बजेटको मध्यावधि समीक्षाः सरकारी लक्ष्य कुनै नपुग्ने

A+ A A-

सरकारले चालु आर्थिक बर्षका लागि बजेटमा राखेका अधिकांश लक्ष्य नपुग्ने भएका छन् । आर्थिक बृद्धिदर, राजस्व संकलन, बैदेशिक ऋण र अनुदान प्राप्ति तथा बजेट खर्चको लक्ष्य जस्ता प्रमुख सूचक नपुग्ने सरकारले नै बताएको हो ।

अर्थमन्त्रालयले बजेटको मध्यावधि समीक्षा गर्दै आफैले राखेका लक्ष्य नपुग्ने जानकारी गराएको हो । अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले बजेटको मध्यावधी समीक्षा गर्दै बजेटका लक्ष्य नपुग्ने बताए ।

‘चालु आर्थिक वर्षमा जम्मा ११ खर्ब ९९ अर्ब १५ करोड खर्च हुने अनुमान छ, जुन कुल विनियोजनको तुलनामा ९१.२ प्रतिशत हो । चालुतर्फ ७ खर्ब ९८ अर्ब ४४ करोड (९४.४ प्रतिशत), पूँजीगततर्फ २ खर्ब ६५ अर्ब २६ करोड (८४.५ प्रतिशत) र वित्तीय व्यवस्थातर्फ १ खर्ब ३५ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ (८७ प्रतिशत) खर्च हुने अनुमान छ,’ मध्यावधी समीक्षा गर्दै अर्थमन्त्री डा. खतिवडाले भने ।

खर्च मात्रै होइन, सरकारलाई खर्च गर्न चाहिने रकमको स्रोत पनि सरकारी अनुमानभन्दा कम प्राप्त हुने भएको छ । यस्तो स्रोतमध्ये राजस्व तथा बैदेशिक अनुदान र ऋण पनि लक्ष्य अनुसार प्राप्त नहुने सरकारको भनाइ छ ।

‘आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्ममा परिचालन हुने कूल राजस्व ९ खर्ब १७ अर्ब १९ करोड मध्ये संघीय सर्वसञ्चित कोषमा ८ खर्व ६ अर्ब ५० करोड ६४ लाख रुपैयाँ जम्मा हुने अनुमान छ । वैदेशिक अनुदान तर्फ ३९ अर्ब ९८ करोड (६८ प्रतिशत) र वैदेशिक ऋण तर्फ १ खर्ब ६३ अर्ब रुपैयाँ (६४.४ प्रतिशत) परिचालन हुने संशोधित अनुमान रहेको छ,’ डा. खतिवडाले भने ।

सरकारले आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को पहिलो छ महिनामा संघीय संरचना अनुरूप संघ, प्रदेश र स्थानीय तहमा भइरहेका आर्थिक क्रियाकलाप र यस अवधिका समष्टिगत आर्थिक तथ्याङ्कले उच्च आर्थिक वृद्धिका लागि आधारशीला निर्माण भइरहेको संकेत गरेके दाबी गरेको छ ।

कृषि उत्पादनमा भएको वृद्धि, उद्योगको क्षमता उपयोगमा भएको विस्तार, पर्यटकको आगमन संख्यामा भएको वृद्धि, ऊर्जा आपूर्तिमा भएको सुधार, विप्रेषण आप्रवाहमा भएको वृद्धि, राजस्व असूलीमा भएको वृद्धि र पूँजीगत खर्चमा भएको वृद्धि जस्ता अर्थतन्त्रका सूचकहरू सन्तोषजनक देखिएका सचिब डा. राजन खनालले बताए । यस्ता सूचकले आर्थिक वृद्धिदर लक्ष्यकै हाराहारीमा हुन सक्ने प्रारम्भिक अनुमान गरिएको उनको भनाइ छ ।

सरकारले चालु आर्थिक बर्षमा ८ प्रतिशतको आर्थिक बृद्धिदर हासिल हुने अनुमान सार्बजनिक गरेको थियो । तर, यो लक्ष्यभन्दा कम मात्रै आर्थिक बृद्धिदर हुने अर्थमन्त्रीको भनाइ छ ।

‘केन्द्रीय तथ्यांक विभागले फागुनपछि चालु आर्थिक बर्षको आर्थिक बृद्धिदर कति हुन्छ भनेर तथ्यांक सार्बजनिक गर्छ, अहिलेसम्मको अबस्था हेर्दा ७ प्रतिशतभन्दा केही माथि र ८ प्रतिशतभन्दा केही कम आर्थिक बृद्धि हुने देखिएको छ,’ डा. खतिवडाले भने ।

आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को पहिलो छ महिनासम्मको औसत मुद्रास्फीति ४.२ प्रतिशत रहेको छ । सरकारले चालु आर्थिक बर्षमा औसत मुद्रास्फीति दर ६ प्रतिशतमा सिमित गर्ने बताएको थियो ।

विप्रेषण आप्रवाह ३०.२ प्रतिशतले वृद्धि भई ४ खर्ब ४३ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । खुद ट्रान्सफर आय २८.७ प्रतिशतले बढी ५ खर्ब ५ अर्ब ४३ करोड भएको जानकारी मन्त्रालयले दिएको छ ।

वस्तु निर्यात १०.३ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ भने कुल वस्तु आयात ३०.५ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । कुल व्यापार घाटा ३२.१ प्रतिशतले बढेर ६ खर्ब ७८ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ पुगेको अर्थमन्त्रालको भनाइ छ ।

शोधनान्तर स्थिति ६३ अर्ब ६८ करोड रुपैयाँले घाटामा रहेको छ ।

कुल विदेशी विनिमय सञ्चिति १० खर्ब ५८ अर्ब २० करोड रुपैयाँ रहेको छ । यो रकम ८.९ महिनाको वस्तु आयात र ७.८ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न पर्याप्त रहने मन्त्रालयले जानकारी दियो ।

चालु आर्थिक बर्षको ६ महिनामा ३ खर्ब ७५ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ खर्च भएको अर्थमन्त्रालयले जानकारी दिएको छ । यो रकम कूल विनियोजित बजेटको २८.६ प्रतिशत हो । यसमध्ये चालु खर्च तर्फ २ खर्ब ९६ अर्ब ५७ करोड ५९ लाख रुपैयाँ (३५.१ प्रतिशत), पूँजीगत तर्फ ५५ अर्ब ५२ करोड ३ लाख रुपैयाँ (१७.७ प्रतिशत) र वित्तीय व्यवस्थातर्फ २३ अर्ब ७२ करोड ४७ लाख (१५.२ प्रतिशत) खर्च भएको अर्थमन्त्रालयको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, फागुन २२, २०७५ ०५:०३