नेपाली चिकित्सककाे दाबी: कोरोना भाइरस नेपालमा पहिल्यै थियो

A+ A A-

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुको प्राङ्गणमा कोही हतारमा देखिन्छन् । कोही रिपोर्टको प्रतीक्षामा । मान्छे आउने जाने क्रम चलिरहेको छ । जब हातमा नेगेटिभ रिपोर्ट पर्छ, तब उनीहरू उत्साहित हुन्छन् ।

कोरोना भाइरसको आशंकामा टेस्ट गर्न आउनेको संख्या बढ्दो छ । र्‍यापिड टेस्टका लागि मात्र दैनिक ४०–५० जना पुग्ने गरेका छन् । टेस्टका लागि पुग्ने अधिकांश काठमाडौंबाहिरबाट आएकाहरू छन् ।

मंगलबार हामी टेकु पुग्दा कोरोनाको शंका लागेका ४ जना आइसोलेसनमा थिए । कोरोना पोजिटिभ देखिएकाहरू पनि एकपछि अर्को निको हुँदै घर फर्किएका छन् ।

तर चीन, युरोप, अमेरिकालगायतका शक्ति राष्ट्रमा फैलिएको जस्तै नेपालमा पनि कोरोना भाइरस फैलियो भने के गर्ने ? के नेपालमा उपचार सम्भव छ ? यसका लागि पूर्वाधारहरू के छन् ? कसरी उपचार गर्ने ? जनशक्ति पर्याप्त छन् कि छैनन् ? ५० लाख मान्छे काठमाडौंमा बस्छन् । संक्रमितको संख्या बढ्यो भने शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुले मात्र धान्छ त ? भन्ने चिन्ता पनि उत्तिकै छ ।

टेकु अस्पतालका निर्देशक डा. सागर राजभण्डारी र प्रवक्ता डा. अनुप बाँस्तोलाको नेतृत्वमा डाक्टर, नर्स र कर्मचारी युद्धस्तरमा खटिएका छन् । हामी पुग्दा निर्देशक राजभण्डारी आरडीटीका लागि पुगेकाको व्यवस्थापनमा खटिएका थिए भने । डा. बास्तोला आइसोलेसनमा कोरोनाको शंका लागेकाको उपचारमा व्यस्त थिए ।

हामीले केही बेर निर्देशक डा. राजभण्डारीसँग कुरा गर्‍यौँ ।

यो संकटमा टेकु अस्पतालले कसरी काम गरिरहेको छ त ? हामीले उनलाई प्रश्न गर्‍यौँ ।

कोरोना फोकस भएका छौँ
५ हप्तादेखि हामी कोरोना फोकस भएका छौँ । एचआईभी, मलेरिया, टीभीलगायतका बिरामीलाई अन्य अस्पताल पठाउने गरेका छौँ । कोहीलाई टिचिङ, केहीलाई वीरमा पठाएका छौँ । कोरोनाको उच्च जोखिम भएकालाई मात्र हामीले हेरेका छौँ ।

रेबिजको भ्याक्सिन टेकुमै

रेबिजको भ्याक्सिन अन्य अस्पतालबाट दिन मिलेन । त्यसैले रेबिजका लागि ओपीडी यहीँ चलाएका छौँ । भ्याक्सिनका लागि प्रत्येक दिन १ सय जनाजति अहिले पनि आउनुहुन्छ ।

प्रत्येक दिन ५० जनाको आरडीटी

काठमाडौंमा आरडीटी गर्ने टेकुमा मात्र हो । ४०–५० जना टेस्टका लागि आउनुहुन्छ । केही दिनयता टेस्ट गर्न आउनेहरू काठमाडौं बाहिरबाट आएकाहरू हुनुहुन्छ । घरबेटीले टेस्ट नगरी बस्न नदिएपछि उहाँहरू आउनुभएको हो ।

पीसीआर टेस्ट

प्रयोगशालाबाहेक टेकु अस्पताललो दैनिक ७२ वटा पीसीआर गर्न सक्छ । तर, इन्फेक्सन भएको छ छैन ? ट्राभल हिस्ट्री, लक्षणहरू के छ ? त्यो सोधपुछ गरेर कुन टेस्ट गर्ने भन्ने तय गर्छौं । आरडीटी शतप्रतिशत सही नहुन पनि सक्छ । भाइरसबाट मुक्त भए पनि आरडीटी पोजिटिभ आउँछ ।

मास लेभलमा गर्ने भनेको आरडीटी नै हो । आरडीटीले एन्टीबडी तयार छ छैन हेर्ने हो । पीसीआर धेरै ठाउँमा सम्भव छैन । त्यसैले आरडीटीको प्रयोग गरिएको हो । आरडीटी बाध्य भएर गरिएको हो । काठमाडौंबाहिर पनि पीसीआर गर्न थालिएकाले केही सहज भएको छ । पहिले टेकुमै आउनुपर्ने हुन्थ्यो । अहिले त्यो समस्या भने कम भएको छ ।

भित्रभित्र छिर्नुपर्छ

कोरोना भाइरसको हटस्पट भएको ठाउँमा भित्रभित्र छिनुर्पछ । जहाँ संक्रमित आएर बसेका छन्, त्यो समुदायको कन्ट्याक हिस्ट्री लिनुपर्छ । सबैभन्दा धेरै उदयपुरमा देखियो । अब त्यो समुदायमा भित्रभित्र छिरेर टेस्ट गर्नुपर्छ । समुदायमा जान ढिला गर्नु हुन्न । आममानिसलाई बुझ्ने भाषामा सचेत गराउनुपर्छ ।

ती समुदायका मान्छेले कुन भाषा बुझ्न सक्छन्, साेही भाषामा सचेत गराउनुपर्छ । सोसियल डिस्ट्यान्स कायम गरौँ, स्यानिटाइजर लगाऔँ भनेर मात्र सबैले बुझ्दैनन् । अब ती ठाउँमा जानुपर्छ ।

नेपालमा पहिल्यै थियो कोरोना भाइरस

कोरोना भाइरस नेपालमा पहिल्यैदेखि थियो । पशुहरूमा पनि छ । कोरोना भाइरस कुकुरहरूमा लगाइन्छ । पछिल्लो समय मान्छेलाई सरेको हो । भाइरसले क्यारेक्टर चेन्ज गर्छ । अहिले भएको यही हो । अरु देशमा भएको भाइरस कडा र हाम्रोमा भएको भाइरसको शक्ति कमजोर देखिन्छ । अर्कोतर्फ लकडाउनका कारण पनि सर्न पाएन । संक्रमितहरू पनि निको भएका छन् । यो राम्रो पक्ष हो ।

एकै पकट खुला छोड्नु हुँदैन

२५ वैशाखसम्म लकडाउन छ । अब एकैपटक लकडाउन खोल्नु हुँदैन । आंशिक खोल्दै जानुपर्छ । विद्यालय कलेज भनेको अन्तिममा खोल्नुपर्छ । रिस्क नभएको ठाउँमा खोल्ने र नाकामा कडाइ गर्ने हो भने वातवरण विस्तारै सहज हुन्छ ।

समन्वयको अभाव

यो संकटमा हरेक क्षेत्रमा समन्वयको अभाव देखिन्छ । सरकार र जनताबीच होस् या अस्पताल जुनसुकै क्षेत्रमा पनि समन्वय भएको देखिँदैन ।

नेपालमा कोरोना महामारी आउँदैन

अरु देशमा हेरेर नेपालमा पनि महामारी आउने भन्ने तर्कहरू पनि आएका छन् । नेपालमा अहिलेसम्म त्यस्तो देखिएको छैन । तर, शंकास्पद क्षेत्र र समुदायमा भने कडाइसँगै टेस्टलाई बढाउनुपर्छ । विदेशमा कोरोना बिरामी अस्पतालले भर्ना लिँदैन । घरमै राखेको छ । अन्तिम अवस्थामा पुगेकालाई लिन्छ । तर यहाँ त्यस्ताे छैन ।

टेकुले यसरी गर्छ कोरोना संक्रमितको उपचार

टेकुमा कोरोना पोजिटिभ देखिएका सबै निको भएर डिस्चार्ज भएका छन् । मंगलबारसम्म कोरोना शंका लागेका ४ जना हुनुहुन्छ । उहाँहरूमा पनि नेगेटिभ रिपोर्ट आयो भने डिस्चार्ज गर्छौं । आइसेलेसनमा विशेष सुविधा छ । कोरोना बिरामीका लागि फोन, भिडियोबाट कुरा गर्ने व्यवस्था छ । त्यस्तै, वाइफाइको पनि व्यवस्था गरिएको छ ।

२० शय्याकाे आईसीयू थप्दै

अहिले ५ वटा आइसोलेसन र ३ वटा आसीयू छन् । अब थप २० शय्याकाे आईसीयू र २५ वटा आइसोलेसन बनाउने काम भइरहेको छ । यही साता सबै काम सकिन्छ ।

बेडमै अक्सिजन
अहिले बनाइरहेको आईसीयू बेडमै अक्सिजन पुग्छ । सिलिन्डर बोकेर जानु पर्दैन । यसबाट अरुलाई कोरोना सर्ने जोखिम पनि भएन ।

खाना औषधिका लागि ट्रली

कोरोना बिरामीका लागि खाना औषधि पुर्‍याउन अब डाक्टर र नर्स जानै पर्दैन । यसका लागि अटोमेटिक चल्ने ट्रली ल्याउने तयारी अन्तिम चरणम पुगेको छ । ट्रलीले बिरामीलाई खाना औषधि पुर्‍याउँछ ।

जनशक्ति तयारी अवस्थामा

कोरोना संक्रमितको संख्या बढ्यो भने त्यसका लागि जनशक्ति पनि तयार पारिएको छ । कोरोना उपचारका लागि डाक्टर नर्स सबैलाई तालमि दिइएको छ । यदि टेकुमा डाक्टर नर्स अपुग भयो भने अरु डाक्टर नर्सलाई तयरी अवस्थामा राखिएको छ ।

निर्देशक डा. राजभण्डारीसँगको कुरापछि हामी आइसोलेसन कक्षमा पुग्यौँ । जहाँ भटाभट आईसीयू बेड बनाउने काम भइरहेको छ । त्यसैको अगाडि कोरोनाको आशंका लागेका बिरामी पनि छन् । उनीहरूको उपचारमा थिए डा. बास्तोला ।

अहिले बनाइरहेको आईसीयू र आइसोलेसन कक्ष देखाउँदै उनले भने, कोरोना बिरामीलाई सास फेर्न गाह्रो हुन्छ । निमोनिया हुन्छ । अक्सिजनले पनि पुगेन भने भेन्टिलेटर चाहिन्छ । त्यसैले उपचारका सबै सामग्री फिट गरेर बनाएका छौँ । अबको १ हप्तामा काम सकिन्छ । कोरोनाका जटिल बिरामीकाे उपचार पनि अब गाह्रो हुँदैन ।’