महामूर्खको खोजी : मुख्यमन्त्रीदेखि नेता गिरिसम्म सूचीमा

A+ A A-

जनकपुरधाममा महामूर्खको खोजी सुन्दा उटपट्याङ लाग्न सक्छ तर सत्य यही हो । जनकपुरधाममा महामूर्खको अहिले खोजी भइरहेको छ । हरेक वर्षझैँ कुनै एक जनालाई यसपालि पनि महामूर्खको उपाधि प्रदान गरिनेछ ।

होली अर्थात् फागुपूर्णिमा नजिकिएसँगै जनकपुरधाम क्षेत्रमा आजभोलि सबैभन्दा बढी चर्चा केहीको छ भने त्यो महामूर्ख सम्मेलनकै हो । मिथिला नाट्य कला परिषद् (मिनाप)को आयोजनामा जनकपुरधाममा प्रत्येक वर्ष हुने महामूर्ख सम्मेलनको यसपालि पनि भव्य तयारी भइरहेको छ ।

यसका लागि एक जना विशिष्ट व्यक्तिको खोजी पनि भइरहेको छ । व्यंग्यात्मक शैलीमा हुने सो कार्यक्रममा कुनै एक विशिष्ट व्यक्तिलाई यो उपाधि प्रदान गरिने गरिएको मिनापका अध्यक्ष परमेश झाले बताए ।

यसपालि प्रदेश २ का मुख्यमन्त्री लालबाबु राउत, पूर्वउपप्रधानमन्त्री एवम् कांग्रेसका उपसभापति विमलेन्द्र निधि, कांग्रेस नेता प्रदीप गिरि र पूर्वमन्त्री मातृकाप्रसाद यादवको नाउँ चर्चामा रहेको छ । यीमध्ये नै कुनै एक जनालाई महामूर्खको उपाधि प्रदान गरिने मिनाप स्रोतले जनाएको छ ।

जानकी मन्दिरको प्राङ्गणमा हुने सो महामूर्ख सम्मेलनमा गत वर्ष जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका प्रमुख लालकिशोर साहलाई महामूर्खको उपाधि प्रदान गरिएको थियो ।

सो महामूर्ख सम्मेलनमा महामूर्खका अतिरिक्त अन्य व्यक्तिहरूलाई पनि विभिन्न मूर्खको उपाधि प्रदान गरिनेछ । बैशाखनन्दन, डपौरशंखको, लोढाशंकर (मुर्ख), मुसरीलाल, हराशंख, बज्रकिट, वोतलानन्द,, बंशकुरहरी, चपाटनन्दन, खेसारीलाल, मनतोरिया र जिलेविया मूर्खको उपाधि प्रदान गरिनेछ ।

उपाधि प्राप्त गर्न सफल व्यक्तिलाई विभिन्न तरकारीसहितको माला पहि¥याइन्छ भने व्यंग्यात्मक तस्बीरसहितको चित्रकला पनि प्रदान गरिने तयारी भइरहेको छ । महामूर्ख सम्मेलनमा हजारौँ दर्शकहरू सहभागी हुनेछन् ।

समारोहमा होलीको गीत एवम् व्यंग्यात्मक कवि सम्मेलनसमेत हुने मिनापका पूर्वअध्यक्ष सुनिल मल्लिकले बताए ।

महामूर्ख सम्मेलनको इतिहास

महामूर्ख सम्मेलन नेपालका विभिन्न स्थानमा हुने गरेको छ । जनकपुरधाममा यो सम्मेलनले निकै उचाइ प्राप्त गरेको छ । तर, यसको प्रारम्भ नेपालको वीरगञ्जबाट भएको स्थानीय जानकारहरू बताउँछन् ।

मैथिली साहित्य परिषद् वीरगञ्जले २०५० सालमा यस प्रकारको पहिलो आयोजना गरेको थियो । पहिलो महामूर्ख लाला माधवेन्द्रजी भएका थिए । यो सम्मेलनको परिकल्पनाकारमध्येका एक मैथिली साहित्य परिषद्का पूर्वमहासचिव एवम् वरिष्ठ पत्रकार चन्द्रकिशोर झा भन्छन्, ‘नेपालमा २०४६ सालमा बहुदल आएको थियो । राजनीतिक रूपले बदलाबको समय थियो । त्यही बदलाबको बेला समाजिक तथा साहित्यिक क्षेत्रका व्यक्तिको पनि योगदानको आवश्यकता रहेको थियो । त्यहीबेला यस प्रकारको कन्सेप्ट आएको होे ।’

समाजमा रहेका विकृति, विसङ्गतिलाई समाप्त पार्र्न व्यंग्यले धेरै सहयोग गर्ने गरेको उनको कथन छ ।

जनकपुरधाममा २०६१ सालबाट महामूर्ख सम्मेलन हुँदै आएको छ । २०६१ सालमा महामूर्खको उपाधि मैथिली कवि नरेश ठाकुर, २०६२ मा एमाले नेता शीतल झा, २०६३ मा जनकपुरधाम नगरपालिकाका तत्कालीन मेयर हरिबहादुर बीसी, २०६४ मा सद्भावना नेता ओमकुमार झा, २०६५ मा वरिष्ठ साहित्यकार डा. राजेन्द्र विमल, २०६६ मा पूर्वमन्त्री रामचन्द्र झा, २०६७ मा नेपालका चर्चित राजनीतिक विश्लेषक सीके लाल, २०६८ मा साहित्यकार रामभरोस कापडी भ्रमर, २०६९ मा सांसद रामसरोज यादव, २०७० मा राजपाका नेता एवं पूर्व सांसद डा. विजयकुमार सिंह, २०७१ मा नेकपा नेता एवम् सांसद शत्रुधन महतो र २०७२ मा श्मसान घाटलाई स्वर्गद्वार बनाएर चर्चा कमाएका पवन सिङ्घानियालाई महामूर्खको उपाधि प्रदान गरिएको थियो ।

२०७३ सालमा सप्तरीको मलेठमा भएको घटनाका कारण अन्तिम समयमा कार्यक्रम स्थगित गरिएको थियो भने २०७४ सालमा राजसभा सदस्य एवम् राजपा नेता वृशेषन्द्र लाललाई महामूर्खको उपाधि प्रदान गरिएको थियो । गत वर्ष जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका मेयर लालकिशोर साहलाई महामूर्ख उपाधि दिइएको थियो ।

महामूर्खको छनोट कसरी हुन्छ ?

महामूर्खको छनौट कसरी हुन्छ ? धेरैको उत्सुकताको विषय हुन सक्छ । यो कम मिहिनेतको कुरो नभएको, धेरै दिमाग खियाउनु पर्ने आयोजकहरू बताउँछन् ।

महामूर्ख सम्मेलनको आयोजक मिथिला नाट्य कला परिषद्का पूर्वअध्यक्ष मदन ठाकुर भन्छन्, ‘महामूर्खको छनोटका लागि तयारीसँगै खोजी सुरु भइहाल्छ । यसका लागि एउटा कमिटी गठन गरिन्छ । त्यसैले निर्णय गर्दै आएको छ । केही व्यक्ति महामूर्ख बन्नका लागि कसेर लागेका हुन्छन् ।’

जनकपुरधामका स्थानीय पत्रिकाहरू एक हप्ता पहिलादेखि नै को महामूर्ख बन्ने ? त्यसको नाउँमा चर्चा चलाएका हुन्छन् । नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषाका अध्यक्ष अनिल मिश्र भन्छन्, ‘महामूर्ख जनकपुरधामको एकटा लोकप्रिय कार्यक्रम हो । त्यसलाई मिडियाले नसमेट्ने कुरै आउँदैन । मिडियामा चर्चा भएपछि कार्यक्रको आकर्षण बढ्ने गरेको छ ।’

धेरैलाई लाग्न सक्छ, महामूर्ख को बन्छ ? तर, आश्चर्यको कुरो यो रहेको छ कि धेरै मानिस कामना गरिरहन्छन्– यसपालि म महामूर्ख बनूँ ।

२०६५ सालका महामूर्खको उपाधि प्राप्तकर्ता एवम् मैथिलीका वरिष्ठ साहित्यकार डा. राजेन्द्रप्रसाद विमल भन्छन्, ‘उपाधि प्राप्त गर्नु आफैँमा ठूलो उपलब्धि हो । प्रेमले दिएको विष पनि मान्छेले पिउने गरेको इतिहास छ । यस्तोमा महामूर्ख उपाधि पाउनु ठूलो कुरा हो ।’

२०७५ सालका महामूर्ख लालकिशोर साहले पनि महामूर्खको उपाधि प्राप्त गर्नुलाई उपलब्धिको रूपमा लिएको बताए ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, फागुन १७, २०७६ ०७:५७