कैँचीको कमाइ : एक रुपैयाँका इन्जिनियर

A+ A A-

विदेशले तान्नै सकेन । बरु तान्यो, पुख्र्यौली पेसाले । अझ बढी तान्यो, राजधानीले ।

२०४५ सालमा ललितपुरको लगनखेल आए, मोहम्मद बक्सिस अली सलमानी । जोस जाँगरले मदमस्त । देशलाई सीप बक्सिस दिन अति नै आतुर ।

सैलुनमा जागिरे भए । कपाल र दारी सफाचट गर्ने कौशल सिक्दै गए, सँगसँगै भविष्यका योजना पनि बुन्दै । मोहम्मदलाई निको लागेन, सैलुन मालिक । त्यसपछि उनले परिवर्तन गरे मालिकसँगै ठाउँ ।

उनले केही समय ललितपुरका स्थानीय नापितको सैलुनमा काम गरे । पारङ्गत भए, कैँची चलाउन, ग्राहकसँग मुसुक्क हाँसेर बोल्न । अनि उनको ब्रह्मले आफूलाई मालिक देख्न थाल्यो ।

सहकारीले ऋण पत्यायो । कुर्सी, ऐनालगायतका अत्यावश्यक सामग्री खरिद गरे । २०४७ सालमा उनी आफैँले खोले सैलुन, ललितपुरको महालक्ष्मीस्थानमा । नामकरण भयो, ‘कपिलवस्तु हेयर सेन्टर ।’ उनीभित्रको मातृभूमिप्रतिको प्रेम ब्यवसायको नाममा समेत टिलिक्क टल्केको छ ।

सैलुन खोल्दाताका समाज र ग्राहकबारे मोहम्मद सम्झन्छन्, ‘कपाल काटेको २ रुपैयाँ र दारी काटेको १ रुपैयाँ थियो । तैपनि, गुन्डागर्दी चल्थ्यो । कपाल–दारी कटाउँथे । पैसा तिर्दैनथे, उल्टै तर्साउँथे ।’

अहिले त्यस्तो छैन । नेपाली समाजमा परिवर्तन आएको छ । काम गर्न सहज महसुस गरेका छन् उनले । मोहम्द बक्सिसका ३ छोरा र १ छोरी छन् । उनले सैलुनको कमाइबाटै छोराछोरीको पालनपोषण र शिक्षादीक्षाको प्रवन्ध गरेका छन् ।

उनी छोराछोरीलाई बहुमूल्य सम्पत्ति मान्छन् । छोराछोरीबारे भन्छन्, ‘आमाबुबाको धनसम्पत्ति नै छोराछोरी हुन् ।’ बक्सिसका जेठा छोरा अक्रम सलमानीले आईटीमा इन्जिनियरिङ गरेका छन् । समाजले हेपेको पेसा अँगालेरै छोराहरूलाई धनाढ्यहरूले झैँ इन्जिनियरिङ पढाउन सकेकामा उनी मक्ख छन् ।

अझ मक्ख छन्, छोरामाथिको लगानी फल्न थालेकोमा ।कान्छो छोरा किस्मत अली सलमानी जापानमा छन् । आईटीमा इन्जिनियरिङ गर्दै छन्, छात्रवृत्तिमा । बक्सिसले भाइका छोरालाई समेत बीबीएससम्म पढाइदिए ।

श्रीमतीले छोराहरूलाई सैलुनमा काम गराउन अनुरोध गर्दा उनी भन्थे, ‘पैसाले विद्यार्थीलाई बिगार्छ, उनीहरूको काम पढ्ने हो, पढ्नुपर्छ ।’
उनले छोराछोरीलाई उपयुक्त शैक्षिक वातावरणको चाँजोपाँजो मिलाइदिए । छोराछोरीले पौरख गरे ।

हिम्मत गरे जे पनि गर्न सकिनेमा विश्वास गर्छन् उनी । भन्छन्, ‘म जस्तो सामान्य काम गर्ने मानिसले दुई छोरालाई इन्जिनियरिङ पढाउनसक्नु चानचुने कुरा होइन । यहाँ कस्ता धनाढ्यले त सकेका छैनन् । तर हिम्मत गरे, सकिँदो रहेछ ।’

दुई छोरालाई इन्जिनियर पढाउन सक्नुमा मोहम्मद बक्सिस हिम्मतलाई जस दिन्छन्, त्योभन्दा बढी चाँही सीपलाई । बक्सिस दैनिक लगभग १५ सय रुपैयाँ आर्जन गर्छन् । नाई संघको नियमअनुसार चल्नु उनको दैनिकी । महिनाको अन्तिम मंगलबार सैलुन बन्द गर्छन् ।

५० सालतिर र अहिलेको नेपाली समाजमा शिर–टुप्पोको फरक पाएको बताउँछन् उनी । उनी भन्छन्, ‘मान्छे सुध्रिएका छन्, सभ्य पनि भएका छन् । हामीजस्ता श्रमजीविलाइपनि सम्मान गर्छन् ।’

कपिलवस्तुको बुद्धभूमि नगरपालिका–१० पुख्र्यौली घर हो मो.बक्सिसको । उनले कमाइ छोराछोरीको शिक्षामा लगानी गरे, आँखा चिम्लेर ।
छोराछोरीले लगानीको महत्व बुझे, पितृत्वलाई सलाम गरे ।

जताततै भीडभाड छ, स्वदेशमा रोजगारी छैन, देशमा बसेर केही गर्न सकिन्न भन्ने पनि छन् समाजमा । यस्ता मानिस र बोलीको खण्डन गर्दै बक्सिस भन्छन्, ‘सब बकम्फुसे कुरा ! नेपालमा जस्तो रोजगारीको क्षेत्र अन्य देशमा कम नै होला । म त जताततै रोजगारी देख्छु ।’

पुख्र्यौली पेसालाई व्यवस्थित र व्यवसायीकरण गर्न सके स्वदेशमा मनग्य आम्दानीे गर्न र उदाहरणीय परिवार निर्माण गर्न सक्नेमा उनी बक्सिस विश्वस्त छन् ।

बक्सिस लाजलाई पछाडि राखेर कुनै न कुनै सीपमूलक काम गर्न नेपालीलाई अनुरोध गर्छन् । हरेक पाठकलाई स्वदेशमै रही पौरख गरेर स्वाभिमानी नेपाली हुन उनीभित्रको हिम्मत र पेसाप्रतिको लगावले ऊर्जा थप्नेछ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत ९, २०७५ २१:३०