‘अनुगुञ्जन’मा गुञ्जिएको शब्द-गुञ्जन

A+ A A-

कवि उत्तमकृष्ण मजगैयाँको नवीन कवितासङ्ग्रह ‘अनुगुञ्जन’ हालै मात्र बजारमा आएको छ । उक्त सङ्ग्रह गत ३ फागुनमा विमोचन भएको हो ।

शब्दार्थ प्रकाशन, चाबहिल प्रकाशक रहेको उक्त कृतिमा ५१ कविता सङ्गृहीत छन् । यो सङ्ग्रह छन्दोबद्ध कवितासङ्ग्रह हो ।

मजगैयाँ पुराना साहित्य साधक हुन् । उनका यसअघि नै हाँस्यव्यंग्य कविता तथा हाँस्यव्यंग्य निबन्धसङ्ग्रह गरी ५ तथा कवितासङ्ग्रह १, कथासङ्ग्रह १ र खण्डकाव्य २ गरी ९ वटा कृति प्रकाशन भइसकेका छन् ।

‘अनुगुञ्जन’ २०५९ सालयताको उनको पहिलो कृति हो । र, योसमेत उनका प्रकाशित कृतिको संख्या १० पुगेको छ ।

१२८ पृष्ठको यस पुस्तकमा झण्डै ४० पृष्ठमा कवि र सङगृहीत कविताका बारेमा लेखिएको छ ।

‘अनुगुञ्जनको ध्वनि तरङ्गमा लहरिँदा’ शीर्षकमा गोविन्दराज विनोदीले सङ्ग्रहभित्र समेटिएका कविताहरूको राम्रो विश्लेषण गरेका छन् । यसैगरी ‘कविता काननमा मीठो धून फैलाउने कृति’ शीर्षकमा प्रा.डा. नारायणप्रसाद खनालले कविको कवित्व तथा कृतित्वका बारेमा विस्तृत जानकारी गराएका छन् ।

शब्दार्थ प्रकाशनको प्रकाशकीय अनि प्राक्कथनअन्तर्गत कविले लेखेका कुराले धेरै बोल्छन् ।

‘समाजमा म जोडिँदै अनेक तत्त्व–तत्त्वमा,
दिएर सूक्ष्म दृष्टि जे सकेँ छरेँ कवित्वमा,
समाजबाट नै लिएँ नयाँ छ के र सिर्जित,
तसर्थ ‘सिर्जना’ गरेँ समाजमै समर्पित ।’

भन्दै कविले आफ्ना कविता समाजलाई समर्पण गरेका छन् । उक्त श्लोकमा उनले आफू समाजमा जोडिएर, समाजमै घुलमिल भएर र समाजबाटै लिएका कुरा समेटेर कृति तयार भएको तथा समाजबाटै जन्मिएको कृति समाजलाई समर्पण गर्नु आफ्नो कर्तव्य ठानेका र सोहीअनुसार कृति समाजमै समर्पण गरेका बुझ्न सकिन्छ ।

गोविन्दराज विनोदीले आफ्नो लेखनीमा ‘प्रस्तुत कवितासङ्ग्रहमा विविध छन्दको सफल प्रयोगद्वारा कविको युगदृष्टि र परिष्कारचेती मधुमय सृष्टि विषय वैविध्यमा देख्न सकिने’ उल्लेख गरेका छन् ।

‘कवि मजगैयाँका हरेक कविता पठन र मननयोग्य रहेका तथा कतिपय कविताले वर्तमानलाई अथ्र्याउने र कतिपय कविता कालजयी भएको’ समेत उनको टिप्पणी छ । ‘प्रकृतिको मानवीकरण, मानवको प्रकृतीकरण, कला, धर्म, संस्कति र प्रकृति बिम्बको सार्थक प्रयोग, नवीन प्रतीक योजना, अलङ्कार, रस, रीति, गुण आदिको संवहन र अभिव्यक्तिको निश्छल प्रकटीकरण उहाँका कविताका शक्ति हुन्’ भन्ने विनोदीको टिप्पणीले कवि तथा यस कृतिबारे धेरै कुरा बोल्छ ।

प्रा.डा. नारायणप्रसाद खनालले आफ्नो लेखनीमा ‘कवि उत्तमजीको कोमल हृदयको परिस्पन्दन नै समग्र अनुगुञ्जन हो’ भनेका छन् । उनले अगाडि भनेका छन्, ‘यो कृति त्यस्तो प्रतिबिम्ब हो, जसमा समाजभित्र रहेका यावत् विषयवस्तु बिम्ब बनेर रहेका छन् भने प्रेम, माया–ममता, स्नेह, शुभाशिष, शुभकामना–शुभभावना सौन्दर्यका निःष्यन्द बनेर रहेका छन् । भाषामा पूर्ण अधिकार भएका कवि उत्तमजी शैलीगत दृष्टिले पनि अनुगुञ्जनमा बग्नुभएको र भाषिक मिठासले पूरै सङ्ग्रह मधुरतम बनेको’ उनको टिप्पणी छ ।

एक निष्पक्ष एवम् स्वतन्त्र पाठकको रूपमा भन्नुपर्दा ‘अनुगुञ्जन’मा कवि उत्तम मजगैयाँ यति मजाले बगेका छन्, जसको जुनसुकै शब्दमा प्रशंसा गरे पनि कम नै हुन्छ । कविले मानवीय संवेदना, प्रकृतिप्रेम, समाज एवम् समग्र परिवेशलाई बडो आकर्षक ढंगले प्रस्तुत गरेका छन् । कविताहरु एकसे एक बेजोड लाग्छन् । स्वादिला कविता पढिरहूँ र पटक पटक पढिरहूँ लाग्छन् । भाषा बोधगम्य र सरल छ ।

निश्चय नै, मानिस सामाजिक प्राणी हो र जे जति विषय भेटिन्छन्, समाजमै भेटिन्छन्, आसपासमै भेटिन्छन् । तिनलाई कसरी लिने र कसरी प्रस्तुत गर्ने भन्ने व्यक्तिको भावना, सोच र शैलीद्वारा निर्देशित हुने विषय हो । मजगैयाँले चाहिँ हरेक पाठकलाई आफैँले भोगेको महसुस गराउने ढंगमा भावयुक्त एवम् सुन्दर कविताहरू जन्माएका छन् ।

राष्ट्रप्रेम र राष्ट्रियता, मानवता, प्राकृतिक सुन्दरता, मानवीय संवेदना, राजनीति आदि विषयवस्तु समेटिएका कविताहरू पढेपछि तिनको गुञ्जन एवम् मीठो ध्वनि र भाव लामो समयसम्म आइरहन्छ, गुञ्जिरहन्छ ।

यिनै आधारमा नेपाली कविता साहित्यका क्षेत्रमा यस कृतिले विशिष्ट स्थान लिन सफल हुने कुरामा कुनै सन्देह छैन । कवि मजगैयाँलाई हार्दिक बधाई ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, फागुन १७, २०७६ ०८:१३