पूर्वप्रधानमन्त्री देउवाकै गृहजिल्लामा छैन व्यवस्थित ‘बसपार्क’

A+ A A-

सुदूरपश्चिम प्रदेशको हिलस्टेसनका रूपमा चिनिने डडेल्धुरा सदरमुकाममा व्यवस्थित बसपार्क नहुँदा यातायातका साधन पार्किङका लागि समस्या छ ।

पहाडी जिल्लाको केन्द्रका रूपमा विकसित हुन थालेको डडेल्धुरा सदरमुकाम अव्यवस्थित हुँदै जान थालेपछि सर्वसाधारण र आउने जाने यात्रुले सास्ती भोग्नुपरेको परिरहकाे छ ।

सडक विभागले भीमदत्त राजमार्ग निर्माणका क्रममा झण्डै दुई दशकअघि सदरमुकाम बागबजारको छेउमा निर्माण गरिदिएको सवारीसाधन विश्रामस्थललाई हाल बसपार्कका रूपमा प्रयोग गरिएको छ ।

तर, सानो विश्रामस्थलमा सवारीसाधनको चाप बढी हुने भएकाले यात्रुहरूलाई बसाउने र उतार्ने काम सडकबाटै गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको सवारीचालकहरू बताउँछन् । व्यवस्थित बसपार्कको अभावमा सडकमा हिँड्ने बटुवालगायत स्थानीय व्यापारीहरूले समस्या झेल्दै आएका छन् ।

पहाडी जिल्लाको केन्द्रविन्दु मानिने डडेल्धुरा सदरमुकाम भएर दैनिक ५ सयभन्दा बढी सवारीसाधनहरू आउजाउ गर्छन् । यात्रुवाहक सवारीसाधनका अलावा ट्रक, टिपर, लहरी, ट्रयाक्टर र अन्य भारवाहक यातायातका साधनहरूको चाप दिनहुँ बढ्दै गएको छ ।

देउवाकै गृहजिल्लामा व्यवस्थित बसपार्कको अभाव

डडेल्धुरा पूर्वप्रधानमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसका पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाको गृहजिल्ला हो । तर, पहाडी जिल्लाको केन्द्र बन्न थाले पनि डडेल्धुरामा अहिलेसम्म बसपार्कसमेत बन्न सकेको छैन ।

देउवाले डडेल्धुरा जिल्लाबाट छैटौँ पटक चुनाव जिते पनि व्यवस्थित बस पार्क बनाउनतर्फ ध्यान नदिएको यहाँ स्थानीयको आरोप छ ।

डडेल्धुरा पछिल्लो समय शहरीकरणतर्फ तीव्र रूपमा अगाडि बढिरहेको उल्लेख गर्दै डडेल्धुरा जिल्ला अदालत बार इकाइका अध्यक्ष लालबहादुर जाग्री शहरीकरणसँगसँगै जसरी बस पार्कको व्यवस्थापन हुनुपर्ने हो, त्यो नभएको बताउँछन् ।

‘हाम्रो डडेल्धुरा जिल्लाबाट ०४८ सालदेखि शेरबहादुरजी विजयी भइरहनुभएको छ । उहाँ चार पटक त यो देशको प्रधानमन्त्री नै भइसक्नुभयो,’ उनले भने, ‘तर उहाँले सदरमुकामको बस पार्क व्यवस्थापन गर्नमा ध्यान दिन सक्नुभएन ।’ उनले डडेल्धुरामा व्यवस्थित बस पार्क बनाउनुपर्नेमा जोड दिए ।

ट्राफिक व्यवस्थापन चुनौतीपूर्ण

यात्रुवाहक सवारीसाधनहरूले यात्रु उतार्ने र बसाउनेदेखि भारवाहनहरूले सरसमान लोड अनलोड गर्ने काम सडकमै गर्ने भएकाले सदरमुकाममा ट्राफिक व्यवस्थापन चुनौतीपूर्ण भएको जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालय डडेल्धुराले जनाएको छ ।

सडकको दायाँ र बायाँ फुटपाथसमेत नभएकाले सवारीसाधनको चापका कारण भीडभाडमा हिँडडुल गर्नै समस्या भएको सर्वसधारणहरू बताउँछन् । सडकको केन्द्रविन्दु देखि दायाँ र बायाँतिर २५/२५ मिटर छाडनुपर्ने सडक विभागको मापदण्ड छ । तर डडेल्धुरा सदरमुकाममा कतिपय घरहरू सडकको नाली मिचेर बनाइएका छन् ।

कतिपय पसलहरूले सडकमै सरसमान राख्ने र घरधनीहरूले विभिन्न निर्माण सामग्री पनि सडक छेउछाउमै राख्ने भएकाले सदरमुकाम क्षेत्रमा सवारीसाधन चलाउन निकै समस्या भइरहेको हो ।

सडक विभागले सडक मापदण्डअनुसार सडक छेउछाउमा निर्माण गरेका घरटहरा हटाउन निकै प्रयत्न गरेपनि सडक क्षेत्र खाली गराउन नसकिएको डिभिजन सडक कार्यालय कुलपाते, डोटीले जनाएको छ ।

व्यवस्थित बसपार्क नहुँदा ट्राफिक व्यवस्थापनमा समेत निकै समस्या हुने गरेको ट्राफिक प्रहरीले नै बताउने गरेका छन् । सानो बसपार्क भएकोले प्रत्येक दिन १२ बजेदेखि ३ बजेसम्म जाम लाग्ने गरेका कारण ट्राफिक व्यवस्थापनमा प्रहरीलाई हम्मेहम्मे हुने गरेको छ ।

सडकछेउमै मोटरसाइकल पार्किङ

डडेल्धुरा सदरमुकाम क्षेत्रमा सडक छेउमै मोटरसाइकल पार्किङ गरिँदै आइएको छ । साँघुरो सडक त्यहीमाथि सडकछेउमै मोटरसाइकल पार्किङ गरिँदा मान्छेलाई हिँडडुल गर्नसमेत समस्या हुने गरेको छ ।

बसपार्क अभावमा सदरमुकाम बागबजार तथा तुफाँनडाडा क्षेत्रमा दिँउसो सडकमा गाडी रोकिएका हुन्छन् । यहाँको बजारमा मोटरसाइकलहरू पनि सडक पेटीमै राख्ने गरिएको छ । बस पार्कको छेउमै मोटरसाइकल राख्ने ठाउँ छ ।

अस्तव्यस्त बजार

बजार क्षेत्र हरेक दिन अस्तव्यस्त बन्दै जान थालेको छ । देशका विभिन्न भागबाट सुदूरका पहाडी जिल्लामा सञ्चालित यातायातका साधन डडेल्धुरा भएर जानुपर्ने भएका कारण हरेक वर्ष सवारीसाधनको चाप बढ्दै जान थालेको छ ।

सुविधासम्पन्न बसपार्क बन्न नसक्दा बजारमा यत्रतत्र सवारी साधन पार्किङ गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ । यसले गर्दा बागबजार क्षेत्रको बजार अस्तव्यस्त छ । बसपार्कको अभावका कारण ट्राफिक समस्याका साथै बजारनै कुरूप भइरहेको छ ।

सदरमुकामको मुख्य बजार बागबजारमा जताततै सवारी साधन पार्किङ हुँदा सर्वसाधारणका लागि हिँड्ने बाटोको समेत समस्या छ । गाडी गुड्नुपर्ने सडकको दुबैतिर आउने जाने यातायातका साधन पार्किङस्थल बनेपछि स्थानीय बासिन्दाले निकै सास्ती भोग्नुपरेको हो ।

सदरमुकामको मुख्य बजार बागबजारदेखि कीर्तिपुरसम्म राजमार्गको अधिकांश क्षेत्रमा छाप्रादेखि पक्की घर समेत निर्माण गरेर व्यवसाय सञ्चालन भइरहेको छ । सदरमुकामको तुफानडाँडादेखि बागबजारसम्म दैनिक सवारीसाधनको जाम हुनु सामान्य बनेको छ ।

यातायात व्यवसायी र चालकका आफ्नै दु:ख

डडेल्धुरामा उग्रतारा डडेल्धुरा सार्वजनिक यातायात प्रा.लि. सञ्चालनमा रहेको छ । सो यातायात प्रा.लि.बाट सानाठूला गरी २ सय ४१ वटा सवारीसाधनहरू सञ्चालनमा रहेका छन् ।

ती सवारीसाधनहरू पार्किङ गर्न समस्या छ भने सुदूरपश्चिमका अन्य स्थानबाट आउने सवारीसाधनका कारण पनि चाप थपिएको र पार्किङ गर्न समस्या हुने गरेको उग्रतारा डडेल्धुरा सार्वजनिक यातायात प्रा.लि.का काउन्टर इञ्चार्ज तेजबहादुर ऐरले बताए ।

बसपार्क अभावमा दैनिक क्यूमा छुट्ने गाडीहरू समयमै छुट्न नपाउने अवस्था सिर्जना भएको र जिल्लाका ग्रामीण क्षेत्रका साथै अन्य जिल्लाबाट आएका सवारी साधनहरू पार्किङ गर्नै समस्या रहेको उनको भनाइ छ ।

‘बसपार्कमा पार्किङ गर्ने त कुरै छौडौं, साइडमा राख्न नसकिने अवस्था छ । काठमाडौं जाने गाडी र अन्य शाखा सडकमा गुड्ने गाडीमात्रै यहाँ पार्किङ गर्ने गरेका छौं,’ उनले भने, ‘भागेश्वर र अजयमेरू जाने साना गाडीहरूलाई पीपल चौतारीदेखि तलको सडक छेउमा पार्किङ गरिन्छ ।’ साँघुरो सडक त्यसैमा व्यवस्थित बस पार्क नहुँदा दुर्घटनाको जोखिम बढेको उनको भनाइ छ ।

‘२०६३ सालयतादेखि बसपार्कको अवस्था ज्यूँका त्यूँ रहेको छ । प्रत्येक वर्ष सवारीसाधनहरू थपिँदै गएका छन्,’ उनले भने, ‘केही प्राइभेट स्कार्पियोहरू पनि यही बसपार्कमा पार्किङ गरिन्छ ।’

बसपार्क साधुरो हुँदा गाडी पार्किङ गर्न आफूहरूलाई निकै समस्या हुने गरेको चालक करन कैनी बताउँछन् । ‘धेरै वर्ष भइसक्यो यो बस पार्क साधुरो छ । गाडी पार्किङ गर्न मिल्दैन,’ उनले भने, ‘हामीलाई पार्किङ गर्न निकै गाह्रो हुन्छ । कहिले त सडकमै पार्किङ गर्नुपर्छ ।’

बस पार्कलाई कार्यक्रमस्थल बनाउँदा झनै समस्या

चुनावी सभादेखि विभिन्न कार्यक्रमहरू त्यहीँ बस पार्कमा आयोजना हुने गरेका छन् । यहाँ आउँदा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, पूर्वप्रधानमन्त्रीहरू शेरबहादर देउवा, पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, डा.बाबुराम भट्टराईलगायतका नेताहरू यही बस पार्कमा भाषण गरेर फर्किन्छन् ।

यहाँ आयोजना हुने कार्यक्रममा देउवाले बस पार्कलगायतका जिल्लाको विकास गर्नमा आफू प्रतिवद्ध रहेको बताए पनि व्यवहारमा भने लागू गर्न नसकेको यहाँका नागरिकको गुनासो छ । चुनावका बेला देउवा भाषण गर्न र भोट माग्न मात्रै जिल्ला आउने र जितेपछि जिल्ला नै नफर्किने गुनासो स्थानीयको छ ।

यति मात्रै होइन, यहाँका सरकारी तथा विभिन्न संघसंस्थाले पनि जनसेचनामूलक कार्यक्रम गर्नुपरे यही बस पार्कलाई नै छनोट गर्छन् । कार्यक्रम यहाँ आयोजना हुँदा गाडीहरूलाई आवतजावत गर्न निकै मुश्किल हुने गर्दछ ।

यहाँ कार्यक्रम आयोजना हुँदा आफूहरूलाई गाडी व्यवस्थापन गर्नमा समस्या हुने उग्रतारा डडेल्धुरा सार्वजनिक यातायात प्रा.लि.का काउन्टर इञ्चार्ज तेजबहादुर ऐर बताउँछन् ।

के हुँदै छ ‘डकले बसपार्क’ को काम ?

जिल्ला सदरमुकाम बागबजारबाट पाँच किलोमिटरको दूरीमा व्यवस्थित बसपार्क बनाइने भनी निर्माणको काम सुरू गरिएको ‘डकले बस पार्क’ काम सुरू भएको चार वर्षसम्म पनि बन्न सकिएको छैन ।

६० लाखमा सुरू गरिएको बसपार्क निर्माणको काम अहिले अलपत्र परेको छ । आर्थिक अभावका कारण डडेल्धुराको अमरगढी नगरपालिका–८ डकलेमा निर्माण सुरू थालिएको बस पार्कको अहिले अन्याेलमा परहेको हो ।

जिल्ला सदरमुकाम बागबजारमा रहेको बस पार्कको विकल्पका रूपमा निर्माण भइरहेको डकले बसपार्कको निर्माण नहुँदा यातायातका सवारीसाधन पार्किङ गर्न निकै समस्या छ । डकलेमा निर्माणाधीन रहेको बसपार्क अहिले अलपत्र अवस्थामा छ ।

अमरगढी नगरापलिका–८ को डकलेमा निर्माणाधीन बसपार्कको निर्माणस्थलमा केही पर्खाल लगाइएको छ भने थोरै जमिन सम्याउने काम मात्रै गरिएको छ । बसपार्क निर्माणका लागि आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ साविकको शहरी विकास तथा भवन डिभिजन कार्यालय राजपुर डोटीको ६० लाख रूपैयाँ खर्च भइसकेको छ ।

निर्माणाधीन ‘डकले बस पार्क’ को काम सम्पन्न गर्नका लागि १२ करोड ५१ लाखबराबरको नयाँ टेण्डर हुने प्रक्रियामा रहेको अमरगढी नगरपालिकाका नगरप्रमुख विशेश्वरप्रसाद ओझाले जानकारी दिए ।

‘यो बसपार्कको डीपीआर तयार गरेर योजना अन्तिम चरणमा पुगेको छ । यस वर्ष रातो किताबमा यो योजना समावेश भएको छ,’ नगरप्रमुख ओझाले भने, ‘यो आर्थिक वर्षभित्रै यो टेण्डरको प्रक्रियामा अगाडि जान्छ ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, माघ २७, २०७६ १५:००