बागमती प्रदेशको अर्थतन्त्र १३ खर्ब ५० अर्ब, अन्यको कति ?

A+ A A-

प्रदेशगत कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा बागमती प्रदेशको हिस्सा सबैभन्दा माथि देखिएको छ । चालू आर्थिक वर्ष ३७ खर्ब ६८ अर्ब रुपैयाँको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी) रहेकोमा बागमती प्रदेशको मात्रै योगदान सबैभन्दा बढी ३५ प्रतिशत देखिएको हो ।

बागमती प्रदेशको १३ खर्ब ५० अर्ब रुपैयाँ कुल गार्हस्थ्य उत्पादन देखिएको छ । औसत जीडीपी वृद्धिदर २.७ प्रतिशतले वृद्धि हुने अनुमान गरिए पनि बागमती प्रदेशको जीडीपीमा १.८१ प्रतिशतले संकुचन आउने अनुमान गरिएको छ ।

यो क्षेत्रमा होटल तथा रेष्टुराँ क्षेत्रको योगदान बढी भएका कारण संकुचन देखिएकाे हो । बागमती प्रदेशपछि जीडीपीमा प्रदेश १ को योगदान बढी देखिएको छ । प्रदेश १ को योगदान १५.८२ प्रतिशत देखिएको तथ्यांक विभागले उल्लेख गरेको छ ।

३७ खर्ब ६८ अर्ब रुपैयाँमध्ये प्रदेश १ को योगदान ५ खर्ब ४४ अर्ब रुपैयाँको छ । चालू वर्षमा प्रदेश १ को आर्थिक वृद्धिदर ३.४१ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ ।

प्रदेश ५ को आर्थिक वृद्धिदर २ प्रतिशतमा सीमित हुने अनुनमा गरिएको छ । यो प्रदेशको योगदान १४ . १८ प्रतिशत रहेको देखिएको छ ।

जीडीपीको आकार ५ खर्ब ३४ अर्ब रुपैयाँ पुग्ने अनुमान गरिएको छ । प्रदेश ५ काे जीडीपी पनि घटेर २ प्रतिशतमा संकुचन हुने देखिएको छ । यो प्रदेशकाे जीडीपीमा पनि कृषिको योगदान सबैभन्दा बढी छ ।
प्रदेश २ को चालू आवकाे ५ खर्ब १९ अर्ब रुपैयाँको मात्रै योगदान रहने अनुमान गरिएको छ । प्रदेश २ को १३. ७८ प्रतिशत योगदना देखिएको छ । यो प्रदेशको आर्थिक वृद्धिदर २.२८ प्रतिशतले वृद्धि हुने अनुमान गरिएको छ ।

ठूलो अर्थतन्त्र हुने पाँचौँ नम्बवरमा गण्डकी प्रदेश देखिएको छ । कुल जीडीपीमा गण्डकी प्रदेशको योगदान ३ खर्ब ३५ अर्ब रुपैयाँको मात्रै रहने अनुमान गरिएको छ । गण्डकी प्रदेशको वृद्धिदर २.६८ प्रतिशत हुने अनुमान गरिएको छ ।

सुदूरपश्चिमको जीडीपीमा ७.२१ प्रतिशत योगदान छ । सुदूरपश्चिमको जीडीपी २ खर्ब ७२ अर्ब रुपैयाँ पुग्ने अनुमान विभागको छ । सुदूरपश्चिमको जीडीपी घटेर ४ प्रतिशतमा सीमित हुने अनुमान छ । यो प्रदेशमा पनि सबैभन्दा बढी योगदान कृषिको छ ।

औद्योगिक वर्गीकरणअनुसारको आर्थिक क्रियाकलापलाई हेर्दा गत आवमा बागमती प्रदेशबाहेक सबैमा कृषिको योगदान बढी देखिएको छ । बागमतीमा थोक तथा खुद्रा व्यापारको योगदान बढी देखिनुमा शहरीकरण, बढी जनसंख्या र राष्ट्रिय तहका ठूला व्यापारिक कारोबार हुनु मुख्य कारण रहेको विभागको भनाइ छ ।

कम अर्थतन्त्र योगदान रहने दोस्रो नम्बरमा सुदूरपश्‍चिम प्रदेश रहेको छ । २७ खर्ब ६८ अर्बको अर्थतन्त्रमा यो प्रदेशको योगदान ७.२१ अर्थात् २ खर्ब ७२ अर्ब रुपैयाँको मात्रै याेगदान छ । सुदूरपश्चिमको जीडीपी वृद्धिदर ४.४ प्रतिशत हुने अनुमान गरिएको छ ।

अर्थतन्त्रमा सबैभन्दा कम योगदान कर्णाली प्रदेशको छ । ३७ खर्ब ६८ अर्बको अर्थतन्त्रमा कर्णाली प्रदेशको योगदान १ खर्ब ६१ अर्ब रुपैयाँ मात्रै अर्थात् ४.२७ प्रतिशतको मात्रै छ । चालू आर्थिक वर्षमा यो प्रदेशको वृद्धिदरमा संकुचन आउने अनुमान गरिएको छ । तथ्यांक विभागका अनुसार यो प्रदेशको वृद्धिदर ३.५८ प्रतिशतले संकुचन आउने देखिएको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख ३०, २०७७ १३:०९