सीके राउत कहाँ, कोसँग थिए ?

A+ A A-

कुनैपनि व्यक्तिले नेपालको संबिधान मानेर, देशलाई सर्वोपरी ठानेर राजनीतिक प्रक्रियामा भाग लिनु राम्रो कुरा हो । म त्यही चाहन्छु । तर, स्वतन्त्र मधेश गठबन्धनका नाममा सीके राउतसँग भएको ११ बुँदे सम्झौतामा जे जस्ता शव्द प्रयोग गरिए ती आपत्तिजनक छन् ।

सम्झौतामा नै स्वतन्त्र मधेश शब्द प्रयोग गरियो । त्यो शव्द नै प्रयोग गरेर प्रधानमन्त्री र पूर्वप्रधानमन्त्रीको उपस्थितिमा गृहमन्त्रीले हस्ताक्षर गर्नुभयो । त्यसले स्वतन्त्र मधेशलाई वैधता प्रदान गरेको छ । सम्झौताले अन्ततः राउतले चलाएको अभियानलाई बैधता दिए जस्तो सन्देश गयो ।

यो सम्झौता नेपालमा गतिविधि गरिरहेको नेपाली नागरिक या समुहसँगको जस्तो छैन । दुईवटा देशवीचमा भएको सम्झौता जस्तो गरेर भाषा लेखिएको छ । सम्झौताको भाषा हेर्दा नै यस्तो देखिन्छ ।

संविधानले कल्पना नगरेको जनमत संग्रहको कुरा सम्झौतामा छ । घुमाउरो तरिकाले जनअभिमत भन्दै अन्ततः जनमत संग्रहमा हस्ताक्षर गरिएको वुझाइ हो । हुन त प्रधानमन्त्री हुदै गृहमन्त्रीसम्मले यो जनमत संग्रह होइन, हामी मान्दैनौं भन्नुभएको छ । उहाँहरुबाट यस्तो प्रतिक्रिया दिएपछि मैले हो नै भनेर ढिपी त गर्दिनँ ।

उहाँले स्पष्ट पार्नुभयो, राम्रो भयो । जनमत संग्रहको बिवाद यसले अन्त्य गर्ला । प्रष्ट पनि भइएला । तर, सीके राउत र उनका अनुयायीहरुले गलत व्याख्या त गरे नि । स्वतन्त्र मधेशका लागि जनतमत संग्रह गर्ने हाम्रो माग पूरा भयो भनेर सिके राउतका समर्थकले गतिविधि गरिरहेका छन् ।

त्यसकारण अहिले सरकार या सम्झौताको एउटा पक्ष जनमत संग्रह होइन भन्ने, अर्को हस्ताक्षरकर्ताले हो भनेर आफ्ना गतिविधि वढाइरहेको छ । यो अनौठो कुरा हो । त्यसैगरी सम्झौतामा स्वशासन जस्ता शव्द प्रयोग भएका छन् ।

मलाई अहिले पनि सम्झना छ– संविधान निर्माणको वेलामा कतिपय समुहले स्वशासनको कुरा उठाएका थिए । त्यतिवेला हामीले धेरै ठूलो अडान लिएर यो शव्दले कुनै क्षेत्र या ठाउलाई प्रदेश बनाउने अनि उसले स्वशासन र आत्मनिर्णयको अधिकार पाएर मन नलागे देशवाट छट्टिने अवस्था सिर्जना गर्छ भन्यौं । यो विषयमा ठूलो बहस थियो संबिधानसभामा ।

त्यतिमात्र होइन, त्यसवेला नेपालको झण्डा हटाउन खोजिएको थियो, नेपालको नाम नै हटाउन खोजिएको थियो । अहिले ती तत्वहरु राउतसँगको सहमतिपछि फेरि सलवलाउन खोजेका छन् ।

संवैधानिक समितिमा नेपालको नाम हटाउन खोज्नेबिरुद्ध मैले नै सवैभन्दा अघि वढेर प्रतिवाद गरेको थिएँ । यी सवै हामीले भोगेर आइसकेका छौं । हामीलाई थाहा छ– एउटा समुह के चाहन्छ भन्ने कुरा ।

यस्तो एउटा पृष्ठभूमिमा फेरि स्वशासनको बिषय ल्याइएको छ । यो आपत्तिजनक नभएर के हो ? नेपालको स्वतन्त्रता र स्वाधिनताको कुरा छ । हामी संवेदनशील मुलुक हौं । भू–राजनीति अफ्ठ्यारो छ ।

यस्तो अवस्थामा देश टुक्राउछु भन्ने व्यक्तिसँग यस्तो खालको सम्झौता गरेर राष्ट्रियसभागृहमा अतिथि बनाएर राखियो । राउतले सम्झौतापछि भाषणमा जनमत संग्रहको कुरा उल्लेख नै गरे । त्यसको कसैले मतलव नै गरेनन् ।

कसैले खण्डन् नै गरेनन् । प्रधानमन्त्रीले पनि खण्डन गर्नुभएन । यो बिषयमा मैले असन्तुष्टि जनाउदा मेरा बिरुद्ध कुप्रचार भइरहेको छ । तर मेरो यो आवेश र उत्तेजना केही पनि होइन । मात्र राष्ट्रिय हीत प्रतिकुलका शव्दावली परेका छन्, ती सच्याउँ भनेको हो ।

सीके राउतले साँच्चिकै नेपालको संविधान मानेर आए जस्तो देखिएको छैन । देशको राष्ट्रिय स्तन्त्रन्त्रता र स्वभिमानमाथि प्रहार गर्ने देशद्रोहीको जस्तो गतिविधि गर्ने उहाँको विगत छ ।

त्यो त्यागेको सार्वजनिक घोषणा राउतले गर्नुभएको छैन । अव उहाँले सम्झौतापछि मैले बिगतका गतिविधि सवै फिर्ता लिए भनेर वक्तव्य जारी गर्नुपर्छ । त्यसबेला उहाँलाई स्वागत गर्ने सवैभन्दा पहिलो व्यक्ति नै म हुन्छु ।

देशको स्वाधिनता र स्वतन्त्रतालाई सीके राउतले मानेर आएको हो भने स्वाधिनता र स्वतन्त्रतामा आँच आउने कुनैपनि कुरा गरिने छैन, बिगतमा जे जस्ता गरियो ती सवै मैले परित्याग गरे भनेर भन्न किन गाह्रो भइरहेको हो राउतजीलाई ?

मैले यो बिषय उठाउदा अनेक अनेक कुरा गरेको अर्थ लगाउनु र म माथि प्रहार गर्नुबाट प्रष्ट हुन्छ, देशभक्तिको झण्डालाई हामीले उठाइरहदा कत्तिलाइ चित्त नवुझेको पक्कै हो ।

फेरि पनि बल गरेर भन्छु– सम्झौतामा स्वतन्त्र मधेश गठबन्धनलाई राजनीतिक शक्तिको हैसियतले नेपालमा गतिविधि गर्न दिने भनिएको छ । स्वतन्त्र मधेश संगठनका कार्यकर्ता नेपालमा बसोवास गर्न पाउने भनेको के हो । उनीहरु यसअघि कहाँ थिए, कोसँग थिए ?

पहिला कहाँ थिए र अव आएर चै वसोवास गर्ने ? यस्तो खालको सम्झौता गरेर हामी चुकेकै हौँ ।

मैले पुर्वाग्रह राखेको ठानिए कुनै अन्तराष्ट्रिय कानुनको ज्ञातालाई सोधे हुन्छ– अर्थ के लाग्छ ? नेपालमा वसोवास गर्न दिने भनेको के हो ? उनका कार्यकर्ता अहिलेसम्म कहा थिए ? देशबाट कसैले उनीहरुलाइ धपाएको थियो ? यही कुरामा मेरो चित्त वुझेको छैन, धेरैको वुझेको छैन ।

राउतको तर्फबाट एउटा अन्तराष्ट्रिय पृथकतावादीहरुको संगठनको सदस्यता छ । उसले संयुक्त राष्ट्रसंघमा गएर हामीलाई वसोवास गर्न दिएनन्, हामीलाई स्वतन्त्र देश चाहियो भनेर उजुरी छ ।

त्योे फिर्ता नुहदै सम्झौता गरिएको छ । न कसैले यसमा चासो दिएका छन् । न सम्झौतामा या त्यसअघि र पछि पनि यी कुरा उल्लेख भए । यो आपत्तिजनक बिषय हो । त्यही भएर मैले देशको हीतमा आघात नपुगोस, सरकारले सबै कुरामा वुद्धि पुरयाएर काम गरोस् भनेर यो सहमति सच्याउनुपर्छ भनेको हो ।

हाम्रो मुलुक वडो संवेदनशील छ । यो सम्झौताको जगमा टेकेर भोलि देश विखण्डनको अवस्थामा नजाओस भनेर इमान्दारीपूर्वक २०३३ सालदेखि निरन्तर देशको हीतका पक्षमा आवाज उठाइरहेको छु । यो निरन्तर जारी राख्छु ।

२०३३ सालमै श्री ५ को सरकार मुर्दावाद भन्दा म गिरफतारमा परेको मान्छे हो । नराम्रा र राष्ट्रहीत बिपरितका बिषयमा वोल्न मलाई सकैसँग डर लाग्दैन । देशभक्तिपूर्ण आवाज बन्द हुन्, आफूले गरेको गल्ती ढाकछोप होस भनेर केही लागेका छन् । यसलाई हामीले परास्त गर्नैपर्छ ।

शिलापत्रसंगको कुराकानीमा आधारित

प्रकाशित मिति: बुधबार, फागुन २९, २०७५ ००:१०