ट्वाइलेट जाँदा पनि सामाजिक सञ्जालमै ब्यस्त !

A+ A A-

सामाजिक सञ्जाल पछिल्लो समय मानिसहरूबीच सम्पर्क र सूचना, सन्देश आदानप्रदानको उपयुक्त माध्यम बनेको छ । तर, यही सामाजिक सञ्जालका कारण कतिपय मानिसमा ‘सञ्जाल दुर्व्यसन’ पनि बढिरहेको अध्ययनहरूले देखाएका छन् ।

नेपालमा पनि विगत एक दशकयता सूचना प्रविधिको तीव्र विकास र विस्तार भइरहेको छ । यसको परिणाम इन्टरनेट, सामाजिक सञ्जालको प्रयोग धेरै नेपालीले गर्दै आएका छन् ।

नेपालमा अहिले कलाकारहरू सामाजिक सञ्जालमा कति ब्यस्त छन् अर्थात् कति समय सामाजिक सञ्जालमा व्यतित गर्छन् ? भन्ने चासो सबैमा हुन सक्छ । केही घटना हुँदा तर्क–वितर्क गर्ने कलाकारको जमात पनि ठूलो छ ।

एकातिर अहिले सामाजिक सञ्जाल कलाकारले आफ्ना सिर्जना र कलाको विज्ञापन गर्ने थलो भएको छ भने अर्कातर्फ फ्यानसँग कलाकारले सिधा सम्पर्क गर्ने माध्यम पनि यही भएको छ । अझै धेरै त स्वदेश तथा विदेशका कार्यक्रममा पुग्दा खिचेका सेल्फी फ्यान सामु पुर्‍याउने सजिलो माध्यम पनि सामाजिक सञ्जाल नै बनेको छ ।

अहिले कुन कलाकार कहाँ छन् भनेर थाहा पाउन सामाजिक सञ्जाल हेरे पुग्छ । अझ कति कलाकारले त यसलाई रिस र कुण्ठा पोख्ने ठाउँका रूपमा पनि प्रयोग गर्ने गरेका छन् । कति कलाकारले भने झगडा गर्दै विभिन्न दस्तावेज सामाजिक सञ्जालमै सार्वजनिक गर्ने गर्छन् ।

यहाँ नेपाली कलाकारले सामाजिक सञ्जालमा कति समय खर्च गरेका छन् ? सामाजिक सञ्जाल के कामका लागि कसरी प्रयोग गर्ने गरेका छन् ? भनेर बुझ्ने कोसिस गरेका छौँ ।

सामजिक सञ्जालमा धेरै सक्रिय देखिने कलाकारमध्येका एक हुन्, दीपकराज गिरी । उनी सामाजिक सञ्जालमा तर्क–वितर्क मात्रै गर्दैनन्, आफ्नो विज्ञापन पनि राम्रै गर्छन् ।

समाजमा कुनै घटना भयो भने सामाजिक सञ्जालमा छिट्टै हात चलाउन उनी पछि पर्दैनन् । उनी बिहान उठेपछि करिब १ घण्टा सामाजिक सञ्जालमा व्यस्त हुन्छन् । सुत्नुभन्दा पहिला पनि २ घण्टा सामाजिक सञ्जाल नहेरी सुत्दैनन् ।

उनले अहिले पत्रपत्रिका पढ्नै छाडिसकेका छन् । उनी फेसबुक र युट्युब सबैभन्दा बढी प्रयोग गर्छन् । सामाजिक सञ्जालमा राजनीति, चलचित्रा, खेलकुद र सामाजिक घटनाका समाचार बढी हेर्ने गर्छन् दीपक । कलाकार पनि सामाजिक प्राणी भएकाले सामाजिक सञ्जाल नहेरीकन बस्न नसक्ने उनी बताउँछन् । अन्य कलाकारका विचार पढ्ने, विज्ञापन गर्ने र फ्यानहरूसँग भेट्नेजस्ता कामका लागि आफूले सामाजिक सञ्जाल चलाउने गरेको बताउँछन् गिरी ।

उनले सामाजिक सञ्जाल विज्ञापन गर्न र आफ्नो विचार व्यक्त गर्नका लागि प्रयोग गर्ने गरेको बताए ।

दीपकराज गिरी सामाजिक सञ्जालका फाइदा र बेफाइदा दुवै रहेका बताउँछन् । ‘चुरोट खानु बेफाइदा हो भन्ने जानेर पनि मानिस चुरोट खान छाड्दैनन् । सामाजिक सञ्जाल पनि त्यस्तै हो’, उनी भन्छन् ।

उनी थप्छन्, ‘अरूको डिभोर्स भयो भन्दैमा फेसबुक चलाउन छोड्न त भएन नि ! तर, यसको सदुपयोग गर्न जरुरी छ ।’

त्यस्तै, सामाजिक सञ्जालमा धेरै व्यस्त हुनेमध्येकी अर्की कलाकार हुन्, गायिका सुनिता दुलाल । उनी कहाँ के गर्दै छन् ? भनेर फोन गर्नै पर्दैन, फेसबुकमा हेरे पुग्छ ।

उनले फेसबुक चलाउन थालेको दशक बढी भयो । उनी सामाजिक सञ्जालमा २४सै घण्टा अपडेट हुने गरेको बताउँछिन् । बेलाबेला फेसबुक नहेरी उनको मनले मान्दै मान्दैन रे ! नचिनेको मान्छेसँग खासै समय नबिताउने तर काममा सामाजिक सञ्जाल धेरै प्रयोग गर्ने बताउँछिन् सुनिता । उनले फेसबुक, इन्स्टाग्रम, भाइबर, ईमेल, ह्वाट्सएपजस्ता सञ्जाल बढी चलाउने गर्छिन् ।

सामाजिक सञ्जाल कलाकारको गतिलो विज्ञापनको माध्यम भएको बताउँछिन् दुलाल । गाडी जाममा पर्दा धेरै सामाजिक सञ्जाल चलाउने गरेको उनको भनाइ छ । सामाजिक सञ्जालले गर्दा कलाकारको व्यक्तित्व विकासमा सहयोग गर्ने भएकाले यो धेरै नै आवश्यक रहेको सुनिताको अनुभव छ ।

लोक तथा दोहोरी गायक वसन्त थापाले फेसबुक खाता खोलेको ८ वर्ष भयो । उनले दिनमा ३ घण्टाभन्दा धेरै समय सामाजिक सञ्जालमा बिताउने गर्छन् । काम भएन भने वसन्त थापाको हातमा मोबाइल नभएको समय नै हुँदैन ।

उनले बढी चलाउने फेसबुक र युट्युब हो । उनले फेसबुक आफ्ना गीत, सङ्गीतको विज्ञापन गर्न बढी प्रयोग गरेका छन् । आफ्नाबारेमा फ्यानलाई जानकारी दिन सामाजिक सञ्जाल चलाउने गर्छन् उनी ।

कलाकारका लागि सामाजिक सञ्जाल अतिआवश्यक भएको उनको धरणा छ । तर, यसको सही प्रयोग गर्नुपर्ने उनी बताउँछन् । वसन्त थापाको नामको युट्युब धेरै प्रयोग गर्ने कलाकारमा अग्रपङ्क्तिमा आउने गर्छ ।

अभिनेत्री रेखा थापा सामाजिक सञ्जालमा धेरै नै सक्रिय देखिने गर्छिन् । उनले आफू खाली भएको बेलामा सामाजिक सञ्जालमा अपडेट हुने बताउँछिन् । उनले विशेष गरेर फेसबुक, युट्युब बढी चलाउने गर्छिन् ।

उनले सामाजिक सञ्जालमा आफ्ना विचार व्यक्त गरिरहेकी हुन्छिन् । बेलाबेलामा राजनीतिक विषयमा बोल्न उनलाई चासो हुन्छ । सामाजिक सञ्जालबाट आफ्ना गतिविधि फ्यानहरूलाई जानकारी गराउन सजिलो हुने उनको धारणा छ ।

सामाजिक सञ्जालमा धेरै समय बिताउने कलाकारमध्येमा गायिका पूर्णकला बीसी पनि पर्छिन् । उनी ट्वाइलेटमा हुँदासमेत सामाजिक सञ्जाल चलाउने गरेको बताउँछिन् ।

उनी समय भएसम्म सामाजिक सञ्जालमा २४सै घण्टा अपडेट हुने गर्छिन् । उनलाई युट्युबमा आउने विभिन्न घटनाका समाचारहरू बढी मनपर्छ । तर, फेसबुक भने गीत, सङ्गीतका कामका लागि धेरै प्रयोग गर्ने गरेको उनी बताउँछिन् ।

उनले फेसबुक, युट्युबका साथै ट्विटर पनि उत्तिकै चलाउने गरेको बताउछिन् । उनका गीतका कामहरू धेरै फेसबुकबाटै हुने गरेका छन् । पहिला पहिला भने स्टुडियोबाट फोन आउने गरेको तर अहिले म्यासेज आउने गरेको उनले बताइन् । फोनबाट मात्रै बोलेर सबैसँग काम गर्न, फ्यानहरूसँग अपडेट हुन गाह्रो भएपछि उनले २ वर्षअघिदेखि सामाजिक सञ्जाल चलाउन थालेकी हुन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, माघ ९, २०७६ १२:५०