००
जम्मा	१४,८५,००,०००

उपल्लो खिम्तीको मूल्य र वृद्धि दर

कम्पनीले एकैसाथ २ वटा आयोजना निर्माण गरिरहेको छ | यी २ वटा आयोजनाको विद्युत बिक्री र मूल्य वृद्धि दर फरक छ |

उपल्लो खिम्ती आयोजनाबाट उत्पादन हुने १२ मेगावाट विद्युतको बिक्री दर वर्षायाममा ४ रुपैयाँ प्रतियुनिट र हिउँदमा ७ रुपयाँ रहेको छ | यसले व्यापारिक उत्पादन मितिलाई आधार मानी ९ पटकसम्म ३ प्रतिशतका दरले मूल्य वृद्धि प्राप्त गर्नेछ | नवौं वर्षदेखि योजना अवधिसम्म वर्षायाममा ५ रुपैयाँ ८ पैसा र हिउँदमा ८ रुपैयाँ ८९ पैसामा बिद्युत बिक्री हुनेछ | जहिलेदेखि व्यापारिक उत्पादन गरे पनि यसले तोकिएको मूल्य वृद्धि र पटक पाउनेछ |

अपर खिम्ती दोस्रोको मूल्य र वृद्धि दर

कम्पनीले विकास गरिरहेको अपर खिम्ती दोस्रो आयोजनाबाट उत्पादन हुने ७ मेगावाट विद्युतको बिक्री दर वर्षायाममा ४ रुपैयाँ ८० पैसा र हिउँदमा ८ रुपियाँ ४० पैसा रहेको छ | यसले व्यापारिक उत्पादन मितिलाई आधार मानी ५ पटकसम्म ३ प्रतिशतका दरले मूल्य वृद्धि प्राप्त गर्नेछ | ६१वौं महिनादेखि योजना अवधिसम्म वर्षायाममा ५ रुपैयाँ ५२ पैसा र हिउँदमा ९ रुपैयाँ ६६ पैसामा बिद्युत बिक्री हुनेछ | व्यापारिक उत्पादन ढिलो भएमा तोकिएको मूल्य वृद्धि पाउने छैन |

नाफा-नोक्सान

कम्पनीले व्यवसायिक उत्पादन शुरु गरिसकेको छैन | रामेछाप-गर्ज्यांग-खिम्ती १ सय ३२ केभि प्रसारण लाइन निर्माण सम्पन्न हुन नसेको हुँदा आयोजनाले निर्माणमा ढिलाई भएको विवरणपत्रमा उल्लेख गरिएको छ | कम्पनीले व्यापारिक उत्पादन शुरु नगरेको हुँदा आम्दानी हुनसक्ने अवस्था छैन | अझ पनि निर्माणको क्रममा रहेको छ | कम्पनीले विद्युत उत्पादन गरि हाले पनि प्रसारण लाइनको अभाव रहेको हुँदा आम्दानी गरिहाल्न सक्ने अवस्था देखिन्न | कम्पनी आर्थिक वर्ष २०७४/७५ सम्म आइपुग्दा पनि संचालन घाटामा रहेको छ |

कम्पनीले व्यापारिक उत्पादन शुरु गर्न विभिन्न कारणले ढिलाई भएका कारण संचालन घाटा व्यहोरिरहेको छ | विवरणपत्र अनुसार लेखापरीक्षण भएको आर्थिक प्रतिवेदन अनुसार कम्पनीको खुद संचित घाटा २५ लाख १९ हजार छ | प्रक्षेपण अनुसार उत्पादन हुन सकेमा कम्पनीले आगामी आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा आम्दानी गर्ने अनुमान गर्न सकिन्छ | तर सरकारको पक्षबाट निर्माण हुनुपर्ने प्रसारण लाइन निर्माण नभएमा आयोजनाले भने जस्तो हुन सक्ने स्थिति देखिन्न |

प्रक्षेपित नाफा-नोक्सान

चालु आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा व्यवसायिक उत्पादन नभएको हुँदा बिक्री आम्दानी पाटो भने शून्य रहेको छ | चालु आर्थिक वर्ष २०७५/७६ कम्पनीले ८० लाख रुपैयाँ खुद घाटा हुने प्रक्षेपण गरेको छ | आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को प्रक्षेपित वासलात अनुसार कम्पनी २ करोड संचित घाटामा रहनेछ | प्रक्षेपण अनुसार आगामी असार मसान्तबाट व्यवसायिक आम्दानी भएमा आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा ५६ करोड ३५ लाख रुपैयाँबराबरको विद्युत बिक्री हुने अनुमान गरिएको छ |

त्यस्तै, आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा भने ५८ करोड रुपैयाँ बराबरको बिक्री आम्दानी हुनेछ | यस वर्ष १८ करोड खुद आम्दानी हुने प्रक्षेपण गरिएको छ | प्रक्षेपण अनुसार कार्य भएमा आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा १५ रुपैयाँ प्रतिशेयर आम्दानी हुनेछ भने नेटवर्थ १ सय १३ रुपैयाँ हुनेछ | त्यस्तै आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा १८ रुपैयाँ प्रतिशेयर आम्दानी हुने प्रक्षेपण गरिएको छ |

प्रक्षेपण र वास्तविकता

कम्पनीको प्रक्षेपण अनुसार कार्य सम्पन्न हुन सकेमा आगामी असारबाट व्यावसायिक उत्पादन शुरु भएमा कम्पनीले भने जस्तो प्रगति विवरण पेश गर्न सक्ने सम्भावना रहेको देखिन्छ | आयोजना निर्माणमा ढिलाई भएको देखिए पनि सरकारले प्रसारण लाइन नबनाएको हुँदा भएको ढिलाईले गर्दा कम्पनीको खर्च बढेको देखिन्छ | तर तोकिएको मितिमा उत्पादन नभए पनि हर्जाना तिर्नु नपरेको हुँदा थप खर्चको मार परेको देखिन्न |

प्रसारण लाइन नबनेको कारण निर्धारित समयमा व्यापारिक उत्पादन गर्न नसकेको हुँदा पटकपटक यस्तो मिति संशोधन हुँदै गएको छ | विवरणपत्रमा बिभिन्न मिति देखिए पनि कम्पनीका अनुसार यस्तो मिति पुनः संशोधन भएर असार मसान्त कायम भएको बताएको छ | कम्पनीले प्राप्त गर्ने मूल्य वृद्धि सम्झौतामा उल्लेख गरे बमोजिम नै कायम रहेन हुँदा उत्पादन ढिलाई हुँदैमा यसले मूल्य वृद्धिलाई असर पार्ने देखिन्न | कम्पनीको उर्जा क्षमता उल्लेखनीय देखिएको छ |

प्रक्षेपण गरिए अनुसार प्रसारण लाइन बाधक नबनेमा आगामी आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा लाभांश प्राप्त गर्न सकिने सम्भावना देखिन्छ |

लगानी निर्णय

यो विश्लेषण कम्पनीले प्रकाशन गरेको विवरणपत्र, व्यक्तिगत कुराकानी र कम्पनीको वेवसाइटबाट प्राप्त जानकारीको आधारमा तयार पारिएको हो | यो विश्लेषणले लगानी गर्न वा नगर्न कुनै सल्लाह दिंदैन | शेयर लगानी लाभांश बाहेक शेयरबजारमा हुनसक्ने मूल्य उतारचढावबाट पनि लाभ लिन सकिने हुँदा अर्को पाटो पनि रहन्छ |

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत १९, २०७५ २२:०६