कोरोना असर : अटो बजार सुस्तायाे

A+ A A-

कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण विश्वव्यापी बढिरहेको अवस्थामा यसले विश्वको अर्थतन्त्र नै धरासायी बनाउने आँकलन विश्व बैंकले गरिसकेको छ ।

विश्व बजार चीनले ओगटिरहेका बेला चीन आफैँ कोरोनाले थलिएपछि विश्व बजार नै सुस्ताएको अवस्था छ ।

छिमेकी मुलुक चीनमा कोरोना फैलिएसँगै नेपालमा कच्चा पदार्थदेखि लत्ताकपडा आदि सबै प्रकारका वस्तुको आयात ठप्प छ । यसको सबैभन्दा धेरै प्रभाव अटो क्षेत्रमा परेको अटो व्यवसायीहरूको सङ्गठन नेपाल अटो डिलर्स एसोसिएसनका सचिव अनुप बरालले बताए ।

‘२ महिनाभन्दा बढी भइसक्यो, गाडीका स्पेयर पार्ट्सलगायत विद्युतीय गाडी, स्कुटर नेपाल भित्रिन पाएका छैनन्’, उनले भने, ‘अहिले बजारमा विद्युतीय सवारी धेरै कम भइसकेको छ । अबको अझै केही समय यस्तै भइरहने हो भने बजार नै खुम्चिन सक्छ ।’

सचिव बरालका अनुसार अहिले बजारमा पर्याप्त मात्रामा चिनियाँ इलेक्ट्रिक मोटरसाइकल, एक्सेसरिज, पार्ट्स तथा हेलमेट जस्ता वस्तुहरूको अभाव क्रमशः बढ्दै गएको छ । र, छिट्टै यसले नेपाली बजारमा चरम रूपमा लिनेछ ।

विभाग भने कोरोनाकै कारण अटो क्षेत्रमा असर नभएको बताउँदै आएको छ । कोरोेनाको प्रभाव भने पर्न बाँकी नै रहेको विभागको भनाइ छ ।

‘बजारमा चीनबाट आउने सामानमा कमी आइसकेको छैन । चाइनाबाट सवारी साधन तथा त्यसका पार्टपूर्जा आउन नै थोरैमा ४० दिन लाग्छ । त्यसो हुँदा नाका बन्द हुनेवित्तिकै बजारमा अभाव हुँदैन’, विभागका सूचना अधिकृत शिशिर ढुंगाना भन्छन्, ‘त्यसमाथि पनि नेपाल र चीनबीचको नाका मात्र ठप्प भएको हो, कोलकत्ता बन्दरगाह हुँदै चीनबाट नेपालमा सवारी साधन तथा त्यसका पार्टपुर्जा त आयात भइरहेका छन् नि !’

उनले कोरोना फैलनुपूर्व नै छुटिसकेका मालवाहक जहाजहरू भने आउने क्रम जारी रहेको बताए । विभागले बजारमा कोरोनको असर नपरिसकेको बताइरहँदा सचिव बराल भने कोरोनाको त्राससँगै बजारमा नगद प्रवाह (क्यास फ्लो) नै बन्द हुने अवस्थामा पुगिसकेको बताउँछन् ।

चीनबाहेक अन्य देशहरू भारत, थाइल्यान्ड, फ्रान्स, जर्मनीलगायतका देशहरूबाट हुने आयातमा भने कोरोनाले कुनै असर पारेको छैन । चीनबाहेक अन्य देशहरूबाट आयात रोकिएको छैन ।

अधिकृत ढुंगाना भन्छन्, ‘अरू देशमा खासै कोरोनाको प्रभाव परेको छैन, आयात भइरहेको छ । चीनबाट पनि आयात भइरहेको छ । यो जनवरीबाट भने थोरै कमी आएको हो । अब चीनबाट आउने सामान घट्दै जान्छ । त्यसको असर सरकारले नाका बन्द गर्नेवित्तिकै देखिँदैन । असर देखिन अझै २ देखि ३ महिना लाग्छ ।’

विभागको तथ्याङ्क हेर्ने हो भने नेपाली बजारमा कोरोनाको असर देखिएको पाइँदैन । आयात दर खस्कनुको सट्टा उल्टो बढेको छ । चालू आर्थिक वर्षको ७ महिनामा नेपाल र चीनबीच १ खर्ब ३३ अर्ब ६८ करोड रुपैयाँ बराबरको व्यापार भएको तथ्याङ्क छ । यो रकम गत वर्षभन्दा १० अर्ब ५८ करोड रुपैयाँले बढी हो ।

गत वर्ष सोही अवधिमा नेपाल र चीनबीचको व्यापार १ खर्ब २२ अर्ब ४ करोड रुपैयाँ बराबरको थियो । अहिले २ देशबीचको व्यापार बढेको देखिए पनि यसको असर २ देखि ३ महिनापछि मात्र देखिने विभागले बताएको छ ।

कोरोना सङ्क्रमण रोक्न दुवै देशले १४ माघदेखि २ देशबीच सीमामा पर्ने ९ वटा नाकाहरू सहमतिमै बन्द गरेका थिए । तीमध्ये सबैभन्दा धेरै व्यापार हुने रसुवागढी र तातोपानी नाका हुन् ।

विभागका अनुसार रसुवागढी नाकाबाट २६ अर्ब २३ करोड रुपैयाँको वस्तु आयात भएको छ । तातोपानी नाकाबाट भने ४ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँको समान आयात भएको छ । यो नाका बन्द हुनुअघि १४ माघसम्मको तथ्याङ्क हो ।

त्यसो त चालू आर्थिक वर्षकोे ७ महिनामा मुलुकमा कुल आयातदर भने घटेको छ । विदेशबाट ८ खर्ब ३ अर्ब रुपैयाँको सामान आयात भएको विभागको तथ्याङ्क छ । यो अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा ३.५६ प्रतिशतले कम हो । अघिल्लो वर्ष सोही अवधिमा ८ खर्ब ३३ अर्ब रुपैयाँको आयात भएको थियो ।

अटोमा विश्व बजार नै ओगटिरहेको चीनमा उत्पादन अहिले शून्यप्रायः छ, जसले गर्दा भारतमा नै उत्पादन हुने गाडीहरूका पार्ट्स भने चीनबाट आयात गर्नुपर्ने हुन्छ । यसले गर्दा कोरोनाले विशेषगरी यातायातका साधनहरूमा बढी प्रभाव पार्ने गरेको छ ।

त्यसैको प्रभाव अहिले भारत र कोरियाबाट आउने सवारीका पार्टपुर्जा, गाडी, मोटरसाइकलहरूमा भने कमी आएको सचिव बराल बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘कोरोनाको प्रत्यक्ष असर अहिले नेपालमा खासै नदेखिए पनि विश्व अर्थतन्त्रमा यसको असर भयावह हुन सक्छ । यसले नेपाल मात्र नभएर अन्य देशहरूमा पनि चेन इफेक्ट हुने प्रबल सम्भावना छ ।’

बराल चीनले कोरोना सङ्क्रमितको संख्या घटाउँदै लगेकाले पनि सोचेजस्तो विकराल अवस्था आउँदैन भन्नेमा छन् । तर, तत्काल हुने असरले चाहिँ नेपाली बजार डामाडोल बनाउन सक्ने उनको बुझाइ छ ।

यस वर्ष चीनसँग नेपालको व्यापार घाटा १ खर्ब ३१ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ रहेको छ । गत वर्ष समीक्षा अवधिमा १ खर्ब १९ अर्ब ६० करोड रुपैयाँ थियो ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, फागुन २२, २०७६ १५:१४