सेती प्रादेशिक अस्पतालको सीटी स्क्यान खरिद प्रक्रियामा ढिलाइ

A+ A A-

सेती प्रादेशिक अस्पतालमा सीटी स्क्यान खरिद प्रक्रियामा ढिलाइ भएको छ । अस्पताल प्रशासनको लापरबाहीका कारण चालू आर्थिक वर्षको ७ महिना बित्दा पनि खरिद प्रक्रिया अगाडि बढ्न सकेको छैन ।

चालू आवका लागि प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयले सेती प्रादेशिक अस्पतालमा सीटी स्क्यान मेसिन खरिद गर्न साढे ८ करोड र त्यसको भवन निर्माणका लागि ६ करोड विनियोजन गरेको छ । तर अस्पतालका मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट डा. हेमराज पाण्डेले भने आन्तरिक कारण देखाउँदै सीटी स्क्यान मेसिन खरिद गर्न समस्या रहेको बताउँदै आएका छन् ।

रकमान्तरका लागि मन्त्रालयमा परिपत्र

मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा. पाण्डेले हाल अस्पतालमा उक्त मेसिन खरिद गर्न नसकिने भन्दै मन्त्रालयमा रकमान्तरका लागि पत्र पठाएका छन् । अस्पताल विकास समितिसँग छलफलविना नै डा. पाण्डेले रकमान्तरका लागि पत्र पठाएका हुन् । डा. पाण्डे भन्छन्, ‘अस्पतालमा तत्काल सीटी स्क्यान खरिद गरिए पनि यसलाई कसरी सञ्चालन गर्ने भन्ने संरचनाको अभाव देखिएकाले रकमान्तरका लागि पत्र पठाइएको हो । हाल अस्पतालमा सीटी स्क्यानभन्दा पनि अन्य उपकरणहरू आवश्यक छन् । यसका लागि ठूलो रकम भएकाले यसमा धेरै अध्ययन गर्नुपर्ने, विज्ञ टोलीबाट पनि हेर्नुपर्ने हुन्छ ।’

उनले थपे, ‘सीटी स्क्यान किन्ने त हो, तर यसका साथै अस्पतालमा अन्य अत्यावश्यक उपकरण भेन्टिलेटर, इन्डोस्कोपी, कलर अल्ट्रासाउन्डजस्ता उपकरण बढी आवश्यक थिए । त्यसैले यो सीटी स्क्यान मेसिनभन्दा पनि अन्य उपकरण किन्न अनुमति पाऊँ भनेर मन्त्रालयमा पत्र पठाएको हुँ ।’ यी उपकरण अस्पतालमा उपलब्ध भए बिरामीलाई निजी अस्पताल जानु नपर्ने, सुलभ मूल्यमा उपचार पाउन सक्ने उनको भनाइ छ ।

बिरामीलाई सास्ती, चर्को मूल्य तिर्दै पालो कुर्नुपर्ने बाध्यता

प्रदेशको एक मात्र रेफरल अस्पतालका रूपमा रहेको सेती प्रादेशिक अस्पतालमा सीटी स्क्यान सेवा नहुँदा बिरामीहरू सास्ती खेप्न बाध्य छन् । उक्त सेवाका लागि अस्पताल पुग्ने बिरामीलाई अहिले निजी अस्पताहरूमा पठाइने गरिएको छ । त्यो पनि प्रभावकारी नभएको बिरामीको गुनासो छ ।

मन्त्रालयले मेसिन खरिदका लागि बजेट विनियोजन गर्दा पनि अस्पताल प्रशासनले खरिद प्रक्रिया सुरु नगरेको भन्दै सेवाग्राहीहरूले आक्रोश पोखेका छन् । धनगढी उपमहानगरपालिका– १०, जुगेडाका भगीरथ रानाले अस्पतालमा तत्काल सीटी स्क्यान सेवा सुरु हुनुपर्ने माग गरे । उनले भने, ‘अहिले अस्पतालमा आउने बिरामीहरूलाई सीटी स्क्यानका लागि निजी अस्पतालहरूमा पठाइने गरेको छ, यो निकै खर्चिलो छ, हामी सेती प्रादेशिक अस्पतालबाट यो सेवा लिन चाहन्छौँ ।’

बिरामीहरूले निजीक्षेत्रबाट सञ्चालित सीटी स्क्यान सेवा लिँदा सामान्य सीटी स्क्यानका लागि ८ हजारदेखि १८ हजारसम्म तिर्न बाध्य छन् । जबकि सेती प्रादेशिक अस्पतालमै यो सेवा सुरु भए बिरामीले ४ हजारमै त्यस्तो सेवा पाउन सक्नेछन् ।

सेवाग्राहीहरू यथाशीघ्र अस्पतालमा सीटी स्क्यान सेवा सुरु हुनुपर्ने बताउँछन् । अस्पतालमा रहेका डाक्टरहरूको निजी अस्पतालमा लगानी भएका कारण प्रादेशिक अस्पतालमा सीटी स्क्यान खरिद गर्न आनाकानी गरेको सेवाग्राही रूपबहादुर कुँवरको आरोप छ ।

उनले भने, ‘अस्पतालजस्तो संवेदनशील क्षेत्रमा राजनीति मौलाउँदै गएको छ । यो गलत परम्परा हो ।’ कसैको व्यक्तिगत स्वार्थका कारण नागरिकहरू स्वास्थ्य सेवाबाट वञ्चित हुन नहुने उनको तर्क छ ।

मन्त्रालय भन्छ : सीटी स्क्यान अत्यावश्यक

सेती प्रादेशिक अस्पतालमा सीटी स्क्यान खरिदका लागि विगतमा पनि चर्चा नचलेको होइन । सरकारी तथा विभिन्न गैरसरकारी निकायले मेसिन खरिदका लागि सहयोगको तत्परता देखाएकै हुन् । यस वर्ष पनि सामाजिक विकास मन्त्रालयले अस्पतालमा सीटी स्क्यान खरिदका लागि साढे ८ करोड र त्यसको भवन निर्माणका लागि ६ करोड विनियोजन गरेको छ । तर, चालू आवको ७ महिना बितिसक्न लाग्दासमेत खरिद प्रक्रिया भने सुरु भएको छैन । अस्पताल प्रशासनले आन्तरिक कारण देखाउँदै सीटी स्क्यान खरिद गर्न नसकिने भन्दै रकमान्तरका लागि उल्टै मन्त्रालयमा पत्र पठाएको छ । तर मन्त्रालयले भने रकमान्तर गर्न नसकिने भन्दै तत्काल सीटी स्क्यान मेसिन खरिद गर्न निर्देशन दिएको छ ।

सामाजिक विकास मन्त्रालयका सचिव झंकर विष्टले बजेट संशोधन गर्न मिल्ने अवस्था नरहेको बताए । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा मेसिन खरिद भए प्रदेशका नागरिकले सस्तो मूल्यमा सीटी स्क्यान सेवा पाउने भएकाले मेसिन खरिदका लागि अख्तियारी पठाइसकेको उनले बताए । उनले भने, ‘अस्पताल प्रशासनले बजेट संशोधनका लागि पत्र पठाएको थियो तर संशोधन गर्न मिल्दैन, सो पत्रमा अन्य उपकरण आवश्यक रहेको भनिएको छ, हामी अन्य उपकरणका लागि थप बजेट विनियोजन गर्न तयार छौँ ।’

अस्पताल प्रशासनले संरचना अभाव भएका कारण सीटी स्यान मेसिन खरिद गर्न नसकिने भन्दै पन्छिन खोजेको उनको भनाइ छ । उनले थपे, ‘तर मन्त्रालयले सीटी स्क्यान मेसिन सञ्चालनमा लागि आवश्यक भवन निर्माणका लागि थप ६ करोड बजेटको अख्तियारी छ । त्यसैले अस्पताल प्रशासन बहाना बनाउँदै उम्किन अब पाउँदैन, सीटी स्क्यान खरिद गर्नैपर्छ । प्रदेश सरकार सेती प्रादेशिक अस्पतालको स्तरोन्नति चाहन्छ ।’

अस्पताल प्रशासनलाई मेसिन खरिद गर्नैपर्ने दबाब

अस्पताल प्रशासनको प्रस्ताव मन्त्रालयले अस्वीकार गरेपछि अब सीटी स्क्यान मेसिन खरिद गर्ने पर्ने दबाब अस्पताल प्रशासनलाई परेको छ । डा. पाण्डेले भने, ‘सीटी स्क्यानका लागि आवश्यक संरचनाको अभाव रहेकाले रकमान्तरका लागि पत्र पठाएको थिएँ, मन्त्रालय रकमान्तरका लागि तयार नभएपछि अब सीटी स्क्यान नै खरिद हुन्छ ।’ उनले सीटी स्क्यान खरिदका लागि सरोकारवालाहरूसँग छलफल गरेर प्रक्रिया अगाडि बढाउने बताए ।

डा. पाण्डेको बाहिर सीटी स्क्यान मेसिनमा लगानी रहेको आरोपसमेत लाग्दै आएको थियो । तर उनी सीटी स्क्यान मेसिनमा आफ्नो लगानी नरहेको दाबी गर्छन् । उनले भने, ‘प्रमाणसहित आवस्, सजाय भोग्न म तयार छु । मेरो कुनै नर्सिङ होम अथवा निजी अस्पतालको सीटी स्क्यान मेसिनमा लगानी छैन ।’ उनले थपे, ‘मेरो सामान्य क्लिनिक भने छ, म त्यसमा बिहान बेलुका बस्छु अन्य समय म अस्पतालमै बिताउँछु ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, माघ २७, २०७६ १९:५२