भारतीयको अर्को चालबाजी– लिपुलेक नैै दुईवटा छन्

A+ A A-

नेपालले भारतले कब्जा गरेको भूमि लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानी समेटेर नयाँ नक्सा जारी गरेपछि भारतमा त्यसको विरोध भइरहेको छ ।

१८१६ को सुगौली सन्धिमा नेपालको पश्चिमी सीमा काली नदीको उद्गमस्थल भएको स्पष्ट उल्लेख गरिएको छ, जसअनुसार नेपालको सीमा बिन्दु लिम्पियाधुरा हो ।

तर भारतले तिंकर भन्ज्याङबाट कालापानी क्षेत्र हुँदै बगेर महाकालीमा मिसिने जलधारलाई काली नदी दाबी गर्दै नेपाली क्षेत्र लिम्पियाधुरा, कालापानी र लिपुलेकमाथि कब्जा जमाउँदै आएको छ ।

भारतीय पत्रकारको दाबी : नेपालले टिस्टादेखि काँगडासम्म लिन सक्छ

भारतीय विदेश मन्त्रालयले बुधबार नेपालले जारी गरेको नक्सा अस्वीकार गर्ने बताउँदै नेपालले जारी गरेको नक्सा त्रुटिपूर्ण रहेको जिकिर गरेको छ । यसै सन्दर्भमा भारतका केही सञ्चारमाध्यमले लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानीबारे भ्रमपूर्ण समाचार प्रसारण गरिरहेका छन् ।

भारतको अमर उजालाले लिपुलेक नै दुईवटा भएको दाबीसहित समाचार छापेको छ । जसमा गर्ब्याङ गाउँका स्थानीयवासी तथा त्यहाँको स्थानीय कल्याण संस्थाका अध्यक्ष कृष्ण गर्ब्यालको भनाइ भन्दै लिपुलेक दुईवटा रहेको दाबी गरिएको छ । उनको भनाइअनुसार एउटा लिपुलेक भारतमा र एउटा नेपालमा पर्छ ।

उनी त्यतिमा मात्रै रोकिएका छैनन् । उनले त नेपालको लिपुलेक तिंकर गाउँभन्दा २५ किलोमिटर पूर्वतर्फ पर्ने दाबी गर्दै नेपालले त्यही लिपुलेकको फाइदा उठाएर भारतीय भूमिमा दाबी गरेको टिप्पणी गरेका छन् ।

उनले नेपालमा रहेको अपि हिमाल, तिपिल छ्यक्त, छिरे र शिमाकलसमेत गब्र्यालहरूको नापी भूमि भएको दाबी गरेका छन् । नेपालसँगको सीमा छुट्याउँदा काली नदी पूर्व परेकाले सो क्षेत्र गर्ब्यालहरूले छाडेको उनको दाबी छ ।

लिपुलेक विवादमा यसरी जोडिएको छ चीन

यी क्षेत्र तिंकर भन्ज्याङभन्दा पूर्वमा पर्छन् । जुन नेपालको व्याँस गाउँपालिकामा पर्छ । तिंकरभन्ज्याङ र ओम पर्वतबाट निस्किएको एउटा धारा गर्ब्याङ नजिकै पुगेर महाकाली नदीमा मिसिन्छ । यही दोभान क्षेत्र छांगरुमा गत साता नेपालको सशस्त्र प्रहरीको बीओपी स्थापना गरिएको छ ।

No description available.

कालापानीमा स्थलीय सीमांकन मन्दिरभन्दा ५० मिटर टाढाको किल्लाबाट गरिएको उनको दाबी छ । जसअनुसार कालापानी र नाभीढाङको पूरै क्षेत्र भारतको भएको दाबी गरिएको छ ।

भारतले चीनसँगको युद्धका क्रममा सन् १९६२ मा कालापानी क्षेत्रमा सैनिक बेस खडा गरेपछि लिम्पियाधुरासँगको नेपालको सम्पर्कविच्छेद हुन पुगेको देखिन्छ ।

भारतले गत वर्षको नोभेम्बरमा जारी गरेको नयाँ नक्सामा लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानी तीनवटै क्षेत्रलाई भारतमा गाभेको छ भने कालापानीभन्दा पूर्व नेपालतिर करिब ६२ वर्गकिलोमिटर क्षेत्रलाई समेत भारतमा नै सामेल गर्दै तिंकर भञ्ज्याङसम्मको भूभागलाई भारतको दाबी गरिएपछि नेपालले विरोध जनाउँदै आएको छ ।

केही समयअघि भारतका रक्षामन्त्री राजनाथ सिंहले उद्घाटन गरेको सडक यही नेपाली क्षेत्र हुँदै तिब्बतको मानसरोवर यात्राका लागि खोलिएको हो ।

भारतीय कूटनीतिज्ञ भन्छन्, ‘लिपुलेकमा भारतले दाबी छोड्नुपर्छ’

भारतीय सञ्चारमाध्यमले स्थानीय कृष्ण गर्ब्याललाई उद्धृ‌त गर्दै लिपुलेक दाबी गरिएको ठाउँ यही तिंकर भन्ज्याङ हो । दार्चुलाको व्याँस गाउँपालिकाका अध्यक्ष दिलीप सिंह बुढाथोकीका अनुसार तिंकर भन्ज्याङलाई स्थानीय भाषामा लिपुलेक भनिने गरिएको छ ।

तर, भारतसँग सीमा विवाद रहेको लिपुलेक त्योभन्दा पश्चिममा रहेको ऐतिहासिक दस्तावेजमा उल्लेख भएको लिपुलेक हो, जसलाई लिपुलेक पास भनिन्छ । गर्ब्याङ गाउँ गुन्जीनजिकै महाकाली नदीछेउमा पर्छ । जहाँबाट भारतले निर्माण गरेको मानसरोवर जाने सडक छ ।

यसअघि सन् २०१५ मा भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको चीन भ्रमणका क्रममा लिपुलेकलाई भारत र चीनको व्यापारिक केन्द्रका रूपमा स्थापित गर्ने सम्झौता भएपछि नेपालले दुवै देशसँग विरोध जनाएको थियो ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ ८, २०७७ १०:२०