५ बुँदे घोषणपत्र जारी गर्दै सकियो पहिलो राष्ट्रिय गजल महोत्सव

A+ A A-

नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठान र राष्ट्रिय युवा परिषदको सहकार्यमा आयोजना गरिएको पहिलो राष्ट्रिय गजल महोत्सव २०७६ ५ बुँदे घोषणपत्र जारी गर्दै बिहीबार सम्पन्न भएको छ । २ दिने सो महोत्सव अबको गजल लेखन र दिशामा ५ बुँदे घोषणपत्र जारी गर्दै समापन भएको हो ।

घोषणपत्रमा नेपाली गजल प्रणेता मोतीराम भट्टप्रति श्रद्धासुमन व्यक्त गर्दै नेपाली गजल साहित्यमा प्रवेश गरेको सवा शताब्दीभन्दा बढी भएको अवस्थामा नेपाली गजल लेखनको इतिहास र परम्पराप्रति सम्मान प्रकट गरिएको छ ।

गजलको सैद्धान्तिक पक्षलाई आत्मसात् गर्दै गजल बहर वा छन्दमा लेखिनुपर्ने भन्ने कुरालाई मनन गरी नेपाली गजलको मौलिक पक्षलाई सम्मान गरिएको छ । गजलमा अन्तर्वस्तु र रूप पक्षमा सन्तुलन हुनुपर्ने कुरालाई अङ्गिकार गर्दै विचार, तर्क र कल्पनाको प्रस्तुति चमत्कारपूर्ण हुनुपर्ने कुरामा सहमति भएको छ ।

नेपाली गजलको विकास, समृद्धि र सम्मानका निम्ति नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानले राष्ट्रिय गजल महोत्सव वर्षमा एक पटक आयोजना गर्न सभाले अनुरोध गरेको छ ।

यो घोषणापत्र जारी भएसँगै अब नेपाली गजलमा वर्षौंदेखि रहेको लयको विवाद टुंगिने संकेत देखिएको छ । नेपाली गजलप्रति युवाहरूको आकर्षण बढ्दो रहे पनि यसको लय कस्तो हुने भन्नेमा अहिलेसम्म स्पष्ट आधार थिएन । अरबीबाट, फारसी, हिन्दी र उर्दूहुँदै नेपाली साहित्यमा प्रवेश गरेको गजल साहित्यको सशक्त विधा हो ।

विश्वमा गजलको प्रारम्भ सातौँ सताब्दीमा भएको हो । गजल नेपाली साहित्यमा धेरै पछि प्रवेश गरेको विधा हो । गजल नेपाली साहित्यमा मोतीराम भट्टले प्रवेश गराका हुन । गजलप्रति युवापुस्ताको पढ्दो आकर्षण रहेको बेला नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानले पहिलो पटक राष्ट्रिय गजल महोत्सव आयोजना गरेको हो ।

सात प्रदेशका ५–५ जना गरी ३५ जना र उपत्यकाका २८ जना गजलकारलाई छनोट गरी महोत्सवमा सहभागी गराइएको थियो । सातै प्रदेशबाट सहभागी गजलकारले आफ्नो प्रदेशको गजल स्थितिका बारेमा प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेका थिए ।

महोत्सवले नेपाली गजलले एक खुड्किलो माथि चढ्न सहयोग पुगेको नेपाली गजलको विकास र समृद्धिका लागि संर्घष गर्दै आएका ज्ञानुवाकर पौडेले बताए । महोत्सवअधिभर नेपाली गजल वाचन, विचार गोष्ठी, परिसंवादजस्ता कार्यक्रम पनि आयोजना गरिएको थियो ।

समापन कार्यक्रममा राष्ट्रिय युवा परिषदका अध्यक्ष तथा युवा तथा खेलकुदमन्त्री जगत विश्वकर्मा (सुनार) ले महोत्सव ऐतिहासिक भएको र महोत्सवले जारी गरेको घोषणापत्रले गजल विधामा नयाँ दिशा निर्देश गरेको बताए । कर्णाली प्रदेशका सिर्जना उपत्यकाको भन्दा उत्कृष्ट रहेको उनले बताए ।

त्यस्तै, प्रतिष्ठानका कुलपति गंगाप्रसाद उप्रेतीले अबका दिनमा नेपाली गजलको प्रवर्द्धनका लागि अन्य कार्यक्रमहरू गर्दै जाने बताए । उनले कविता महोत्सव वि.सं २०२२ देखि गर्दै आए पनि गजललाई समयमा चिन्न नसकिएको बताए ।

त्यस्तै, प्रतिष्ठानका सदस्यसचिव जगतप्रसाद उपाध्यायले हरेक वर्ष मोतीराम भट्टको जन्मजयन्तीको अवसर पारेर प्रज्ञाप्रतिष्ठानले गजल महोत्सव गर्न वातावरण सिर्जना गर्ने बताएका छन् । पहिलो महोत्सव भएकाले प्रदेशका गजल सभागितामा समावेशिता गर्न नसकेको र आगामी महोत्सवमा यो पक्षलाई पनि ध्यान दिइने उनको भनाइ थियो ।