ओलीको राजीनामा ‘भँडार खनेर आँगन पुर्ने’ चाल

A+ A A-

राजा फालेपछि मुलुकमा ११ पटक प्रधानमन्त्री फेरिए, थुप्रै मन्त्री बने । तर, खास रूपमा मुलुकको अवस्था उस्तै छ । नेताहरूको कार्यशैली र प्रवृत्तिमा पनि बदलाव आएको छैन । आउने छाँटकाँट पनि देखिइरहेको छैन ।

२०७४ सालमा भएको तीन तहको निर्वाचनमा वाम गठबन्धनले जनमत जित्यो । चुनावी गठबन्धन एउटा पार्टी (नेकपा)का रूपमा स्थापित भयो । पार्टी एकताअघि नै बनेको सरकारलाई अब ‘स्थिर सरकार’का रूपमा हेर्न थालियो । भाषणमा दोषारोपण र छेडछाड मात्र गर्ने नेताहरूले आर्थिक विकासका कुरा गर्न थाले ।

७० वर्ष लामो राजनीतिक संक्रमणबाट मुलुकले मुक्ति पाउने र विकासको गति समात्ने आशा आमनेपालीमा पलायो । तर, नेताहरूले आमनेपालीको यस्तो आशालाई निराशामा परिणत गर्दै लगे । उनीहरूका गतिविधिले यही कुरा पुष्टि गर्दै लग्यो कि नेताका भाषणमा सिर्फ शब्द थपिए, फेरिए, व्यवहार उही छ, प्रवृत्ति उही छ ।

केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा स्थिर भनिएको सरकार गठन भएको अढाइ वर्ष बित्यो । कहिले पार्टी एकता, कहिले भागबन्डा मिलाउन मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन, कहिले विवाद, यस्तैयस्तै काममा व्यतीत भयो समय ।

आर्थिक समृद्धिको विशाल लक्ष्यमा भएको प्रगति सुन्नलायक छैन । सरकारको नेतृत्वकर्ता भएकाले यसको नैतिक जिम्मेवारी बढी प्रधानमन्त्री ओलीमै जान्छ । तर, नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीका अरु नेता पनि यसबाट पन्छिनचाहिँ पाउँदैनन् । किनकि, जनताले भोट तत्कालीन वाम गठबन्धनलाई दिएका हुन्, गठबन्धनले ओलीलाई प्रधानमन्त्री बनाएको हो ।

गत सातायता नेकपाभित्रको घरझगडाले नेपालको राजनीति तातेकोे छ । कोभिड–१९ को संक्रमणले मुलुक आक्रान्त बनेका बेला प्रधानमन्त्री ओलीले राजनीतिक दल र संवैधानिक परिषद्सम्बन्धी दुई विधेयक ल्याइदिए । त्यति मात्र होइन, नेकपाका नेता महेश बस्नेतसहितको समूह पठाइ धनुषाबाट सांसद डा. सुरेन्द्र यादवलाई रातारात काठमाडौं ल्याएर प्रधानमन्त्री ओलीले विपक्षमा रहेको तत्कालीन समाजवादी पार्टी फुटाउन खोजेको आरोप पनि लागेको छ ।

यसअघि उनको कतिपय कृत्याकृत्यदेखि पार्टीका नेता सन्तुष्ट थिएनन् । यसरी उनी नैतिक संकटमा परेका बेला नेकपाभित्रका पूर्वमाओवादी र माधव नेपाल समूहले उनको राजीनामा मागिरहेका छन् ।

विपक्षी त सत्तारूढ पार्टीभित्र यस्तै खालको किचलोको प्रतिक्षामा हुन्छन् । किचलो नहुँदा पनि नेपाली कांग्रेसले प्रधानमन्त्रीको राजीनामा मागेकै हो ।

तर, नेकपाभित्रकै प्रभावशाली समूहबाट प्रधानमन्त्री ओलीको राजीनामा माग हुनुचाहिँ चानचुने विषय होइन । प्रधानमन्त्री ओली राजीनामाका लागि बाध्य नहोलान् भन्न सकिँदैन ।

तर, अहिलेको परिस्थितिमा प्रधानमन्त्री ओलीको विकल्प खोजिनु जायज हो त ? कतिपय राजनीतिक विश्लेषक प्रधानमन्त्री फेरिएमा अहिलेसम्म सरकारले हासिल गरेका उपलब्धिसमेत गुम्ने चेतावनी दिन्छन् ।

राजनीतिक विश्लेषक डा. राजेश अहिराज अहिले प्रधानमन्त्रीको राजीनामा मागिनु देशका लागि घातक हुने बताउँछन् । ‘मचाहिँ प्रधानमन्त्रीको राजीनामालाई व्यवस्थाको विकल्प मागिएको ठान्छु । नेकपाभित्रबाटै प्रधानमन्त्रीको राजीनामा मागिनु त भडाँर खनेर आँगन पुर्नुजस्तै हो’, उनले भने ।

ओलीले राजीनामा दिए भने प्रधानमन्त्री हुने सम्भवतः माधव नेपाल वा प्रचण्ड नै हुन् । ‘उनीहरू टेस्टेड हुन् ट्रस्टेड होइनन् । ओलीले उनीहरू प्रधानमन्त्री हुँदा गरेका विकास ध्वस्त पारेका छैनन् । बरु साम्प्रदायिक, जातीय र धर्मका नाममा हुने राजनीतिको अन्त्य गरिदिएका छन् । उनले केही फरक गर्ने प्रयास गरिरहेका छन् । त्यसैले अहिले ओलीको राजीनामा मुलुकका लागि हितकर छैन’, अहिराजको तर्क छ ।

मध्यपश्चिम विश्वविद्यालयका उपकुलपति डा. नन्दबहादुर सिंह पनि अहिले प्रधानमन्त्रीको राजीनामा उपयुक्त विकल्प नभएको बताउँछन् । ‘आमनागरिकमा पनि गलत सन्देश जान्छ । अहिलेसम्म भए÷गरेका काम प्रभावित हुन्छन् । बरु सुधार्नु र सुध्रिनुपर्ने कुरामा ख्याल गरेर अघि बढ्दा उचित हुन्छ’, डा सिंह भन्छन् ।

तर, राजनीतिक विश्लेषक डा. ऋषिराज बराल प्रधानमन्त्री ओलीले मुलुकको कुशल नेतृत्व गर्न नसकेको बताउँछन् । संसदीय व्यवस्थामा पात्र फेरिनु नौलो कुरा नभएको तर्क गर्दै डा. बराल भन्छन्, ‘ओलीको कार्यशैली गणतन्त्रकै लागि खतरापूर्ण देखिन्छ । उनले सिंगो गणतन्त्रप्रति नै वितृष्णा जगाउने काम गरे । पार्टीलाई पनि विधि र पद्धतिअनुसार चलाएका छैनन् । त्यसैले उनको राजीनामाको माग भएको हुनुपर्छ । यो जायज हो ।’

प्रधानमन्त्री फेरबदल हुँदा केही समय अस्थिरता पैदा भए पनि नयाँ प्रधानमन्त्रीमाथि सचेत भएर काम गर्न दबाब पर्ने उनको बुझाइ छ ।

वरिष्ठ अधिवक्ता एवं राजनीतिक विश्लेषक वोर्णबहादुर कार्की प्रधानमन्त्री ओलीले सरकारको नेतृत्व गर्ने नैतिक हैसियत गुमाएको बताउँछन् । ‘उहाँको कार्यशैली निरंकुश भयो । जनतालाई टाढै राखौँ, उहाँले आफ्नै पार्टीका नेताको चित्त बुझाउन सक्नुभएन । उहाँको स्वास्थ्यमा पनि बेलाबेला समस्या आइरहेको हुन्छ । त्यसैले यो नै उपयुक्त समय हो, जिम्मेवारीबाट मुक्त भएर आराम गर्ने’, कार्कीले भने ।

अर्का अधिवक्ता एवं विश्लेषक ओमप्रकाश अर्याल प्रधानमन्त्रीले राजीनामा दिँदा मुलुकमा खासै ठूलो असर नपर्ने बरु मनलाग्दी शैलीको अन्त्य हुने तर्क गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘काम कुरा एकातिर हुन्छ तर उहाँको व्यवहार अर्कैतिर हुन्छ । आफूले गरेका गलत निर्णयप्रति समेत उहाँ पश्चाताप गर्नुहुन्न । उहाँले राजीनामा दिँदा केही समय अस्थिरता जस्तो देखिएला । तर, लामो समय हुन्न । संसदीय व्यवस्थामा सरकार फेरिनु नौलो कुरा पनि होइन ।’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख १६, २०७७ १८:१७