ओली–नेपालको तानातान, प्रचण्ड दोधारमा

A+ A A-

प्रचण्डका दुःख

श्रीमती सीता दाहालको उपचारको लागि अमेरिकामा रहेका प्रचण्ड अहिले राजनीतिक दोधारमा छन् । पार्टीमा उनी न केपी ओलीसँग नजिक हुन सकेका छन् न त माधवकुमार नेपालसँग नै । ओली पनि प्रचण्डलाई साथमा लिएर नेपाल समूहलाई साइजमा राख्न चाहन्छन् । नेपाल समूह पनि प्रचण्डलाई साथमा लिएर ओलीलाई साइजमा ल्याउन चाहन्छन् । तर प्रचण्ड भने कुन समूहलाई साथमा लिने निर्णयमा पुग्न सकेका छैनन् ।

प्रचण्डका अप्ठ्यारा

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी एमाले र माओवादी केन्द्र एकता भएको आज १० महिना पुग्दै छ । यो पार्टी एकता हुँदा आम कार्यकर्तामा जति आशा भरोसा र विश्वास थियो त्यो विस्तारै कम भएको छ ।

दुई पार्टी एकता हुँदा जुन आधार थियो त्यो अहिले भत्किएको छ । अहिले नेकपामा दैनिक नयाँ समिकरण बन्दै भत्कदै गएका छन् । पार्टी एकता हुँदा प्रचण्ड र केपी ओली नजिक थिए । तर पछिल्लो समयमा ओली र प्रचण्डको दुरी न नजिक न टाढाको अवस्थामा छ ।

नेकपाका अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी ओली प्रचण्डसँग दुरी बढाउन चाहदैनन । उनले नचाहेको भए यी दुई पार्टीबीच एकता पनि हुने अवस्था थिएन । ओली र प्रचण्ड सकारात्मक हुँदा पार्टी एकता भएको थियो । एकता हुँदा तीन महिनामा सबै तहको एकता गरी सक्ने भनिएको थियो तर सकिएको छैन ।

एकता लम्बिएसँगै नेकपामा गुट उपगुट जन्मेका छन् । एकता हुँदा भएका कयौं सहमतिहरु भत्केका छन् । कयौ नयाँ सहमति बन्ने क्रम जारी रहेको छ ।

प्रचण्ड–ओली

अध्यक्ष ओली प्रचण्डसँग मिलेर माधवकुमार नेपाल , झलनाथ खनाल र वामदेव गौतमलाई किनारा लगाउन चाहन्छन् । त्यही भएर उनले प्रचण्डसँग मिलेर जान चाहेको बुझिन्छ । माधव नेपाल महासचिव हुँदा आफूलाई किनारा लगाउन कुनै कसर बाँकी नराखेका कारण ओली नेपालप्रति कहिल्यै सकारात्मक हुन नसक्ने उनी निकट नेताहरु बताउछन् ।

नेपाल महासचिव हुँदा देश भरी उनको बहुमत हुने नै भयो तर ओली भने आफ्नै गृह जिल्लामा आफू निकटलाई जिल्ला कमिटीको सचिवसम्म बनाउन सक्ने हैसियतमा थिएनन ।

अहिले ओली नेतृत्वमा छन् उनी नेपाललाई किनारा लगाएर आफू पाँच बर्ष सम्म सरकारको नेतृत्व चाहन्छन् ।

ओलीले माधव कुमार महासचिव हुँदा झापा जिल्ला कमिटि अध्यक्ष माग्दा समेत नदिएको पीडा प्रचण्डसँग पोख्ने गरेका छन् । जकपुर महाधिवेशनमा जनकपुर बस्न नपाएर बर्दिवास आएर बस्नु परेर अपमानित हुनु भएको पनि ओलीले स्मरण गर्ने गरेका छन् ।

तीनै सन्दर्भ देखाएर ओलीले प्रचण्ड आप्mनो पक्षमा रहिरहुन् भन्ने चाहना राखेको देखिन्छ । ओली आफु नहुँदा नेतृत्व प्रचण्डलाई दिन तयार देखिन्छन् तर तत्काल नेतृत्व छाड्ने मनसाय उनको देखिँदैन । प्रचण्डले हतारो नगरुन् भन्ने उनको चाहना बुझिन्छ ।

प्रचण्ड–माधव नेपाल

माधवकुमार नेपाल पनि प्रचण्डलाई साथमा लिएर बलियो हुन चाहन्छन् । नवौ महाधिवेशनबाट पार्टीको कार्यकारी भूमिकामा नरहेका नेपाल पुन आफू उदाउन चाहेका छन् । उनी पुन अध्यक्ष अर्थात प्रधानमन्त्री हुन चाहन्छन् । यसको लागि उनलाई प्रचण्डको आवश्यकता छ । नवौ महाधिवेशनमा फरक फरक भएका झलनाथ खनाल र वामदेव गौतम पनि अहिले नेपाल समूहमा छन् ।

नेपाल, खनाल र गौतम बलियो हुन प्रचण्डको आवश्यकता छ । यो टिम प्रचण्डले रोजेको पद दिएर भए पनि सत्ता समिकरण र पार्टी समिकरण गर्न तयार छ । नेपाल निकट एक नेताले भने ‘हामी प्रचण्डलाई हेरिरहेका छौ । उनले यदि हाम्रो समिकरण माने भने पार्टी र सत्तामा पनि समिकरण गर्न हामी तयार छौ ।’

ती सदस्यले भने, ‘प्रचण्ड ओलीले सम्झौता कार्यान्वयन गर्ने विश्वस्त भएपनि विगतमा सरकार सञ्चालनमा धोका पाएकाले ढुक्क हुन सकिदैन । ओलीले कुनै पनि बेला धोका दिन सक्ने कुुरा प्रचण्डले बुझ्नुपर्छ । ’

नेपाल समूहका नेताहरु भन्छन् पहिलो पटकबाट प्रचण्डले शिक्षा लिएर अगाडि बढ्नु नै प्रचण्ड,कम्युनिष्ट आन्दोलन र देशको हितमा छ । यही भनेर वामदेव लगायत नेताहरु नेपाल र प्रचण्ड मिलाउन विभिन्न समयमा भेटघाट र बैठक गराउदै आएका छन् । यसैको पछिल्लो कडी गत फागुन १६ गते खुमलटारमा नेपाल,खनाल,गौतम र प्रचण्डको गोप्य बैठक बसेको थियो । त्यो बैठकमा नारायणकाजी र रामबहादुर थापालाई बोलाइएन । यो बैठक नयाँ समिकरणको लागि भएको बुझिएको छ ।

दोधारमा प्रचण्ड

प्रचण्डका आफ्नै अफ्ठ्याराहरु छन् । यदि ओलीलाई नै साथ दिएर अगाडि जाने हो भने उनले यो भन्दा पहिला नै धोका खाइसकेका छन् । ओली र प्रचण्डले २०७२ सालमा संयुक्त सरकार बनाएका थिए । जसमा आधा आधा समय सरकार सञ्चालन गर्ने भद्र सहमती भएको भनिएको थियो । तर ओलीले प्रचण्डलाई सरकारको नेतृत्व दिएनन् । उल्टै अरुसँग मिलेर सरकारबाट हटायो भनेर प्रचारबाजी गरेका थिए ।

यो कुरा प्रचण्ड अहिले पनि भुलेका छैनन् । पार्टी एकता गर्नु दुबै दलको आ आफ्नो बाध्यता थियो । तर रात रहे अग्राख पलाउछ भन्ने नेपाली उखान अनुसार प्याकेजमा नै पार्टी एकता गर्ने भनिएको थियो । तर अहिलेसम्म एकता प्रक्रिया प्रदेश भन्दा तल पुग्न सकेको छैन ।

तर पनि प्रचण्ड अहिले यता न उताका भएका छन् । उनी नत खुलेर ओलीको पक्षमा जान सकेका छन् न त नेपालसँग नै । पूर्व एमालेका दुई समूहमा प्रचण्ड जता लागे त्यतै पल्ला भारी हुन्छ । तर प्रचण्डको आफ्नो राजनीति नै दाउमा छ । भनिन्छ प्रचण्ड र ओलीबीच गोप्य ४ बुँदे सम्झौता भएको भनिन्छ ।

तर त्यो सम्झौता अहिलेसम्म नत प्रचण्डले नै बाहिर ल्याएका छन् न त ओलीले नै । तर पनि प्रचण्ड अबको डेढ बर्षमा आफुले सरकारको नेतृत्व पाउछु भन्ने कुरामा दोधारमा नै देखिन्छन् । यही भएर उनी कता जाने के गर्ने दोधारमा रहेका उनी निकट नेता बताउछन् ।

ओली अहिले प्रचण्डलाई आफू नजिक राखेर नेपाल लगायतलाई तर्साउने योजनामा छन् । तर ओली निकट नै मानिने पूर्व एमाले महासचिव सहित रहेका ईश्वर पोखरेल पूर्व माओवादी नजिक ओली समूह पर्नु हुँदैन भन्नेमा छन् ।

ओली पछि आफू अध्यक्ष हुने अवसर माओवादीसँगको एकताकै कारण सकिएकाले त्यही तुस निकाली रहेका छन् । उनी कहिले सार्वजनिक कार्यक्रममा बोलेर त कहिले सामाजिक संजालमा लेखेर तितो पोखिरहेका हुन्छन् ।

गोप्य भनिएको ४ बुँदे सहमति ओलीले पालना गर्दैनन भनेर प्रचण्ड अहिले पनि दोधारमा छन् । प्रचण्डको पहिलो विकल्पमा ओली रोज्ने हो भने प्रधानमन्त्री हुने इच्छा त्याग्नु पर्ने देखिन्छ । प्रचण्डको समिकरण ओलीसँग भए नेपाल समूह किनारामा पर्ने छन् ।

प्रचण्ड नेपाल समूहका युवाहरुलाई साथमा लिएर अगाडि बढ्न पनि चाहन्छन् । यसकोलागि उनले ओली छोडेर नेपालसँग मिल्नु पर्ने हुन्छ ।

पार्टी एकीकरणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका युवा नेता जनार्दन शर्मा अहिले पार्टीको एकता पछि अलि पर बसेका छन् । विष्णु पौडेललाई महासचिव र शर्मालाई संगठन प्रमुख बनाउने सहमति भएको थियो । तर पौडेल महासचिव भएपछि संगठनको जिम्मेवारी पनि आफूले नै लिए ।

यसबाट ओली नजिक भएका शर्मा टाढा भए । एकता भएको समयमा पूर्व माओवादीका केही युवा नेताहरु अब ओलीसँग मिलेर जानु पर्छ भन्नेमा थिए । ओलीसँग भएको विश्वास र भरोसा प्रति पूर्व माओवादी नेताहरुको मोहभंग भएको एक नेताले बताए ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, चैत ७, २०७५ २३:०९