एनआरएन नागरिकता संसोधन प्रस्ताव सर्वसम्मतले पारित

A+ A A-

संघीय संसदको प्रतिनिधिसभा अन्तर्गतको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिले नागरिकता ऐन २०६३ मा एनआरएन नागरिकता माथिको संशोधन प्रस्तावलाई पारित गरेको छ ।

समितिको सोमबार बसेको बैठकले गैरआवासीय नेपाली (एनआरएनए) ले उठाएका केही चासो र गुनासो समेतको सम्बोधन गर्दै सो संसोधन प्रस्ताव पारित गरेको हो ।

संसोधन प्रस्तावको दफा ७ (क) देखी (ङ) सम्म गैरआवासीय नेपाली नागरिकता प्राप्त गर्न सक्ने भन्ने विषय बस्तु माथि छलफल गरेर टुंगो लागेको हो । बैठकले गैरआवासीय नेपाली नागरिकता सम्वन्धि विषय बस्तुलाई मात्र किनारा लगाए पनि नागरिकता सम्वन्धमा अन्य विषयमा भने छलफल बाँकी रहेको छ ।

गैरआवासीय नेपालीलाई दिइने नागरिकताका सम्बन्धमा विधेयक मस्यौदामा राजनीतिक अधिकारबाहेकको नागरिकता दिने भन्ने शब्दावली उल्लेख गरिएको थियो । तर सो शब्दावलीलाई हाल परिमार्जन गरेर संविधान बमोजिम आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक अधिकार प्रयोग गर्न पाउनेछन्’ भन्ने व्यवस्था गरिएको छ ।

यस्तै गैरआवासीय नेपालीले नागरिकता लिनलाई गृह मन्त्रालय नै आउनुपर्ने र त्यसमा पनि नेपाली नागरिकता प्रमाणपत्र त्यागेको व्यहोराको पत्र विदेशबाटै ल्याएर पेश गर्नुपर्ने विधेयकमा उल्लेख थियो ।

सो बारे मस्यौदा ड्राफ्ट गर्ने क्रममा गलत बुझाइ रहेकाले अहिले परिमार्जन गरिएको समितिका सदस्य तथा सांसद सूर्य पाठकले जानकारी दिए । उनका अनुसार अहिले गृह मन्त्रालय वा गृह मन्त्रालय मातहताका निकायहरुबाट गैरआवासीय नागरिकता लिन सकिने व्यवस्था गरिएको छ । त्यसका लागि विदेशमा नागरिकता त्यागेको भन्ने प्रमाण ल्याउनु पर्ने नभई स्वदेशबाटै सो व्यहोराको पत्र लिएर पेश गर्नुपर्नेछ ।

‘पत्रको सम्बन्धमा बुझाइमै गलत भएछ । विदेशको नागरिकता लिएपछि नेपालमा स्वतः रद्द हुने व्यवस्था रहिआएको छ तर, गैरआवासीय नेपालीले नागरिकता लिँदा उसले नेपालको नागरिकता त्यागेको प्रमाणपत्र पेश गर्नुपर्ने व्यवस्थामा उल्लेख थियो,’ पाठकले भने ।

अमेरिका, बेलायत क्यानडा लगायतका देशमा उताको नागरिकता दिँदा नेपालको त्यागेको भन्ने प्रमाण पत्र नदिने ब्यवस्था रहेकोले नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र त्यागेको व्यहोराको पत्र ल्याउन नसकिने उनको भनाइ छ ।

पास भएको विधेयकमा सम्बन्धित व्यक्तिले साविकमा लिएको नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र परित्याग गरेको प्रमाण स्वदेशी निकायबाटै पुष्टि गराएर गैरआवासीय नागरिकता लिन सक्ने ब्यवस्था गरिएको एनआरएनले बताएको छ ।

विधेयकबारेको मस्यौदामा नेपाली नागरिकता त्यागेको प्रमाणपत्र ल्याउनुपर्ने व्यवस्थामा एनआरएनका जिम्मेवार अधिकारीले यथार्थ कुरा बाहिर ल्याएपछि त्यसबारे सांसद पाठकले संशोधन दर्ता गराएका थिए ।

‘गैरआवासीयक नेपाली नागरिकता लिनका लागि नेपालको नागरिकता त्यागेको प्रमाण पेश गर्नुपर्ने भन्ने कुरा आयो, एनआरनएको के भनाई थियो भने बेलायत, अमेरिका, क्यानडा लगायतका देशमा नागरिकता त्यागेको प्रमाण लिनुपदैन । उहाँहरुको माग सम्बोधन गर्नेगरी संशोधन भएको छ,’ पाठकले भने ।

विधेयकमा विदेशको नागरिकता लिएमा स्वदेशको नागरिकता स्वतः जाने व्यवस्था गरिएको छ, जुन व्यवस्था पुरानो ऐनमा पनि थियो ।

समितिको बैठकमा गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले विधेयकबारे उठेका प्रश्नहरुबारे जवाफ दिएका थिए भने गृहसचिव प्रेम कुमार राईले वास्तविक नेपालीलाई सहज ढंगले नागरिकता दिलाउन र फर्जी नागरिकता वितरणमा कडाई कसरी गर्न सकिन्छ भन्नेबारे आफूहरु गम्भीर भएको जानकारी दिएका थिए ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, माघ १५, २०७५ १४:०५