बेलग्रेभको छुकछुके रेल

A+ A A-

नेपाली साहित्यको आकाशमा नयाँनयाँ कृतिहरू थपिने क्रम जारी छ । यस क्रममा हालै मात्र थपिएको एउटा कृति हो–‘बेलग्रेभको छुकछुके रेल ।’

यो कवि, गजलकार, मुक्तककारका अतिरिक्त साहित्यिक पत्रकारका रूपमा समेत सुपरिचित वियोगी बुढाथोकीको दोस्रो नियात्रा कृति हो । बुढाथोकीको पहिलो नियात्रा कृति ‘किरिङमिरिङ सडकमा अलपत्र’ बेलायतको लण्डन र स्कटल्याण्ड यात्रापश्चात् २०७२ सालमा प्रकाशन भएको थियो ।

बुढाथोकी दम्पती गत वर्ष छोरी, ज्वाइँ र छोराको निम्तोमा भ्रमणकै लागि अस्ट्रेलिया पुगेका थिए भन्ने लेखक स्वयम्ले पुस्तकमा भनेका छन् ।

यस कृतिको पृष्ठभूमितर्फ जाँदा लेखकले नै ‘अस्ट्रेलियामा शरीर, आँखा नथाकुञ्जेल घुमियो, नयाँ ठाउँ र परिवेशलाई उत्साह र उमंगका साथ हृदयको बगैँचामा अटाउन सकेसम्म अटाउन खोजियो । उताको बेफुर्सदिलो समयलाई केही सञ्चित गरेरै भए तापनि दिल खोलेरै घुमाएका कारण अहिले यो नियात्राको दोस्रो सन्तान जन्मियो । यसको न्वारन गरियो बेलग्रेभको छुकछुके रेल’ भनेबाट धेरै कुरा प्रस्ट हुन्छ ।

लेखकले अझ अगाडि भनेका छन्, ‘बेलग्रेभको छुकछुके रेल अस्टे«लिया यात्राको कमाइ हो । यसलाई तीन भागमा बाँडिएको छ । पहिलो भागमा प्राकृतिक दृश्य, अनुपम प्रविधि, यान्त्रिकीकरण, साधन र स्रोत परेका छन् । दोस्रो भागमा उद्योगधन्दा, त्यहाँ बन्ने कफी, वाइन र वियर अनि आफन्तसँगको भेटलाई समेटिएको छ ।

त्यसैगरी तेस्रो भागमा तस्वीर आफँै बोल्छ भन्ठानेर यात्राका क्रमका केही प्रतिनिधि तस्वीर राखिएका छन् । पुस्तकको स्वरूप तथा विषयवस्तुका बारेमा संक्षिप्त जानकारी यसैले दिन्छ ।

तीन महिना अस्ट्रेलियाको बसाइमा लेखक त्यहाँका विभिन्न स्थानमा पुगेका छन् । गाउँदेखि शहरसम्म एकोहोरो घुमेको घुम्यै छन् । समुद्रका छाल र प्राकृतिक वातावरणसँग रमाएका छन् ।

लेखकले पुस्तकमा भ्रमणका क्रममा देखेका प्राकृतिक सुन्दरता र दृश्य अनि घटना र अनुभूति सबै छ्याङ्ग उदाङ्ग पारेका छन् । कुनै कुरा लुकाएका छैनन् भन्ने लाग्छ । यसो गरेर उनले पाठकमाथि न्याय गरेका छन् ।

लेखक आफू उता भए पनि यता र उताको तुलना गरेका छन् ठाउँठाउँमा । प्रविधिको विकास र त्यहाँको नेतृत्वको इच्छाशक्तिप्रति उनी सम्मान भाव राख्छन् । लेखकमा मुलुकको समृद्धि र विकास अनि युवाहरूलाई मुलुकभित्र अवसर नहुँदाको पीडा छ । देश बन्नुपर्छ, स्वाभिमान जोगिनुपर्छ भन्ने खालको भाव र राष्ट्रवादको हुटहुटी पनि ठाउँठाउँमा देखिन्छ ।

त्यहाँ अल्पमत र आदिवासीको कदर देखेर दंग छन् उनी । सबैभन्दा गजब त के छ भने उनले जहाँ पुग्यो, त्यहीँ जुन खालको वातावरण छ, त्यही खालको मुक्तकसमेत रचेर पुस्तकमा राखेका हुँदा यो नियात्रा भिन्नै स्वादको हुन पुगेको छ ।

उनको यात्राको उद्देश्य विशुद्ध भ्रमण हो । अस्ट्रेलियाको भित्रभित्रसम्म पुगेर त्यहाँका इतिहास, भूगोल, समाज, संस्कृति, परम्परा आदिबारे जानकारी लिनु हो भन्ने कुरा उनले भनेकै पनि छन् । उनको लेखाइले पनि सो कुरा प्रस्ट्याएको छ ।

तुलना गरेका छन् ठाउँठाउँमा यता र उताको वातावरणलाई । घरदेश र परदेशलाई जोडेका छन् । त्यहाँका मन्दिर पुगेका छन् । नयाँ वर्षको उत्सवमा सहभागी भएका छन् । साहित्यिक कार्यक्रममा सहभागी भई ‘मुक्तक मल्लिका’को विमोचन नै गराएका छन् । भ्रमण साँच्चिकै विविधतायुक्त छ । जानकारीमूलक यात्रा छ ।

लेखकले कतै कुनै कुरा ढाँटेका वा कतै चुकेका लाग्दैन । लेखक अस्ट्रेलियामा रहँदा देवालयदेखि मदिरालयसम्म पुगेका छन् । अचानक अस्वस्थ भई अस्पताल बस्नुपर्दाको अनुभूति पनि छ उनीसँग ।

बुढाथोकीमा युवा जोश छ प्रत्यक्ष देख्दा, भेट्दा पनि त्यसको अनुभूति हुन्छ । उनको यस पुस्तकले पनि उनी युवा नै भएको भान पार्छ । समुद्र छेउ ठाउँठाउँमा अर्धनग्न गोरीहरूतर्फ ध्यान आकृष्ट भएको र तिनलाई देख्दा आफूमा परेको प्रभावलाई लिएर उनमा जन्मिएको भावले यसको पुष्टि हुन्छ ।

भाषा, शैली सरल एवं बोधगम्य छ । प्रस्तुति शैली रोचक छ । शीर्षकभित्र पनि उपशीर्षक राखेर उनले नयाँ शैली अपनाएका छन् । पढ्न थालेपछि पढिरहुँ भन्ने लाग्छ ।

जिज्ञासाहरू जन्मिन्छन् । नियात्रा पाठकलाई सँगसँगै हिँडाउन सफल छ । कतिपय ठाउँमा छपाइ अशुद्धि भेटिन्छ । आवरण आकर्षक छ । खुराक र महँगीलाई हेर्दा रुपैयाँमा राखिएको मूल्यचाहिँ बढी होइन ।

कृति : बेलग्रेभको छुकछुके रेल (नियात्रा)

लेखक : वियोगी बुढाथोकी

प्रकाशक : बुक्सेलर

प्रकाशन : २०७६ कात्तिक

पृष्ठ : २८८

मूल्य : रु. ३००।–, डलर १०

प्रकाशित मिति: शनिबार, पुस ५, २०७६ ०८:३३